Κι είναι κάποιες ιστορίες γεμάτες με κατορθώματα ανθρώπων που κανείς δεν έμαθε ποτέ ποιοι ήταν, αλλά υπήρξαν. Και έδωσαν την ψυχή, τη ζωή, τα πάντα για έναν αγώνα χωρίς μεγάλα ανταλλάγματα. Για τις μέρες του πολέμου, της προσφυγιάς, της κατοχής. Για τις ελπίδες που δεν χάθηκαν ποτέ, για τη χαρά των μικρών πραγμάτων στη ζωή.
Βιβλία που αξίζει να διαβαστούν, να γεμίσουν την ψυχή με ένα σωρό συναισθήματα, με ομορφιά, αγάπη, νοσταλγία αλλά και υπερηφάνεια.
Για τα ταξίδια που κάνει το μυαλό κι είναι ίσως τα πιο σημαντικά για τη ζωή μας, τελικά!
“Ξυπόλυτοι ήρωες”, Αλεξάνδρα Μητσιάλη, εκδ. Πατάκης.
Μέρες κατοχής, αντίστασης, μέρες του ’40 – ’44 στη Θεσσαλονίκη. Πόλεμος, θλίψη, πείνα. Φόβος απλωμένος παντού. Ψυχές που δεν ξέρουν τι τους ξημερώνει, ζωές που χάνονται, σπίτια που κλείνουν. Ανελέητη σφαγή για το …τίποτα. Για λαθεμένες ιδέες ενός κόσμου που δεν ανήκει σε κανέναν. Κι όλα αυτά τα άσχημα που ‘χει ο πόλεμος τα ζουν όλοι. Στο μυθιστόρημα της Αλεξάνδρας Μητσιάλη ζωντανεύει μια ομάδα ανθρώπων, παιδιών, εφήβων, ξυπόλητων ηρώων και μη, που αντιστέκονται με κόστος, με οποιοδήποτε κόστος. Και μέσα σε αυτήν την αντίσταση ζούμε κι εμείς μια ιστορία που πληγώνει και γεμίζει θυμό και φόβο την ψυχή. Άνθρωποι καθημερινοί που δεν έφταιξαν, πληρώνουν την αλαζονεία, την έπαρση, τις άδικες επιθυμίες των Μεγάλων Αρχηγών. Ιστορίες της διπλανής πόρτας που κάποια στιγμή κτυπούν και τη δική μας.
Μια παρέα παιδιών, o Τάκης, η Σταυρούλα, η Αλέγρα, ο Πέπο, ο Άρης, η Ελένη, ο Έκτορας, η Αγγελική, η Λούνα που ζουν στη Θεσσαλονίκη και αλλάζουν το πεπρωμένο τους, την ιστορία. Προσπαθούν, μάχονται με τις δικές τους δυνάμεις, με κίνδυνο της ζωής τους αλλά δεν το βάζουν κάτω.
Αντίσταση το λέμε το σήκωμα του κεφαλιού, το ένα βήμα παραπέρα, όταν δεν σε αφήνουν κι εσύ… δεν λογαριάζεις. Όλα αυτά τα παιδιά θα ζήσουν στο πετσί τους τον ναζισμό, άσχετα αν είναι Έλληνε, Χριστιανοί ή Εβραίοι. Μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων που πέρασε τα πάνδεινα από τους Γερμανούς στη Θεσσαλονίκη με εκείνες τις αμέτρητες ουρές με τους ξεριζωμένους που αναγκάστηκαν να φύγουν, αλλά δεν γύρισαν πίσω, οι πιο πολλοί από αυτούς. Ζωές που διαλύθηκαν, περιουσίες που λεηλατήθηκαν, έρωτες που σβήστηκαν, σώματα και ψυχές που βασανίστηκαν.
Κι είναι τούτο το μυθιστόρημα, συγκλονιστικό…
Μπορεί να μην περιγράφει στιγμές μαχών, πολέμου, περιγράφει όμως το τότε της… ζωής. Περιγράφει και μοιάζει να ζει ο κάθε αναγνώστης τον ήχο της γερμανικής μπότας, την ανάσα που σταματά για δευτερόλεπτα ίσαμε να φύγουν οι στρατιώτες. Ζει την αγωνία, τον σπαραγμό του χωρισμού των φίλων, των οικογενειών. Ζει τον θάνατο που τυλίγει τα ανείπωτα. Μια καλογυρισμένη ταινία είναι το βιβλίο, που περιγράφει καρέ καρέ τη ζωή εκείνων των δύσκολων ημερών. Μια ταινία με αληθινό σενάριο, με χρώμα γκρίζο και μικρές ακίδες φωτός, έρωτα, φιλίας και προσφοράς. Με θυμό, πίκρα, αλλά κι ελπίδα, με διάθεση για ζωή…
Έχει άλλο ήχο το πάτημα του ποδιού χωρίς παπούτσια. Γιατί δεν υπήρχαν τα παπούτσια για όλους εκείνη την εποχή. Αυτό όμως δεν εμπόδιζε κάποιον να γίνει ήρωας, να παλέψει με τον ίδιο το θάνατο, να τρέξει στα πιο δύσκολα και να σώσει τον δικό του κόσμο και των άλλων, εκείνων που με παπούτσια δεν μπόρεσαν. Είναι οι ξυπόλητοι ήρωες της Αλεξάνδρας, της Ελλάδας, των παππούδων και των γονιών μας που κανείς δεν τους γνωρίζει, αλλά υπήρξαν. Υπήρξαν σαν τους απλούς καθημερινούς ήρωες της κατοχής που απλά πρόσφεραν, χωρίς τυμπανοκρουσίες, χωρίς ανταλλάγματα, χωρίς φόβο.
Γιατί η πιο σημαντική ιστορία γράφεται με τούτες τις πράξεις. Είναι ψηφίδες ανεξίτηλες, με ολόχρυσα γράμματα που συνθέτουν όλο το κλίμα, τα γεγονότα, την πορεία τους, κάθε φορά.
Οι “Ξυπόλυτοι ήρωες” είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα για την Κατοχή και την Αντίσταση, για το Ξυπόλυτο Τάγμα και είναι συγκλονιστικό. Απίστευτη πλοκή, διάλογοι, εικόνες και…ιστορία.
Με κομμένη την ανάσα διαβάζεις τις περισσότερες σελίδες, χωρίς διακοπές. Μόνο στις τελευταίες σελίδες στέκεσαι λίγο και στοχάζεται. Ένα βιβλίο με πάρα πολύ δυνατές συγκινήσεις.
Μια ιστορία που σαν την τελειώσεις νιώθεις για μια ακόμα φορά πως τα πιο σπουδαία πράγματα είναι αυτά που ζεις κάθε μέρα, οι μικροχαρές, ένα τραγούδι, ένας χορός, μια αγκαλιά, ένα καινούργιο ζευγάρι παπούτσια…
Να το διαβάσετε όλοι, να αφήσετε τα συναισθήματα να ξεχειλίσουν την ψυχή… τη ζωή σας!
ΒΡΑΒΕΙΟ Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου – Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ 2016.
Για εφήβους που πρέπει να συμπληρώσουν το παζλ της ιστορίας… και για μεγάλους!
* Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός
*http://zhtunteanagnostes.blogspot.gr/2016/10/k.html