Στις 25 Οκτωβρίου 1943, στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα των φυλακών της Αγυιάς Χανίων που συνεδρίαζε το Γερμανικό Στρατοδικείο, εκτυλίχτηκε η μεγάλη δίκη των αξιωματικών της Εθνικής Οργάνωσης Κρήτης (Ε.Ο.Κ.), με κατηγορουμένους 25 αξιωματικούς του νομού Ηρακλείου και τέσσερις πολίτες. Η δίκη παρωδία» κράτησε ως το απόγευμα της Δευτέρας 25 Οκτωβρίου.
Οι ποινές ανακοινώθηκαν μετά το τέλος της δίκης. Οι στρατοδίκες αποφάσισαν την ποινή του θανάτου και την άμεση εκτέλεση πέντε αξιωματικών και την αθώωση των υπολοίπων.
Οι αξιωματικοί που καταδικάστηκαν σε θάνατο ήταν ο Αντώνης Μπετεινάκης, ο Μανόλης Γιακουμάκης, ο Παναγιώτης Μπέρκης, ο Μιχάλης Πατεργιανάκης και ο Γιάννης Ζωγραφάκης. Στις πέντε (5) η ώρα τα ξημερώματα της μεθεπόμενης ημέρας Τετάρτη 27 Οκτωβρίου 1943, οι πέντε αξιωματικοί εκτελέστηκαν στον λόφο της Αγυιάς, περνώντας έτσι στο πάνθεον των ηρώων.
ΜΑΝΟΛΗΣ ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΗΣ
Λίγα λόγια για τη δράση και τον χαρακτήρα του Μανόλη Γιακουμάκη, διαβάζουμε σε ένα πιστοποιητικό που εξέδωσε ο Πρόεδρος της Δ.Ε. της Εθνικής Οργάνωσης Κρήτης (Ε.Ο.Κ.) Ηρακλείου, ο Μανόλης Πετράκης το έτος 1945:
«Εν Ηρακλείω τη 3η Απριλίου 1945
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ
Βεβαιώ ο κάτωθι υπογεγραμμένος Εμμανουήλ Πετράκης Πρόεδρος της Εθνικής Οργανώσεως Κρήτης Νομού Ηρακλείου ότι ο τουφεκισθείς υπό των Γερμανών την 27ην Οκτωβρίου 1943 εις Αγυιάν Χανίων Ταγματάρχης Γιακουμάκης Εμμανουήλ εκ Μοχού Πεδιάδος, μετέσχε της Εθνικής Οργανώσεως από τας αρχάς του έτους 1943.
Ο αείμνηστος Ταγματάρχης Γιακουμάκης Εμμανουήλ επεδόθη με ενεργητικότητα και ενθουσιασμόν εις την εκτέλεσιν των ανατιθεμένων εις αυτόν δυσκόλων αποστολών. Καταδοθείς συνελήφθη υπό των Ιταλών και εφυλακίσθη εις Νεάπολιν Μεραμβέλλου κατά τας αρχάς του 1943. Αποφυλακισθείς βραδύτερον μη αποδειχθείσης της κατηγορία του.
Εξελέγη βραδύτερον μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής ΕΟΚ Ηρακλείου των ενόπλων δυνάμεων. Έπαιξεν σπουδαίον ρόλον εν τη οργανώσει των ομάδων αντιστάσεως κατά του εχθρού και ελάμβανε μέρος εις όλας τας συνεδριάσεις οίτινες ελάμβανον χώραν παρουσία και αξιωματικών της αγγλικής αποστολής προς συντονισμόν του αγώνος.
Περί τα τέλη του Σεπτεμβρίου 1943 συλληφθείς εν τη οικία του υπό της Γερμανικής αστυνομίας μετήχθη εις τα μονωτήρια της Γκεσταπό αφού πρότερον διήλθε των κρατητηρίων του περιβόητου Σούμπερτ ένθα υπέστη μύρια βασανιστήρια. Μεταφερθείς εις Χανιά κατεδικάσθη εις θάνατον υπό του Γερμανικού Στρατοδικείου τουφεκισθείς εις τας φυλακάς Αγυιάς.
Το παρόν χορηγείται εις την απορφανισθείσαν πολυμελή οικογένεια του εκλιπόντος ίνα το χρησιμοποιήση και διεκδικήση την καλυτέρευσιν των όρων της ζωής των μελών της οικογενείας ενός αξιωματικού όστις τα πάντα εθυσίασεν ως και την ζωήν του εις τον ιερόν βωμόν της πατρίδος. Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ Δ.Ε. Ε.Ο.Κ. ΕΜΜ. ΠΕΤΡΑΚΗΣ”.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΕΤΕΙΝΑΚΗΣ
Ο Νικόλαος Χριστινίδης, στο βιβλίο του «Αντώνιος Μπετεινάκης 1886-1943» που εκδόθηκε στις Αρχάνες το έτος 2000, γράφει μεταξύ άλλων για τον Αντώνη Μπετεινάκη :
Ο Συνταγματάρχης Μπετεινάκης Αντώνης του Γεωργίου και της Ευδοξίας το γένος Δημητρίου Τζαγκαράκη, γεννήθηκε στις Πάνω Αρχάνες Ηρακλείου το έτος 1886. Ο πατέρας του Γεώργιος Μπετεινάκης υπήρξε αγωνιστής των τελευταίων Κρητικών Επαναστάσεων του 19ου αιώνα, κυρίως από το 1886 ως το 1897, στην οποία είχε οριστεί Δέκαρχος από τον φρούραρχο της κωμόπολης των Αρχανών Ιωάννη Νταφώτη.
Ο Γεώργιος Μπετεινάκης πέθανε το 1920 αφού πρώτα ευτύχησε να δει την πατρίδα του την Κρήτη ελεύθερη και ενωμένη με τη μητέρα Ελλάδα και το γιο του τον Αντώνη ήρωα και δοξασμένο στους απελευθερωτικούς πολέμους 1912-1913 και στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Αντώνης Μπετεινάκης παντρεύτηκε τη Μαρία (Καζαντζάκη) με την οποία απέκτησαν τέσσερα παιδιά, τρία αγόρια και ένα κορίτσι.
Η λήξη της Τουρκοκρατίας στην Κρήτη και η ίδρυση της Κρητικής Πολιτείας (1898-1913), βρίσκουν τον Μπετεινάκη να έχει τελειώσει την τετρατάξια Δημοτική Σχολή Αρρένων Αρχανών. Υπήρξε επιμελής και έξυπνος μαθητής και οι δάσκαλοί του παρότρυναν τον πατέρα του να συνεχίσει ο Αντώνης τις σπουδές του. Έτσι εισάγεται και φοιτά στο «Τριτάξιο Ελληνικό Σχολείο» στις Αρχάνες, με άριστες επιδόσεις.
Στη συνέχεια φοιτά στο Γυμνάσιο Ηρακλείου και όταν αποφοιτά απ’αυτό, αρχίζει να λειτουργεί, για πρώτη φορά διδασκαλείο και στο Ηράκλειο. Εισάγεται στο Διδασκαλείο του Ηρακλείου, παίρνει πτυχίο και είναι έτοιμος να προσφέρει υπηρεσίες στη στοιχειώδη εκπαίδευση των παιδιών της Κρήτης.
Υπηρέτησε την στρατιωτική του θητεία στην νεοϊδρυθείσα Κρητική Πολιτοφυλακή το 1907 και το 1908 απολύεται με τον βαθμό του Δεκανέα. Διορίζεται δάσκαλος και υπηρετεί στο σχολείο του Πισκοπιανού και των Αρχανών.
Ο Αντώνης Μπετεινάκης πολέμησε στους απελευθερωτικούς αγώνες του 1912-1913 με το Ανεξάρτητο Σύνταγμα Κρητών, με τον βαθμό του Λοχία. Πήρε μέρος ως ανθυπολοχαγός με τον στρατό της Εθνικής Άμυνας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
(Σημείωση: Στη μάχη της Δοϊράνης, στις 5 Σεπτεμβρίου 1918, ο Αντώνης Μπετεινάκης τραυματίζεται ενώ ο κάμπος έχει πάρει φωτιά. Τον σώζει από τις φλόγες ο Καστελλιανός Πολεμαρχάκης Νικόλαος, όπου για την πράξη του αυτή, του απενεμήθη μετάλλιο ανδρείας. (εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ, 21 Σεπτεμβρίου 2004, σελ. 18).
Στη Μικρασιατική εκστρατεία ο Αντώνης Μπετεινάκης ήταν παρών με τον βαθμό του υπολοχαγού. Ακολούθησε η σταδιοδρομία του στον στρατό και η συμμετοχή του στη Μάχη της Κρήτης.
Μετά την κατάληψη του νησιού, ο Αντώνης Μπετεινάκης μετέχει στην Εθνική Αντίσταση Κρήτης. Το 1943 ανέλαβε την Στρατιωτική Διοίκηση του Νομού Ηρακλείου. Χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ. Μετά τα γεγονότα της Βιάννου τον Σεπτέμβρη του 1943, συλλαμβάνεται, δικάζεται στην Αγυιά Χανίων, στη δίκη των αξιωματικών στις 25 Οκτωβρίου 1943 και καταδικάζεται σε θάνατο μαζί με άλλους τέσσερις αξιωματικούς. Εκτελείται στις 27 Οκτωβρίου 1943ª.
Στην εφημερίδα Η ΔΡΑΣΙΣ του Ηρακλείου, στις 24 Ιουνίου 1945 διαβάζουμε σε άρθρο του Γ. Κρητικού:
«ΙΕΡΑ ΜΝΗΜΟΣΥΝΑ – ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΜΠΕΤΕΙΝΑΚΗΣ
Με τον ημίθεο του Μπιζανιού και των άλλων μαχών του Ελληνοβουλγαρικού, του Ελληνοτουρκικού, του μεγάλου πολέμου και τέλος της Μάχης της Κρήτης, τον αείμνηστο συν/χη Αντώνη Μπετεινάκη, είχαμε μια απλή γνωριμία πριν από τα χρόνια της σκλαβιάς.
Ύστερα συνδεθήκαμε μερικοί ανθρώποι πολύ στενά μαζί του. Τα ίδια μεγάλα ιδανικά και οι ίδιοι τρανοί πόθοι, τα πικρά βάσανα και οι αφάνταστοι πόνοι, οι ανίκητες λαχτάρες και οι άσβεστες ελπίδες και πάνω απ’όλα η αμέτρητη αγάπη και η βαθιά πίστη για ένα ιδεώδες, μας έκαμε όλους να ενωθούμε σαν μια ζύμη γύρω και κάτω από ένα σύμβολο, που το κρατούσε γερά και ψηλά ένας άνθρωπος.
Ένας μόνο άνθρωπος. Όχι μόνο μέσα στην Κρήτη μα και σ’όλη την άλλη Ελλάδα και σ’εποχή που κάθε κίνηση γύρω σ’αυτό το σύμβολο θεωρούντανε το λιγότερο μια σωστή παραφρόνηση. Ένας άνθρωπος. Τ’όνομά του το ψιθυρίζανε χιλιάδες στόματα και, χιλιάδες καρδιές χτυπούσανε στο άκουσμά του. Ένα όνομα για το οποίο χιλιάδες χιλιάδων ανθρώπων γονατίζανε μπρος στα εικονίσματα για χάρη του.
Πετούσε από τη Σητεία ως το Ακρωτήρι, κι από τα Λασιθιώτικα, τ’Αστερούσια και τις απάτητες κορφές του γέρο Ψηλορείτη ως τις ιστορικές Μαδάρες των Σφακιών φέρνοντας τις ελπίδες της Εθνικής μας Ανάστασης.
Από το Λασίθι, τη Βιάννο, τη Πεδιάδα ως τ’Αμάρι και πέρα ακόμα στα Χανιορεθεμνιώτικα. Σε κάθε λόγγο και πλαγιά, σε κάθε κορφή και ράχη, σε κάθε φτωχοκάλυβο και πλουσιόσπιτο μόνο τ’όνομα αυτό προφερόντανε. Κι ακόμα, από την Κρήτη ως την άλλη Ελλάδα κι από κει σ’όλο τον άλλο κόσμο. Ένα όνομα, ένα μόνο που’χε γίνει θρύλος κι ένα έπος, κι ακόμα πιο πάνω ένα σύμβολο:
Ο Μπαντουβάς. Γύρω απ’το μαγικό αυτό όνομα είχαν μαζευτεί αμέσως στην αρχή μερικοί πιστοί. Ύστερα πιο πολλοί κι ακόμα πιο ύστερα ένας ολόκληρος κόσμος. Και πρώτος απ’τους πρώτους, ο μεγάλος πατριώτης, κι ο αγνός ιδεολόγος, ο αθάνατος Αντώνης Μπετεινάκης. Όλη του η ζωή υπήρξε ένας μεγάλος, ένας σκληρός μα ευγενικός αγώνας.
Για χάρη της πατρίδας και των μεγάλων ιδανικών του Έθνους μας, έδωσε όλες του τις δυνάμεις του πνεύματος και του κορμιού. Στο τέλος κι αυτή τη ζωή του. Η θυσία του αυτή τον καθηγίασε και τον έκαμε ημίθεο. Όλη του η ψυχή ξεχύνεται στην πρώτη Γενική Διαταγή που εξέδωκε σαν ανέλαβε Στρατιωτικός Διοικητής του νομού Ηρακλείου και που θα διαβάσει παρακάτω ο αναγνώστης.
Η δημοσίευσή της είναι από τα καλύτερα μνημόσυνα για τον θρυλικό στρατιώτη και τον υπέροχο πατριώτη, τον αθάνατο συν/χη Αντώνη Μπετεινάκη. Και μόνο αυτή κάνει κι αυτούς που δεν τον γνωρίσανε προσωπικά στα χρόνια της σκλαβιάς και του μεγάλου αγώνα, να νοιώσουν κατάβαθα την ψυχή του Μεγάλου μας Νεκρού. Στην πάνω μεριά είχε το μυστικό σημάδι της οργανώσεως. Το σταυρό μέσα σ’ένα κύκλο και πάνω απ’αυτό το ιδιαίτερο τρίγωνο.
ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ – ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ – αριθ. πρωτ. 1
Αναλαβών την Στρατιωτικήν Διοίκησιν ολοκλήρου του νομού Ηρακλείου κατόπιν διαταγής της Κυβερνήσεως και του Βασιλέως των Ελλήνων κατά τας χαλεπάς ταύτας στιγμάς της μαύρης σκλαβιάς, πέμπω προς άπαντας τους πιστούς Έλληνας συμπατριώτας και συνεργάτας μου αδελφικόν και εγκάρδιον χαιρετισμόν.
Αγαπητοί συνεργάται, ο αγώνας μας είναι σκληρός, το έργον μας βαρύ και αι απαιτούμεναι θυσίαι μεγάλαι. Αλλά εν γνώσει όλων των δεινών και των θυσιών του πολέμου, ανελάβομεν τον αγώνα με την πεποίθησιν ότι βαίνομεν ολοταχώς προ την θεάν ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ της οποίας η λεωφόρος είναι στρωμένη με δάφνες.
Έλληνες συναγωνισταί, εγέρθητε. Η φωνή της Πατρίδος μας καλεί εις τα όπλα. Είναι η υστάτη βραχνή φωνή της Μάνας που στενάζοντας σέρνεται αιμόφυρτος και ψυχορραγούσα στη μαύρη σκλαβιά και στην ατιμία και ζητεί από σας τα παιδιά της να τη σώσετε. Αι οιμωγαί των σφαζομένων αδίκως αδελφών, αι κραυγαί των μητέρων, οι κλαυθμηρισμοί πειναλέων ορφανών, σας φωνάζουν εκδίκησιν.
Κρήτες λεβέντες και πρόσκοποι των Εθνικών αγώνων. Δείξατε ότι η Κρήτη ζει, δεν απέθανε. Οι αθάνατοι ήρωες του 1821, 1912-1913 και 1916-1922 σας αναμένουν εις την αθανασίαν. Τα κόκαλα των πεσόντων υπέρ πατρίδος τρίζοντας ζητούν εκδίκησιν. Τα βουνά, τα λαγκάδια, οι ποταμοί, τα δάση, τα χωριά και οι κάμποι ζητούν εκδίκησιν.
Κρήτες παλικάρια, ενωθείτε και αδελφωμένοι προχωρήσετε εμπρός προς την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ προς την δόξαν. Η ώρα πλησιάζει. Οπλισθείτε με θάρρος και αποφασιστικότητα.
Σκεφθήτε ότι ο πόλεμος δεν ετελείωσε και ότι άλλοι πατριώται μάχονται αλλού υπέρ της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ από τριετίας ήδη. Ο εχθρός κλονιζόμενος από τα κτυπήματα παραπατεί, λίγο ακόμα και πίπτει νεκρός. Πέρασαν ήδη δυο χρόνια σκλαβιάς και το μαχαίρι του βαρβάρου κατακτητού έφθασε πλέον στο κόκαλο. Φθάνει πλεια. Δεν ανεχόμεθα να σφαγιαζώμεθα κάθε μέρα ως πρόβατα.
Το σύνθημά μας ας είναι: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ή ΑΝΔΡΕΙΩΜΕΝΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ.
Ας αντηχήσουν και πάλιν από τας κορυφάς των ηρωικών μας ορέων η κλαγγή των όπλων και ο πολεμικός μας θούριος (από φλόγες η Κρήτη ζωσμένη τα βαρειά της τα σίδερα σπα) και ας αποδείξωμεν εις ολόκληρον τον κόσμον ότι οι Κρήτες γνωρίζουν ν’αποθνήσκουν υπέρ της ελευθερίας.
7/ 4/1943 – Ο Στρατιωτικός Διοικητής ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ
Αυτή είναι η πρώτη Γενική Διαταγή του αείμνηστου Μπετεινάκη. Όπως βλέπετε υπογράφει με τ’όνομα Πατρίκιος. Αυτό ήταν το όνομα το οποίο χρησιμοποιούσε για ευνόητους λόγους.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΕΡΚΗΣ
Από το αρχείο της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκες Ηρακλείου, (ΒΔΒΗ), από την ενότητα του Ιωάννη Μουρέλου ΚΑΤΟΧΙΚΑ και τον φάκελο 17, δημοσιεύουμε το έγγραφο 211 που αναφέρεται στον Έφεδρο Ανθυπολοχαγό Πεζικού Παναγιώτη Μπέρκη από το Μεταξοχώρι Ηρακλείου, που εκτελέστηκε στις 27 Οκτωβρίου 1943 στην Αγυιά Χανίων:
´Εγεννήθη εις Κακό Χωριό (Μεταξοχώρι) Επαρχίας Μονοφατσίου τω 1914.
Κλάσεως 1935 τυχών αναβολής λόγω σπουδών (Πολιτικάς Επιστήμας), υπηρετήσας την Στρατιωτικήν του θητείαν τω 1938 προαχθείς τότε εις Λοχίαν Πεζικού.
Κατά τον Ελληνοϊταλικόν πόλεμον υπηρέτει εις τα οχυρά της Μακεδονίας.
Μετά την εισβολήν των Γερμανών, κατήλθεν εις Πελοπόννησον και εκείθεν δέκα ημέρας περίπου προ της πτώσεως των αλεξιπτωτιστών Γερμανών εν Κρήτη, κατήλθεν εις Ρέθυμνον και επολέμησε κατ’αυτών εκεί, αιχμαλωτισθείς υπό των Γερμανών ενεκλείσθη εις Στρατόπεδον Χανίων Ελλήνων αιχμαλώτων από όπου εδραπέτευσεν μετ’ολίγας ημέρας και μετέβη εις την περιοχήν Μονοφατσίου όπου η καταγωγή του.
Κατεδιώκετο καταζητούμενος υπό των Γερμανών, αλλ’υπήχθη εις την πρώτην χορηγηθείσαν υπό των Γερμανών αμνηστείαν.
Εχρημάτισε Πρόεδρος Κοινότητος Κακού Χωριού του κατά την διάρκειαν της σκλαβιάς επί Εν έτος περίπου.
Εξυπηρέτησε τον αγώνα Εθνικής Αντιστάσεως ως πραγματικός Έλλην.
Εσχάτως είχε προαχθεί εις Έφεδρον Ανθυπολοχαγόν Πεζικού.
Ανεμίχθη ενεργώς εις τον αγώνα ειδικώς εις τα επεισόδια της Βιάννου, μεθ’ό συνελήφθη εις Κακό Χωριό υπό των Γερμανών, ενεκλείσθη εις τας φυλακάς Αγυιάς Χανίων, διήλθεν από Γερμανικόν Στρατοδικείον Χανίων και κατεδικάσθη εις θάνατον μετά του Αντισυνταγματάρχου Πεζικού κ. Μπετεινάκη Αντωνίου μεθ’ου και συνεργάζετο προηγουμένως και την 27ην Οκτωβρίου 1943 εξετελέσθη υπό των Γερμανών κατακτητών».
ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΤΕΡΓΙΑΝΑΚΗΣ
Ο Μιχάλης Πατεργιανάκης, Έφεδρος Ανθυπολοχαγός, ήταν από το χωριό Βόνη. Είχε σπουδάσει πριν τον πόλεμο στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών (Α.Σ.Ο.Ε.Ε.). Γιος του Γιώργη και της Παπαδιώ Πατεργιανάκη, ένα από τα έξι παιδιά της οικογένειας. Ο αδερφός του Νικόλαος πολέμησε στα βουνά της Αλβανίας.
Από ένα βλήμα πυροβόλου έμεινε ανάπηρος, (ο Νικόλαος είχε ένα χέρι και ένα μάτι). Ο άλλος αδερφός Μανόλης, πολέμησε στη Μάχη της Κρήτης και από έκρηξη οβίδας είχε χάσει την ακοή του.
Και ο Μιχάλης πολέμησε στη μάχη της Κρήτης. Είχε πιαστεί αιχμάλωτος και κατάφερε να δραπετεύσει από τα Χανιά. Από τις τρεις αδερφές του, η Ανίκα και η Αβρακόμη σκοτώθηκαν από βόμβα συμμαχικού αεροπλάνου, (το θέρος του 1943). Η βόμβα είχε πέσει στο αλώνι τους την ώρα που αλώνευαν τα σπαρτά.
Για τον Μιχάλη Πατεργιανάκη που καταδικάστηκε από το στρατοδικείο Χανίων και εκτελέστηκε στην Αγυιά στις 27 Οκτωβρίου 1943, διηγείται ο ανιψιός του Μιχάλης Πατεργιανάκης, συνταξιούχος δάσκαλος από τη Βόνη:
«…κατά κάποιο τρόπο έγινε γνωστό στις γερμανικές αρχές και στη Γκεστάπο ότι ένας από την ομάδα των αξιωματικών ήταν από τη Βόνη, ο Μιχάλης Πατεργιανάκης, και έτσι άρχισαν να προσανατολίζονται στη σύλληψή του. Ταυτόχρονα παρακολουθούσαν και τις κινήσεις του. Ένας Αυστριακός στρατιώτης, που ήταν στις γερμανικές δυνάμεις του Θραψανού, ο οποίος τον είχε συμπαθήσει και ήθελε να τον προστατεύσει, του λέει ότι κάτι γίνεται για σένα.
Πρόσεξε, φύγε, γιατί αύριο ή μεθαύριο θα σε συλλάβουν. Ο Αυστριακός στρατιώτης του τα είπε αυτά, μη μπορώντας να πιστέψει ότι ο Μιχάλης Πατεργιανάκης δεν θα δεχόταν να φύγει.
Κι αυτό έγινε γιατί σύμφωνα με την γερμανική πρακτική, αν ο Μιχάλης έφευγε, θα έπιαναν κάποιο στενά συγγενικό του πρόσωπο για να το αναγκάσουν να αποκαλύψει τα άλλα ονόματα που ήταν στην ομάδα ή και τους άλλους που τους είχαν βοηθήσει. Αρκετοί απ’εδώ απ’τη Βόνη, βοηθούσαν τον Μιχάλη και τα ονόματά τους θα αποκαλύπτονταν και πάρα πολλοί χωριανοί θα βρισκόταν στα χέρια των Γερμανών.
Για να μη συμβεί λοιπόν αυτό και να πάρει όλη την ευθύνη πάνω του, αποφάσισε ο Μιχάλης να πάει μόνος του και να παρουσιαστεί στην Κομαντατούρ στο Θραψανό. Τον συνέλαβαν αμέσως και τον έφεραν εδώ στο σπίτι του να πάρει τα πράγματά του και να τον οδηγήσουν κατόπιν στο Ηράκλειο. Δεν τον άφησαν να μιλήσει στους γονείς του παρά τον άφησαν να πάρει μόνο τα πράγματά του. Τι πράγματα τώρα, σ’ένα σεντόνι τυλιγμένα λίγα ρούχα.
Τον πήγαν μαζί με τους άλλους αξιωματικούς στα Χανιά και μετά από σύντομη διαδικασία στο στρατοδικείο της Αγυιάς, καταδικάστηκε σε θάνατο. Τον Οκτώβρη του 1943. Δεν άφησε κάποιο σημείωμα πριν την εκτέλεση…ª».
- Ο Γεώργιος Α. Καλογεράκης, είναι δρ. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, διευθυντής Δημοτικού Σχολείου Θραψανού Πεδιάδος