Μια βαθιά πολυεπίπεδη πληγή έχει ανοίξει εδώ και δεκαετίες στον πλανήτη μας. Μια πληγή που χρόνο με το χρόνο βαθαίνει, παρά τις όποιες προσπάθειες καταβάλλονται, μιας και ο ανθρώπινος παράγοντας που είναι καθοριστικός για το μέλλον του πλανήτη, δεν έχει συνειδητοποιήσει πως έχουμε περάσει από την κλιματική αλλαγή, στην κλιματική κρίση.
Η Φύση αντιδρά και μας δίνει… μηνύματα, με τους ανθρώπους να βιώνουν όλες τις βίαιες συνέπειες. Οι πάγοι στις πολικές περιοχές λιώνουν και η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει. Σε ορισμένες περιοχές, ακραία καιρικά φαινόμενα και έντονες βροχοπτώσεις εμφανίζονται όλο και συχνότερα, ενώ άλλες περιοχές δοκιμάζονται από καύσωνες και ξηρασίες μεγάλης έντασης.
Ενώ μιλώντας για τον… μικρόκοσμο μας, την Ελλάδα, βλέπουμε πως το κλίμα έχει αλλάξει. Έχουν χαθεί οι εποχές του χρόνου. Διανύουμε μεγάλες περιόδους αναβροχιάς, ενώ όταν βρέχει καταγράφονται ποσότητες νερού που θυμίζουν… μουσώνες, με τις έμμεσες συνέπειες να αγγίζουν τις οικογένειες μας και να προκαλεί τριγμούς για το μέλλον, τα παιδιά μας!
Η κλιματική κρίση είναι εδώ και τις αρνητικές συνέπειες της στον πλανήτη τις γνωρίζουμε και τις βιώνουμε. Όμως, η κλιματική κρίση επιβαρύνει με πολλαπλούς τρόπους και την ανθρώπινη υγεία, από ασθένειες που συνδέονται με τη μεγάλη ζέστη, την ενίσχυση των μολυσματικών νόσων έως την κακή ποιότητα ύπνου και την αύξηση των αυτοκτονιών.
Αυτό άλλωστε έχει επισημάνει η μεγάλη έκθεση του The Lancet Countdown, που διαμορφώθηκε σε συνεργασία με επιστήμονες και ειδικούς από τουλάχιστον 70 φορείς διεθνώς, το 2021. Και δεν είναι η μοναδική που επιβεβαιώνει τα παραπάνω. Την αναφέρω όμως γιατί ήταν μια από τις πλέον γλαφυρές, ως προς τα όσα έρχονται αν δεν αλλάξουμε ρότα.
Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες η Κλιματική Αλλαγή είναι πρώτα και πάνω από όλα μια «υγειονομική κρίση».
Η κλιματική αλλαγή δεν οδηγεί μόνο σε μείωση των υδάτινων πόρων και σε λειψυδρία, αλλά επηρεάζει και την ποιότητα του νερού, διευκολύνοντας την ανάπτυξη και αναπαραγωγή βακτηρίων, ρυπογόνων και τοξικών συστατικών που περνούν στη χλωρίδα, την πανίδα και τελικά στη διατροφή του ανθρώπου.
Η ενίσχυση των πυρκαγιών σαν αποτέλεσμα της ξηρασίας επιβαρύνει την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, γεγονός που αντιστοίχως επιβαρύνει υπάρχοντα προβλήματα υγείας, από απλές αλλεργίες έως αναπνευστικές νόσους, ή και δημιουργεί καινούργια.
Για αυτό οι επιστήμονες της έκθεσης καλούν τη διεθνή Κοινότητα να αναλάβει δράση γιατί πλέον μιλάμε για μια επένδυση με στόχο ένα πιο υγιές μέλλον για την ανθρωπότητα!
Και πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά όταν σε όλα τα επίπεδα διαπιστώνονται μεγάλες και σοβαρές επιπτώσεις. Βλέπουμε λοιπόν:
Αύξηση της μέσης θερμοκρασίας που οδηγεί σε αυξημένη θνησιμότητα, μειωμένη παραγωγικότητα και ζημιές στις υποδομές. Προκαλεί μεταβολή της γεωγραφικής κατανομής των κλιματικών ζωνών και αυξάνει τον αριθμό των επιβλαβών οργανισμών και των χωροκατακτητικών ειδών, καθώς και σε αύξηση της συχνότητας εμφάνισης ορισμένων ανθρώπινων ασθενειών.
Οι υψηλότερες θερμοκρασίες αυξάνουν την εξάτμιση των υδάτων, η οποία -σε συνδυασμό με την έλλειψη βροχοπτώσεων- αυξάνει τον κίνδυνο έντονων περιόδων ξηρασίας και λειψυδρίας με επιπτώσεις στην Ενέργεια, στη γεωργία, στη δασοκομία, στα ύδατα και στη βιοποικιλότητα. Μειώνουν τη στάθμη των ποταμών και των υπόγειων υδάτων, παρεμποδίζουν την ανάπτυξη δέντρων και καλλιεργειών, αυξάνουν τις προσβολές από επιβλαβείς οργανισμούς και τροφοδοτούν τις δασικές πυρκαγιές.
Η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε αύξηση των βροχοπτώσεων σε πολλές περιοχές, αλλά με σύντομες, έντονες νεροποντές που προκαλούν πλημμύρες χωρίς υπερχείλιση υδατικού συστήματος.
Η στάθμη της θάλασσας ανέβηκε κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, ενώ η τάση έχει επιταχυνθεί τις τελευταίες δεκαετίες, αυξάνοντας τον κίνδυνο πλημμύρας και διάβρωσης γύρω από τις ακτές και μειώνοντας την ποσότητα των διαθέσιμων γλυκών υδάτων.
Η κλιματική αλλαγή επέρχεται εξαιρετικά γρήγορα και πολλά φυτικά και ζωικά είδη αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν την κατάσταση, αλλάζοντας τη δομή των οικοτόπων και τις διαδικασίες των οικοσυστημάτων.
Η κατάσταση αυτή, έχει επίσης έμμεσες επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα μέσω των αλλαγών στη χρήση της γης και άλλων πόρων, σε συνδυασμό με την αποψίλωση των δασών και άλλων ανθρώπινων δραστηριοτήτων
Στις έμμεσες συνέπειες της κλιματικής κρίσης είναι η «χιονοστιβάδα» επιπτώσεων στην Υγεία, στην Εργασία, αλλά και στην καθημερινότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα άτομα που ζουν σε αστικές περιοχές χαμηλού εισοδήματος με ανεπαρκείς υποδομές και, γενικά, πληθυσμιακές ομάδες με χαμηλότερα εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία είναι περισσότερο εκτεθειμένα/-ες στις κλιματικές επιπτώσεις, ενώ έχουν μικρότερη ικανότητα αντιμετώπισης των επιπτώσεων αυτών.
Επιπλέον, αρκετοί οικονομικοί τομείς είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι λόγω της εξάρτησής τους από τις κανονικές κλιματικές συνθήκες. Ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής αναμένονται αλλαγές στην τομεακή παραγωγή – π.χ. στη γεωργία και τον τουρισμό.
Ενώ η κλιματική αλλαγή έχει ήδη αρχίσει να έχει αντίκτυπο στον εκτοπισμό και στη μετανάστευση.
Για αυτό λέμε πως πρέπει να αναληφθούν δράσεις για το κλίμα τώρα έστω και στο «και πέντε», διαφορετικά οι επιπτώσεις αυτές θα ενταθούν.
Η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη κοινωνία αποτελεί τόσο επείγουσα πρόκληση όσο και ευκαιρία για την οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος για όλους.
Αναλαμβάνοντας δράση για το κλίμα και το περιβάλλον, καθένας από εμάς μπορεί να συμβάλει στη διατήρηση και την προστασία του πλανήτη τόσο σήμερα όσο και για τις μελλοντικές γενιές. Πρέπει να στοχεύσουμε στις νέες, πράσινες θέσεις εργασίας, στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας, στην οικονομική ανάπτυξη, στον καθαρότερο αέρα, στις νέες τεχνολογίες.
Μελέτες δείχνουν ότι η μετάβαση σε μια πράσινη και ψηφιακή κοινωνία είναι οικονομικά και πρακτικά εφικτή. Άλλωστε το κόστος που θα έχει η κλιματική αλλαγή για την οικονομία και την κοινωνία θα είναι πολύ υψηλότερο από το κόστος που συνεπάγεται η αντιμετώπισή της σήμερα.
Φυσικά η ανάληψη δράσεων μπορεί να γίνει και από τον καθένα μας ξεχωριστά.
Οι επιλογές που κάνουμε στην καθημερινή μας ζωή παίζουν κι αυτές σημαντικό ρόλο. Πολλές από τις αλλαγές που κάνουμε θα βελτιώσουν τον τρόπο με τον οποίο ζούμε, μετακινούμαστε, ψύχουμε ή θερμαίνουμε τα σπίτια μας, παράγουμε και καταναλώνουμε.
Όλοι μπορούν να συμβάλουν, και κάθε δράση, έστω και μικρή, έχει μεγάλη σημασία.
Περάσαμε πολλά χρόνια μιλώντας για μια πιθανή πανδημία και τελικά, όταν αυτή ήρθε, δεν ήμασταν προετοιμασμένοι. Ας ετοιμαστούμε για να μην κάνουμε το ίδιο λάθος με το Περιβάλλον.
* Η Εβελίνα Μπάκιντα είναι διευθύνων σύμβουλος CHIC GREEK BUSINESS, ειδική στη Στρατηγική Marketing, πρόεδρος Αναπτυξιακού Συλλόγου Γυναικών Επιχειρηματιών Κρήτης