Τον χρόνο που, κυριολεκτικά και μεταφορικά, άρχισε με «Χ» και τελειώνει με «Ο», αποχαιρετούμε σε λίγες μέρες. Ακριβώς πριν από έναν χρόνο, τον Δεκέμβριο του 2020, το περιοδικό «TIME» κυκλοφόρησε με εξώφυλλο στο οποίο εικονιζόταν το απερχόμενο τότε 2020 να διαγράφεται από ένα τεράστιο «Χ», και για όσους δεν αντιλαμβάνονταν τον συμβολισμό, υπήρχε από κάτω η επεξηγηματική φράση με κεφαλαία γράμματα:
«Η ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΥΠΑΡΞΕΙ». Με την παρακαταθήκη του «σβησμένου» 2020 και κάτω από τη βαριά σκιά του τεράστιου «Χ» που το διέγραφε, ξεκίνησε λίγο μετά να γράφει τη δική του ιστορία το 2021. Οι ευχές όλων μας τότε ήταν, «να είναι καλύτερο από το 2020!». Ήταν όμως;
Οι δυο τελευταίες χρονιές, λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών που επικρατούσαν, συγχέονται η μια με την άλλη σε ένα άχρονο σύμπλεγμα. Η χρονιά που εκπνέει σε λίγες μέρες ξεκίνησε αισιόδοξα μέσα από τις ευχές που κάναμε και που εννοούσαμε τότε, αλλά και από τα δεδομένα που είχαμε στη διάθεσή μας. Οι συνθήκες βεβαίως μας έμαθαν να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι, αλλά ελπίζαμε ότι το 2021 θα αποτελούσε μια αισθητά βελτιωμένη έκδοση του 2020.
Οι ευχές δυστυχώς δεν «έπιασαν»! Ακόμα και σήμερα, έναν χρόνο μετά, εξακολουθούμε να παραμένουμε εγκλωβισμένοι στο κενό, τον τρόμο και την ανασφάλεια. Ο φόβος είναι ακόμα συγκάτοικός μας. Για μια στιγμή, με την άφιξη των εμβολίων την περασμένη άνοιξη, πιστέψαμε όλοι πως «ξορκίσαμε το κακό» και ότι η αντίστροφη μέτρηση «για να πάρουμε τις ζωές μας πίσω»-όπως λέγαμε παλιά, τώρα πια δεν το λέμε-είχε αρχίσει.
Με την εμφάνιση όμως των μεταλλάξεων, πρώτα της «Δέλτα» και τώρα τελευταία και της «Όμικρον», νιώθουμε και πάλι τον κίνδυνο δίπλα μας ανά πάσα ώρα και στιγμή. Γυρίζουμε το χρόνο πίσω και αναρωτιόμαστε αν το 2020 ήταν πράγματι η χειρότερη χρονιά; Τα πεπραγμένα πάντως του 2021 δεν επιβεβαιώνουν κάτι τέτοιο.
Στην εκπνοή του 2020 τα θύματα της πανδημίας στη χώρα μας δεν ξεπερνούσαν τους 1.000 νεκρούς, ενώ το 2021 μας αφήνει μετρώντας περισσότερους από 20.500 νεκρούς συμπολίτες μας.
Όμως, μια χρονιά-ρεκόρ με 19.500 νεκρούς δεν τη λες σίγουρα καλύτερη από την προηγούμενη που χρεώθηκε με τα 1.000 θύματα του κορονοϊού. Εκείνοι που διαχειρίστηκαν την πανδημία στη χώρα μας, προσπάθησαν να ισορροπήσουν ανάμεσα στην υγειονομική κρίση και την οικονομία.
Τώρα, κοιτάζοντας προς την επόμενη άνοιξη, δεν έχουμε να περιμένουμε κάποιο άλλο εμβόλιο, αλλά την επόμενη… δόση. Την περίφημη 3η δόση δεν θα την θυμάται σε λίγο καιρό κανένας από όλους εμάς που την κάναμε, κι ας την είπαν κάποιοι… «αναμνηστική»!
Ο χρόνος που πέρασε δεν «περιείχε» μόνο πανδημία. Είναι λογικό η παγκόσμια επιδημία να μονοπωλεί την επικαιρότητα, αλλά όχι βεβαίως και να την εξαντλεί. Συνέβησαν και άλλα σημαντικά γεγονότα που σημάδεψαν το 2021 και θα επιχειρήσουμε μια σύντομη αναδρομή σε κάποια από αυτά:
Υπό άλλες συνθήκες οι φετινές εκδηλώσεις του εορτασμού της μεγάλης επετείου των διακοσίων ετών από την έναρξη του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, θα πρωταγωνιστούσαν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, αλλά οι έκτακτες συνθήκες επέβαλαν ένα αναγκαστικό μινιμαλισμό που οδήγησε σε έναν οργανωτικά λιτό εορτασμό.
Το είκοσι-εικοσιένα, όπως το αποκαλούσαμε κατά τον ερχομό του, ήταν μια χρονιά γεμάτη «ρεκόρ» για τη χώρα μας. Εκτός από το θλιβερό ρεκόρ των απωλειών της πανδημίας, σημειώθηκαν δυστυχώς και άλλες άσχημες «επιδόσεις» χωρίς προηγούμενο.
Ένα τέτοιο ρεκόρ καταρρίψαμε το καλοκαίρι που μας πέρασε. Για πρώτη φορά στην ιστορία της Ελλάδας είχαμε καταστροφές τόσης μεγάλης έκτασης από πυρκαγιές, ένα τεράστιο πλήγμα για τον φυσικό πλούτο της ελληνικής φύσης. Περισσότερα από 1.200.000 στρέμματα δασικής έκτασης αποτεφρώθηκαν τότε, γυρίζοντας τη χώρα μας 30 χρόνια πίσω, ενώ η Πολιτεία «έδειχνε» ως αιτία της μεγάλης καταστροφής την «κλιματική αλλαγή».
Την ίδια αιτία βεβαίως επικαλείτο και όταν βούλιαζαν μέσα στις λάσπες περιοχές της χώρας, κάθε φορά που έβρεχε…
Το επόμενο ρεκόρ που καταγράφηκε το 2021 δεν ήρθε από τη επιφάνεια της Γης αλλά από τα έγκατά της και αφορούσε τοπικά την περιοχή μας. Ο φονικός σεισμός των 6 Ρίχτερ της 27ης του περασμένου Σεπτέμβρη που σημειώθηκε στο Αρκαλοχώρι, έκανε διάσημη στο πανελλήνιο την μικρή επαρχιακή πρωτεύουσα, αλλά και την ευρύτερη περιοχή της.
Τον μεγάλο σεισμό, που είχε δυστυχώς ως θλιβερό απολογισμό την απώλεια μιας ανθρώπινης ζωής και χιλιάδες κατεστραμμένα σπίτια, διαδέχτηκε μια πρωτόγνωρη ακολουθία μετασεισμών που για αρκετό διάστημα αναστάτωνε ολόκληρη την περιοχή μας.
Το τέταρτο θλιβερό ρεκόρ είχε «άρωμα γυναίκας» και όχι μόνο μιας αλλά 17 γυναικών, όσες δηλαδή ήταν και οι γυναικοκτονίες που διαπράχθηκαν μέσα στο 2021 στη χώρα μας. Ασύλληπτα τραγικά μεγάλος αριθμός για μια κοινωνία που αποκαλείται «σύγχρονη». Μέσα στη μαυρίλα όμως και μέσα στην καταχνιά του 2021, με το ένα θλιβερό ρεκόρ να διαδέχεται το άλλο, σημειώθηκαν και δυο αναπάντεχα καλά ρεκόρ, δυο φωτεινά παραδείγματα εξαιρέσεων που μας κάνουν ακόμα να αισιοδοξούμε για το μέλλον.
Το πρώτο αφορά τα 4,5 δισεκατομμύρια των ανθρώπων (σχεδόν τη μισή ανθρωπότητα) που μέσα στο 2021 έλαβαν τουλάχιστον τη μια δόση του εμβολίου κατά της COVID-19. Δεδομένου του πόσο γρήγορα ξέσπασε και μεταδόθηκε η πανδημία σε ολόκληρο τον πλανήτη, δεν το λες και μικρό επίτευγμα!
Το δεύτερο αφορά το κίνημα «Me too» που ενώ «γεννήθηκε» στην Αμερική το 2006, στην Ελλάδα πήρε τη μεγαλύτερη έκτασή του μέσα στο 2021, σπάζοντας επιτέλους τη σιωπή που για πάρα πολλά χρόνια επέβαλε ο φόβος της ντροπής και του διασυρμού. Ένα κίνημα που διαρκώς διευρύνεται μέρα με τη μέρα, ενισχύεται και ωριμάζει, ενάντια σε όλα τα φαινόμενα εξουσιαστικής βίας των κοινωνιών.
Το 2021 σφραγίστηκε από την απώλεια σημαντικών Ελλήνων. Στις 2 του Σεπτέμβρη έφυγε ο μεγάλος μας συνθέτης, αυθεντικός Έλληνας και σύμβολο του Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού, Μίκης Θεοδωράκης.
Ο άνθρωπος που αγωνίστηκε για να σηκώσει την Ελλάδα και τους Έλληνες λίγο ψηλότερα! Λίγο αργότερα, στις 25 Οκτωβρίου η Φώφη Γεννηματά στα 56 της χρόνια περνούσε στην ιστορία. Η γενναία γυναίκα και έντιμη πολιτικός, κατάφερε να κρατήσει ζωντανό έναν χώρο που θεωρούνταν πολιτικά ξεγραμμένος. Στο φευγιό του το ‘21, στις 26 Δεκεμβρίου, πήρε μαζί του και τον πρώην Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας και επί σειρά ετών Υπουργό Εξωτερικών της χώρας, Κάρολο Παπούλια.
Αν ψάχνουμε να βρούμε τους πρωταγωνιστές κι ετούτης της χρονιάς που μας αφήνει, θα πρέπει να τους αναζητήσουμε ανάμεσα στους ήρωες-γιατρούς και τους νοσηλευτές μας που για μια ακόμα χρονιά έδωσαν τις δικές τους ατέλειωτες μάχες στις Εντατικές των νοσοκομείων μας, προκειμένου να σώσουν ανθρώπινες ζωές. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που «σώζουν» καθημερινά και το Εθνικό Σύστημα Υγείας, που συνεχίζει δυστυχώς να λειτουργεί αβοήθητο στα όριά του.
Η χρονιά που μας αποχαιρετά έχει αναθεματιστεί από πολλούς ως η χειρότερη της σύγχρονης ιστορίας μας, ίσως με κάποια δόση υπερβολής, αλλά και με την πανδημία να επιμένει, την ακρίβεια να καλπάζει, την ταξική ανισότητα να διευρύνεται, την έμφυλη βία να επελαύνει και την προσφυγιά να συνεχίζει να δοκιμάζεται.
Ας την αποχαιρετήσουμε όμως εμείς αισιόδοξα, κρατώντας μονάχα τις καλές στιγμές της και κάνοντας μια ταπεινή και ρεαλιστική ευχή για την χρονιά που θα την διαδεχτεί: «Να είναι εκείνη περισσότερο επιεικής μαζί μας!». Καλή Πρωτοχρονιά σε όλους…!