Ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision ανέκαθεν δίχαζε τους Έλληνες και όχι μόνο. Πάντα υπήρχαν, από τη μια πλευρά οι φανατικοί υποστηρικτές του και από την άλλη οι σκληροί επικριτές και ορκισμένοι πολέμιοι του θεσμού. Οι μεν πρώτοι τον αντιμετώπιζαν ως «γιορτή» της μουσικής που ενώνει τους λαούς, ενώ οι δεύτεροι μιλούσαν για ένα ανούσιο και κακόγουστο «πανηγυράκι», μια ανάλαφρη ψυχαγωγία που εξυπηρετούσε μονάχα διακρατικές οικονομικές σκοπιμότητες. Σεβαστές και οι δύο απόψεις.
Ο διαγωνισμός της Eurovision αποτελεί το μακροβιότερο και μεγαλύτερο διεθνές μουσικό φεστιβάλ, καθώς απευθύνεται σε περισσότερους από 500 εκατομμύρια τηλεθεατές και διοργανώνεται από την «Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση» (EBU), στην οποία συμμετέχουν οι κρατικές τηλεοράσεις 56 χωρών και ακόμη άλλων 21 χωρών ως συνεργαζόμενες. Δεν ξέρω τι γινότανε τα προηγούμενα χρόνια σε αυτό το φεστιβάλ, όμως φέτος οφείλουμε να παραδεχτούμε πως απέκτησε ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον που το έκανε να ξεχωρίσει από όλα τα προηγούμενα. Αυτή τη φορά δεν περιορίστηκε ούτε σε ένα απλό «πανηγυράκι» όπως συνηθίζουν να το χαρακτηρίζουν οι «έντεχνοι» αποστασιοποιημένοι μουσικόφιλοι, αλλά ούτε και σε γιορτή, όπως το αντιμετωπίζουν οι «ποπ» υποστηρικτές του.
Εδώ και μήνες, πολλοί φαν του διαγωνισμού της Eurovision προσπαθούσαν μάταια να πείσουν τους διοργανωτές να αποκλείσουν τη συμμετοχή του Ισραήλ στη φετινή εκδήλωση, λόγω της εμπόλεμης κατάστασης που εξακολουθεί να μαίνεται στη περιοχή της Γάζας.
Η διοργανώτρια αρχή πάντως δεν έλαβε υπόψη της τις αντιδράσεις απαντώντας ότι, «ο διαγωνισμός τραγουδιού δεν είναι χώρος για πολιτική». Να όμως που τελικά έγινε!
Είτε το θέλουν κάποιοι είτε όχι, είτε συμφωνούν ορισμένοι άλλοι είτε διαφωνούν, η φετινή Eurovision αποτέλεσε μια πολιτική υπόθεση, εκπέμποντας πολλαπλά μηνύματα και ηχηρές προειδοποιήσεις για μια δυστοπική κατάσταση που διαμορφώνεται στη Μέση Ανατολή, με αποδέκτες την Ευρώπη, την Αμερική, αλλά και ολόκληρο τον κόσμο.
Η Eurovision αποτέλεσε άλλο ένα πεδίο της πολιτιστικής μάχης που δίνεται παγκοσμίως υπέρ του παλαιστινιακού λαού. Είναι μοιραίο, όταν σε ένα σημείο του πλανήτη – όπως το Μάλμε της Σουηδίας φέτος – εστιάζεται η προσοχή τόσων εκατομμυρίων ανθρώπων, να εκπέμπονται και όλα αυτά τα μηνύματα.
Το «μήλον της Έριδος» αποτέλεσε η συμμετοχή του Ισραήλ στον φετινό διαγωνισμό. Μια συμμετοχή που δίχασε βαθιά, όχι μόνο τους εκεί παρευρισκόμενους, που δεν σταμάτησαν στιγμή να γιουχαΐζουν την Ισραηλινή αποστολή, αλλά και τα εκατομμύρια των τηλεθεατών που παρακολούθησαν τον διαγωνισμό. Η αιτία φυσικά αυτής της αντίδρασης ήταν εξόχως πολιτική και αφορούσε την γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού που συνεχιζόταν ακόμα κι εκείνη την ώρα παράλληλα με τον διαγωνισμό, από τις στρατιωτικές δυνάμεις του Ισραήλ.
Δυναμικές διαδηλώσεις με πλήθος κόσμου έξω από τον χώρο της διοργάνωσης πραγματοποιήθηκαν τις παραμονές του διαγωνισμού, αν και δεν προβλήθηκαν από το EBU. Η πιο σημαντική όμως παρατήρηση είναι ότι η συμμετοχή αυτή του Ισραήλ έθεσε σε κίνδυνο ολόκληρη τη διοργάνωση καθώς και την ασφάλεια όλου αυτού του πλήθους που παρευρέθηκε εκεί. Αυτή ακριβώς η παρατήρηση αποτέλεσε και το ερώτημα δημοσιογράφου προς την εκπρόσωπο του Ισραήλ, κατά την συνέντευξη τύπου που παραχώρησαν οι διαγωνιζόμενοι τις παραμονές της εκδήλωσης. Ένα ερώτημα στο οποίο απάντησε με δυσκολία η νεαρή Ισραηλινή τραγουδίστρια, ότι η μουσική ενώνει τους λαούς.
Ευτυχώς όμως που οι διοργανωτές απέτρεψαν τουλάχιστον τα χειρότερα, αλλάζοντας τόσο τον αρχικό τίτλο του ισραηλινού τραγουδιού, από October Rain (Βροχή του Οκτώβρη) σε Hurricane (Τυφώνας), αλλά και τους στίχους του που αναφέρονταν στην επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ τον περασμένο Οκτώβριο. Εκείνο το τραγούδι θα ένωνε τους λαούς;
Η αντιπροσώπευση του Ισραήλ στην Eurovision 2024 ερέθισε ποικιλοτρόπως, τόσο τους παρευρισκόμενους θετές εντός και εκτός του χώρου του διαγωνισμού, όσο και κάποιους διαγωνιζόμενους που αντέδρασαν με τον δικό τους τρόπο σε αυτήν παρουσία, στη διάρκεια της συνέντευξης τύπου των ερμηνευτών κατά τον 2ο ημιτελικό του διαγωνισμού. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου όλων όσοι προκρίθηκαν στον τελικό, κάμερα κινητού τηλεφώνου κατέγραψε τη Μαρίνα Σάττι να χασμουριέται και να κάνει ότι κοιμάται την ώρα που μιλούσε η εκπρόσωπος του Ισραήλ Eden Golan, εκφράζοντας έτσι προφανώς την δυσαρέσκειά της στην εν λόγω συμμετοχή.
Την ίδια ώρα και ο εκπρόσωπος της Ολλανδίας είχε καλύψει το κεφάλι του με τη σημαία της χώρας του εκφράζοντας κι εκείνος με τον δικό του τρόπο την αποδοκιμασία του σε αυτήν την συμμετοχή. Όπως ήταν αναμενόμενο, το βίντεο με τις αντιδράσεις αυτών των ερμηνευτών έκανε γρήγορα τον γύρο του διαδικτύου αποθεώνοντας, τόσο την κίνηση της Ελληνίδας ερμηνεύτριας, όσο και του Ολλανδού διαγωνιζόμενου που λίγο αργότερα όμως αποκλείστηκε από τον τελικό…
Και μπορεί μεν οι παραπάνω αποδοκιμασίες των δύο αυτών καλλιτεχνών – αλλά και άλλων που δεν αναφέραμε – που ξεχώρισαν ανάμεσα στους υπόλοιπους, όχι μόνο για το ταλέντο τους στη μουσική αλλά κυρίως για τις προσωπικότητές τους, να εισέπραξαν επαίνους από τους περισσότερους χρήστες των κοινωνικών δικτύων, όμως αποτέλεσαν και αφορμή να βγάλουν κάποιοι άλλοι τα εσώψυχά τους ρίχνοντας κακή χολή και δηλητήριο κατά των διαμαρτυρόμενων καλλιτεχνών.
Και βέβαια σε τούτο τον τόπο όπου το εθνικό μας σπορ είναι ο διχασμός, δεν θα άφηναν να πάει χαμένη μια τέτοια ευκαιρία. Τα όσα φαρμακερά, χυδαία και υβριστικά σχόλια διάβασα στα social media κατά της Ελληνίδας εκπροσώπου – κυρίως μάλιστα από γυναίκες χρήστες – όχι μόνο με εξόργισαν, αλλά με έκαναν να ντραπώ για λογαριασμό κάποιων ανθρώπων που λέγονται «συμπολίτες μας».
Δεν ανήκω στους φαν αυτού του διαγωνισμού και όσες φορές έτυχε να τον παρακολουθήσω ήταν για να «σπάσω πλάκα», να αστειευτώ και να χαλαρώσω μαζί με φίλους που είχαν την ίδια με μένα διάθεση. Όσο αφορά τώρα στο διαγωνιστικό μέρος του φετινού διαγωνισμού, που θύμιζε περισσότερο Pride Party παρά μουσικό διαγωνισμό, τα «τραγούδια» δεν είχαν κανένα ενδιαφέρον – ποτέ δεν είχαν άλλωστε – όμως είχαν αρκετό ενδιαφέρον τα παρατράγουδα που δημιουργήθηκαν, γι αυτό και εστίασα την προσοχή μου σε αυτά.
Μεγάλη ανατροπή όμως είχαμε κατά την ψηφοφορία. Το τραγούδι του Ισραήλ κατατάχθηκε αρχικά από την βαθμολογία των επιτροπών των χωρών στην 12η θέση (Μια θέση δηλαδή κάτω από το δικό μας τραγούδι), αλλά στη συνέχεια το… «κοινό» που ψήφιζε εκ τηλεφώνου – η γνωστή «σιωπηλή πλειοψηφία» – όπου διαμόρφωσε και το αποτέλεσμα κατά το δεύτερο ήμισυ, το ανέδειξε τελικά στην 5η θέση. Δεν μπορώ όμως να αφήσω ασχολίαστο και το γεγονός ότι, η Κύπρος έδωσε 7 βαθμούς στην Ελλάδα και 8 στο Ισραήλ…
Στο φετινό διαγωνισμό της Eurovision ο μεγάλος νικητής για μένα ήταν ο δημοκρατικά σκεπτόμενος κόσμος που εξακολουθεί ακόμα να αισθάνεται, να συμπονά, να συμπαραστέκεται στους κατατρεγμένους σε κάθε γωνιά της Γης, αλλά και να αντιστέκεται και να εξεγείρεται δυναμικά απέναντι στην τυραννία και την κατάφωρη αδικία. Ποτέ έως τώρα δεν ένοιωσα τόσο υπερήφανος για την εκπροσώπηση της χώρας μου σε αυτόν τον διαγωνισμό, όσο αισθάνθηκα φέτος με την χαρισματική παρουσία της Μαρίνας Σάττι, την οποία συγχαίρω και ευγνωμονώ! Θα ήταν όμως σοβαρή παράλειψη να μην αναφερθούμε και στον μεγάλο χορηγό της φετινής διοργάνωσης της Eurovision, την γνωστή… ισραηλινή εταιρεία καλλυντικών που ιδρύθηκε το 2007 και εκτός των άλλων, παράγει τα προϊόντα της σε εργοστάσια που βρίσκονται και σε κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη.
Μαρίνα και κάθε Μαρίνα, κάποιες φορές που θέλεις να φωνάξεις αλλά δεν μπορείς, που θέλεις να διαμαρτυρηθείς αλλά δεν σου δίνουν το λόγο, που θέλεις να τα «ψάλλεις» σε κάποιους αλλά «δεν πρέπει», κάνε ότι κοιμάσαι, κι άσε τον κόσμο να πιστεύει ό,τι θέλει. Ένα λατινικό ρητό λέει: «Qui dormit, non peccat». Δηλαδή, «Αυτός που κοιμάται δεν αμαρτάνει».