Ο Μιχάλης Ακουμιανάκης ανέλαβε την Εθνική Οργάνωση Δολιοφθοράς Πληροφοριών Ε.Ο.Δ.Π. Ηρακλείου Λασιθίου την άνοιξη του 1943, όταν ο Αρχηγός της Οργάνωσης Γιώργος Δουνδουλάκης προδόθηκε και αναγκάστηκε να καταφύγει στη Μέση Ανατολή. Ο Μιχάλης Ακουμιανάκης κατέγραψε τα γεγονότα του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και τη δράση του, σε ένα πολυσέλιδο χειρόγραφο.

Αντίγραφο των χειρογράφων απομνημονευμάτων του Μιχάλη Ακουμιανάκη, απέστειλε στην κ. Ειρήνη Ταχατάκη το 2006 ο Γιώργος Δουνδουλάκης, ο τολμηρός νεαρός Αρχανιώτης που σύστησε την ομάδα κατασκοπίας Ε.Ο.Δ.Π. των νομών Ηρακλείου και Λασιθίου το 1941.

Ακολουθεί ένα απόσπασμα των απομνημονευμάτων του Μιχάλη Ακουμιανάκη, που αναφέρεται στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο 1940-1941 με ιδιαίτερη σημασία, αφού και ο ίδιος μετείχε με τον βαθμό του επιλοχία σ’ αυτόν τον αγώνα:

«…η κατάστασις στην Ευρώπη ήτο πολύ κακή. Ο Χίτλερ είχε καταλάβει πολλές χώρες της Ευρώπης και δεν υπήρχε αμφιβολία ότι θα προέβαινε στην κατάληψιν των Βαλκανικών χωρών. Η προπαγάνδα οργίαζε στην Ελλάδα. Ο Τζων Πετλέμπουρυ είχε διοριστεί ως Γενικός Πρόξενος της Αγγλίας στην Κρήτη. Ανέλαβε μεγάλην δραστηριότητα για στρατιωτική οργάνωσιν της Κρήτης. Προπαντός ενδιαφέρθηκε και οργάνωσε ομάδες αντιστάσεως στις πόλεις και τα χωριά της Κρήτης εναντίον επιθέσεως των Γερμανών.

Πράγματι είχε κατορθώσει να επιτύχει τον σκοπόν αυτόν. Ο πατέρας μου ήτο ίσως ο κύριος βοηθός του στο έργο αυτό του Πετλέμπουρυ. Είχε πολλούς έμπιστους φίλους εις όλη την Κρήτη που ήσαν Αγγλόφιλοι. Η Βίλλα Αριάδνη υπήρξε το κέντρο των δραστηριοτήτων του Πετλέμπουρυ.

Ήτο τέλος του 1939. Ο πατέρας μου με εκάλεσε να δούμε τον Πετλέμπουρυ στη Βίλλα Αριάδνη. Πήγαμε στο σαλόνι της Βίλλας. Με άφησε ο πατέρας μου μόνον με τον Πετλέμπουρυ.

Ιταλοί αιχμάλωτοι φρουρούμενοι από άντρες της Πέμπτης Μεραρχίας Κρητών, στους πρόποδες της Τρεμπεσίνας. (Πηγή : εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ, 27 Οκτωβρίου 2023)

Εκείνο που μου φάνηκε πολύ παράξενο ήτο ότι ο J.P. έθεσε σε λειτουργία ένα φωνόγραφο. Έβαλε ένα δίσκο με τα περίφημα και ξακουστά ριζίτικα τραγούδια, σε σχεδόν έντονο τρόπο. Συγχρόνως μου έλεγε για την αποστολή μου. Θα πήγαινα στο Γερακάρι Αμαρίου, χωριό του πατέρα μου, να εξακριβώσω πληροφορίες όπως πόσα όπλα υπήρχαν σε κάθε χωριό της επαρχίας Αμαρίου.

Σε ποιους υπήρχαν τα όπλα αυτά. Αγγλόφιλους ή Γερμανόφιλους. Επίσης να εξακριβώσω πόσοι Αγγλόφιλοι και πόσοι Γερμανόφιλοι υπήρχαν σε κάθε χωριό της Επαρχίας αυτής. Με ενθουσιασμό έφυγα για το Γερακάρι. Ήτο η πρώτη μου αποστολή ως κατάσκοπος. Στο Γερακάρι συνήντησα πολλούς συγγενείς μας. Ακολουθώντας τις οδηγίες του πατέρα μου, με ορισμένους εξ αυτών έκαμα έρευνες για το Γερακάρι και για όλα τα χωριά του Αμαρίου.

Έκαμα επισκέψεις σχεδόν εις όλα τα χωριά και συγκέντρωσα όλες τις πληροφορίες που ήθελα. Παρέμεινα στην περιοχήν περίπου μια εβδομάδα. Ήμουν έτοιμος για να αναχωρήσω στο Ηράκλειον. Τότε άκουσα από το ραδιόφωνο ότι η Κυβέρνησις καλούσε την στρατιωτικήν μου κλάσιν προς κατάταξιν και πάλι στο στρατό. Επέστρεψα στο Ηράκλειο και έδωσα στον J.P. λεπτομερείς πληροφορίας για την κατάστασιν στην περιοχήν Αμαρίου.

Δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου Γερμανόφιλοι στην περιοχήν. Ήμουν πολύ υπερήφανος που πήρα συγχαρητήρια από τον J.P. για τις πληροφορίες μου της περιοχής αυτής. Υπήρξε για μένα η πρώτη πείρα για κατασκοπία. Και υπήρξε η περιοχή αυτή από τους αξιωματικούς των Αγγλικών αποστολών το κύριον κέντρον των δραστηριοτήτων καθ’όλη την Γερμανικήν κατοχήν. Θα αναφέρω στο βιβλίο αυτό αργότερα την μεγάλην βοήθεια και προστασίαν της περιοχής αυτής.

Άντρες του Ελληνικού Πυροβολικού σε δράση στη διάρκεια του  Ελληνοϊταλικού πολέμου. (Πηγή: Δ.Ι.Σ.)
Ο Μιχάλης Ακουμιανάκης, Αρχηγός της Εθνικής Οργάνωσης Δολιοφθοράς Πληροφοριών Ηρακλείου – Λασιθίου (Ε.Ο.Δ.Π.)

Το 1940 υπήρξε έτος μεγάλων ανωμαλιών στην Κρήτη. Ο J.P. προσπαθούσε με κάθε τρόπο να περιορίσει την δράσιν των Γερμανοφίλων με τις οργανώσεις της Πέμπτης

Φάλαγγος. Ενθυμούμαι ότι συνήντησα τον φίλον μου Γεώργιον Νίβαν, γερμανόφιλον στην πλατεία Καραϊσκάκη. Ήθελε να μου συστήση ένα Γερμανό Λοχαγό με την στολήν. Ήτο ο Rene Palis. Ενώ έκανε συστάσεις για μένα ο Palis είπε “Θα μου συστήσεις τον Μιχάλη, τον είχα στο Λύκειον Κοραής. Ήτο καλός μαθητής και αγαπούσε την γυμναστικήν”. Είχε παραμείνει στο Λύκειον Κοραής πριν αρκετά χρόνια ως γυμναστής. Όλοι οι μαθηταί τον εγνώριζαν ως Ελβετό. Ήτο μυστικός πράκτωρ των Γερμανών.

Το Ελληνικό Γενικό Επιτελείον είχε προετοιμάσει ορισμένας μονάδας. Με επιστράτευσαν με την ένδειξιν ΚΡ από τον Ιούλιο 1940. Εσχηματίσθη ένας λόχος και μας έστειλαν στην Νεάπολη Λασηθίου. Ο Λόχος επλαισιώνετο με τρεις Αξιωματικούς και διοικητή του Λόχου τον Λοχαγόν Γεώργιον Κάββον. Με έβαλαν επιλοχία του Λόχου. Μείναμε σε σκηνές ακριβώς στο ανατολικό μέρος της Νεαπόλεως μέσα στα ελαιόδενδρα. Η διαμονή μας ήτο ευχάριστος. Μερικές φορές κάναμε ασκήσεις για περίπτωση απόκρουσης των Ιταλών. Μας επεσκέφθη εκεί ο J.P. με ένα Άγγλον Ταξίαρχον. Έκαμαν σ’αυτούς ενθουσιώδη υποδοχή όσον οι στρατιώτες όσον και ο λαός.

Στις 28 Οκτωβρίου μας εκήρυξε τον πόλεμο η Ιταλία. Τα Ιταλικά στρατεύματα επετέθησαν από τα βόρεια σύνορά μας από την Αλβανία, την οποίαν είχαν ήδη καταλάβει τον προηγούμενον χρόνον. Τα Ιταλικά στρατεύματα εισεχώρησαν στο Ελληνικό έδαφος τις δύο πρώτες ημέρες και έφθασαν μέχρι τον ποταμόν Καλαμά. Εκεί σταθεροποιήθησαν αι Ελληνικαί στρατιωτικαί δυνάμεις. Άρχισαν αντεπιθέσεις των Ελλήνων και οι Ιταλοί άρχισαν υποχώρησιν. Τα διάφορα στρατιωτικά ανακοινωθέντα του Ελληνικού Στρατηγείου ήταν πολύ ευχάριστα.

Αι Ελληνικαί δυνάμεις προχωρούσαν προς Κορυτσά. Μεγάλος αριθμός Ιταλών αιχμαλώτων παρεδίδοντο στους Έλληνες. Η Πέμπτη Κρητική Μεραρχία ανεχώρησε δια το μέτωπον και έλαβε μέρος σε νικηφόρους γι’αυτήν μάχες στο δεξιό μέτωπο της Αλβανίας. Εμείς βέβαια παραμείναμε ως λόχος στην Νεάπολιν Μεραμβέλλου. Ο Λοχαγός Γεώργιος Κάββος έφυγε με την Κρητικήν Μεραρχίαν.

Ο Μιχάλης Ακουμιανάκης, Αρχηγός της Εθνικής Οργάνωσης Δολιοφθοράς Πληροφοριών Ηρακλείου – Λασιθίου (Ε.Ο.Δ.Π.)
Χουρδάκη*

Τον Λόχον του Μεραμβέλλου μας μετέφεραν στο Ηράκλειον στους στρατώνες. Μείναμε εκεί περίπου ένα μήνα. Τις παραμονές Χριστουγέννων μετέφεραν τα έμπεδα Ηρακλείου περίπου 500 άνδρες σε πλοίο στο λιμάνι Ηρακλείου.

Επιβιβασθήκαμε σε πλοίο και μας μετέφερε στο Μεσολόγγι, αφού περάσαμε τον Ισθμό της Κορίνθου. Από το Μεσολόγγι φύγαμε δια το μέτωπο. Δυστυχώς δεν διετέθησαν αυτοκίνητα για την μεταφορά μας στα Ιωάννινα. Πήγαμε ο καθένας ή μικρές ομάδες προς τα Ιωάννινα με διάφορα μεταφορικά μέσα που βρίσκαμε, περίπου σε μια εβδομάδα. Στα Ιωάννινα μας έστειλαν στο μέτωπο. Μπήκαμε περίπου 50 στρατιώτες σε ένα φορτηγό αυτοκίνητο. Κυρίως γνωστοί μεταξύ μας από τον Λόχον του Μεραμβέλλου.

Μας έστειλαν νύκτα προς το 12ο Σύνταγμα Πατρών, που είχε καταλάβει το ύψωμα Σκουτάρι βορείως της παραλιακής πόλεως Χειμάρας. Βγήκαμε με μεγάλη δυσκολία ένα μονοπάτι απότομο πεζοί όλοι. Η έδρα του Διοικητού του Συντάγματος ήτο μέσα σε μάντρα αλλά όπως μου φάνηκε η μάντρα είχε γεμίσει από νεκρούς και επάνω είχαν βάλει χώμα.

Ευτυχώς λόγω του ψύχους του χειμώνος δεν υπήρχε αποσύνθεσις των πτωμάτων. Περίπου σε μικρή απόσταση ήτο η προκεχωρημένη γραμμή των Ιταλών. Προσπαθούσαν συχνά οι Ιταλοί με νυχτερινές ισχυρές επιθέσεις να καταλάβουν το ύψωμα. Είχε μεγάλη στρατηγική σημασία το ύψωμα αυτό. Εάν οι Ιταλοί διασπούσαν το οχυρό αυτό, τότε ασφαλώς ολόκληρος η Ελληνική Στρατιά θα υπερφαλαγγιζόταν. Ήτο το νοτιότερο σημείο αμύνης του Ελληνικού Στρατού ο οποίος από Ανατολάς είχε προωθηθεί προς Βορράν σε μεγάλη απόσταση. Ήτο τρομερή η διαβίωσις των στρατιωτών στο ύψωμα αυτό. Ο εφοδιασμός του Συντάγματος εγένετο από το μοναδικό και δύσκολο μονοπάτι.

Με τοποθέτησαν στην πολυβολαρχία του Συντάγματος και μετά από λίγες μέρες ο Διοικητής της πολυβολαρχίας με τοποθέτησε στα μεταγωγικά της πολυβολαρχίας. Η έδρα των μεταγωγικών ήτο στη χαράδρα σε μια σπηλιά στα πόδια του υψώματος. Τα μουλάρια της πολυβολαρχίας και τα μαγειρεία ήσαν στην πόλη της Χειμάρας.

Αυτές τις μέρες έγινε μία φοβερή επίθεσις της Ιταλικής αεροπορίας κατά της Χειμάρας και του Συντάγματος. Για αρκετές ώρες βομβάρδιζαν την πόλιν και τους καταυλισμούς μας. Απεσύρθημεν από το ύψωμα αυτό και μια μικρή ανάπαυση μας έστειλεν στο ύψωμα προς Ανατολάς.

Εκεί ανέλαβα την διοίκηση μιας διμοιρίας πολυβόλων. Πολύ χιονισμένη περιοχή και δριμύ ψύχος. Πίσω από εμάς σε μια μικρή πεδιάδα είχε τοποθετηθεί μία δική μας πυροβολαρχία. Όταν η δική μας πυροβολαρχία έβαλλε εναντίον των Ιταλικών θέσεων, οι Ιταλοί απαντούσαν με αναρίθμητες οβίδες πυροβολικού. Η όλη κατάστασις ήτο πολύ δύσκολη για τα Ελληνικά Στρατεύματα να διασπάσουν τις Ιταλικές γραμμές και να προχωρήσουν προς κατάληψιν της Αυλώνος όπως είχε προγραμματιστεί τότε. Στο ύψωμα αυτό μείναμε περίπου τριάντα μέρες.

Ονομαστικός κατάλογος των φονευθέντων οπλιτών του 1ου Τάγματος του 43ου Συντάγματος πεζικού της Πέμπτης Μεραρχίας Κρητών. Ο κατάλογος αποτελεί μέρος του αρχείου του ανθυπολοχαγού Γεωργίου Κάββου
Ιταλοί αιχμάλωτοι φρουρούμενοι από άντρες της Πέμπτης Μεραρχίας Κρητών, στους πρόποδες της Τρεμπεσίνας. (Πηγή : εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ, 27 Οκτωβρίου 2023)

Στην αρχή της Μεγάλης Εβδομάδος μας έφεραν πασχαλινά δώρα και γλυκά. Εις όλους μας εφάνηκε πολύ περίεργο. Από εκεί αρχίσαμε την οπισθοχώρηση, νομίζω άρχισε Μεγάλη Τρίτη ή Τετάρτη με φοβερή κακοκαιρία. Ήτο μία άτακτη οπισθοχώρησις και πολύ δύσκολη, (δεν είχαμε τροφοδοσία καθόλου). Βαδίζαμε νύκτα και μέρα. Την ημέρα του Πάσχα είχαμε φθάσει στα παλαιά Ελληνο-Αλβανικά σύνορα. Μας προξενούσε μεγάλη θλίψη και απογοήτευση να βλέπομε στα μονοπάτια που περνούσαμε όπλα και παντός είδους στρατιωτικό υλικό.

Ο κάθε στρατιώτης προσπαθούσε να βαδίζει χωρίς κανένα βάρος. Μόνον εκείνο που μας ενδιέφερε ήτο το σακίδιο με λίγη κουραμάνα και ίσως λίγο τυρί. Όπως έμαθα αργότερα ολόκληρος η Μεραρχία είχε διαλυθεί. Έφθασα πεζοπορώντας μέχρι Πρέβεζα. Εκεί για πρώτη φορά είδα Γερμανούς στρατιώτες. Είχαν δύο φορτηγά αυτοκίνητα και φόρτωναν βαρέλια με ορυκτέλαια. Τους ρώτησα στη Γαλλική γλώσσα εάν μπορούν να μας πάρουν.

Τους βοηθήσαμε στη φόρτωση των βαρελιών. Μας τοποθέτησαν μέσα στο αυτοκίνητο και έκλεισαν το πίσω μέρος με κάλυμμα. Δεν ξέραμε πού πήγαιναν, αλλά οπωσδήποτε προς Νότο που ήτο ευχάριστο για μας. Περάσαμε από ένα έρημο Αγρίνιον.

Είδα μόνον μια γυναίκα στο δρόμον να χαιρετά με υψωμένο χέρι «αλά Χίτλερ» τα Γερμανικά αυτοκίνητα. Φθάσαμε απογευματινή ώρα στη Ναύπακτο. Μας κατέβασαν εκεί. Κοιμηθήκαμε το βράδυ πολύ κουρασμένοι στην εξώπορτα ενός σπιτιού που μου παραχώρησαν οι οικοδεσπότες του. Την επομένη το πρωί μία βενζινάκατος μας πέρασε με πολλούς άλλους στρατιώτες στην Πάτρα.

Είχα συνδεθεί φιλικά στο μέτωπο με ένα συνάδελφο. Ο πατέρας του είχε εργοστάσιο σταφίδος. Ρώτησα για τον γιο του ο οποίος δεν είχε ακόμα φθάσει εκεί. Μου έδωσε ο πατέρας του χίλιες δραχμές δώρο. Ήτο πολύ χρήσιμο για μένα διότι πράγματι ήμουν χωρίς χρήματα.

Την ίδια μέρα πήγα προς τον σιδηροδρομικό σταθμό να φύγω για την Αθήνα. Ήτο απερίγραπτος η κατάστασις που υπήρχε εκεί. Χιλιάδες στρατιώτες ήθελαν να επιβιβαστούν στα τραίνα. Κατόρθωσα με πολύ κόπο να βγω στην οροφή ενός τραίνου. Το τραίνο ήτο γεμάτο μέσα και έξω απ’αυτό. Όλη η διαδρομή έγινε με μικρή ταχύτητα. Φθάσαμε στον Ισθμό της Κορίνθου. Το τραίνο σταμάτησε εκεί.

Η γέφυρα είχε ανατιναχθεί. Προχώρησα με τα πόδια πάνω σε μια πρόχειρη γέφυρα και πέρασα στην απέναντι μεριά του Ισθμού. Εκεί βρήκα ένα φορτηγό αυτοκίνητο που με μετέφερε στην Αθήνα. Έφθασα εκεί στις 5 Μαΐου 1941.

Τηλεφώνησα στο φαρμακείο των φίλων μου Τσουρλάκη στην οδό Αθηνάς. Με τους αδελφούς Τσουρλάκη Λευτέρη και Γιώργο είμαστε συμμαθητές στο Λύκειο Κοραής στο Ηράκλειον. Μου είπαν να τους συναντήσω. Μου είπαν επίσης να βγάλω την στρατιωτικήν στολήν διότι οι Γερμανοί μάζευαν όσους φορούσαν στρατιωτικά και τους έστελναν στην Γερμανία. Με βοήθησε πολύ αυτή η οικογένεια κατά την παραμονήν μου στην Αθήνα.

Πρέπει εδώ να πω ότι σχεδόν όλα τα στρατιωτικά τμήματα είχαν διαλυθεί κατά την οπισθοχώρηση. Ένας κανών υπήρχε, «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Στις 20 Απριλίου αι στρατιωτικαί μας δυνάμεις εσυνθηκολόγησαν. Οι Γερμανοί είχαν εισβάλει στην Γιουγκοσλαβία αφού πρώτα βομβάρδισαν ανηλεώς το Βελιγράδι, αφού η επανάστασις εκεί είχε ανατρέψει τον Αντιβασιλέα και είχε ακυρώσει την συμφωνίαν που είχαν υπογράψει οι Σέρβοι με τον Χίτλερ στο Μπέκτερ Χάνζεν.

Κατέλαβαν την Σερβίαν. Άλλες Γερμανικές στρατιές από την Βουλγαρίαν επετέθησαν κατά των οχυρών μας στο Ρούπελ. Επί πέντε ημέρες τα οχυρά μας προς την Ελληνο-Βουγλαρικήν μεθόριον αντιστάθηκαν στις επιθέσεις των Γερμανών, παρά την πολύ μειονεκτικήν των δύναμιν. Και οι Γερμανοί είχαν μεγάλες απώλειες.

Προσπάθεια του Αγγλικού Στρατηγείου να προβάλουν αι Αγγλικαί δυνάμεις αντίστασιν στις Θερμοπύλες απέτυχε. Ο Βασιλεύς μας απήντησε στον Ουέιβελ ότι δεν υπήρχαν οργανωμέναι Ελληνικαί Στρατιωτικαί δυνάμεις προς βοήθειαν των Αγγλικών. Τότε απεφασίσθη από τους Άγγλους να αποσύρουν τις δυνάμεις των από εκεί και επιβιβάσθησαν στα πλοία κοντά στην Εύβοια δια Κρήτην και Μέση Ανατολή.

Διεσώθησαν σχεδόν όλοι από 24-28 Απριλίου. Οι Γερμανοί με αλεξιπτωτιστάς κατέλαβαν τον Ισθμό της Κορίνθου. Εισέβαλαν στην Πελοπόννησον προς καταδίωξιν των Αγγλικών στρατευμάτων. Από πέντε λιμάνια της Πελοποννήσου διεσώθησαν αι δυνάμεις αυτές, δυστυχώς με μεγάλες απώλειες σε πλοία και στρατιώτες. Αι απώλειαι των δυνάμεων του Ηνωμένου Βασιλείου ήσαν στην Ελλάδα 11.840 αξιωματικοί και στρατιώτες. Το Ελληνικό πολεμικό ναυτικό διέφυγε και κατέφυγε εις Αλεξάνδρεια και ετέθη υπό τας διαταγάς του Αγγλικού Ναυαρχείου.

Το έγκλημα που έκαμαν μαζί ο Μουσολίνι και ο Χίτλερ συνεκίνησε βαθύτατα τον Αμερικανικόν λαόν και προετοίμαζαν τούτον δια την συμετοχήν του στον αγώνα για την ελευθερία.

Περιεπλανιόμουν στους δρόμους των Αθηνών όπου συναντούσα φίλους Κρητικούς. Η Αθήνα ακόμη τότε ήτο σε σχεδόν καλή κατάσταση από απόψεως τροφίμων. Αλλά κάθε μέρα αι τιμαί ανέβαιναν και η μαύρη αγορά ωργίαζε. Τυχαία συνήντησα τον αδελφόν μου Μίνον ο οποίος υπηρετούσε στο Πολεμικό Ναυτικό. Δεν είχαμε χρήματα, αλλά ούτε βοήθεια από άλλους γνωστούς. Έπρεπε να εργασθώ.

Ένας παλαιός μου φίλος Κρητικός με συνέστησε στην εταιρεία Βερνίκου-Μάτσα. Είχαν αναλάβει από την γερμανικήν Διοίκησιν την εκκαθάρισιν του λιμένος Πειραιώς από ναυάγια. Υπήρχε μεγάλος αριθμός εμπορικών πλοίων βυθισμένων ή ημιβυθισμένων.

Ήτο πράγματι ο Πειραιάς ένα νεκροταφείο πλοίων μεγάλων και μικρών. Με τοποθέτησαν ως φρουρόν εμπορικού πλοίου ημιβυθισμένο κατά την διάρκεια της νύκτας. Δεν ήτο άσχημη αυτή η δουλειά.

Μία καμπίνα με φιλοξενούσε για ύπνον. Με αντικαθιστούσε άλλος την ημέραν. Κατά την επίθεσιν των Γερμανών εναντίον της Κρήτης εργαζόμουν στο βαπόρι αυτό. Μου έκαμε μεγάλη εντύπωση τα μεγάλα σμήνη γερμανικών αεροπλάνων που περνούσαν πάνω από τον Πειραιά. Ήσαν βομβαρδιστικά στην αρχήν και έπειτα καταδιωκτικά και μαχητικά διαφόρων τύπων. Βέβαια έπρεπε να μάθω τι συνέβαινε με την Κρήτην.

Μία από τις σελίδες του καταλόγου φονευθέντων οπλιτών του 1ου Τάγματος του 43ου Συντάγματος Κρητών. Αφορά οπλίτες του 3ου Λόχου που έπεσαν μαχόμενοι στα βουνά της Αλβανίας τον Μάρτιο του 1941

Από γνωστούς μου στην Αθήνα επληροφορήθην για την μάχη στην Κρήτην. Άκουγα το B.B.C. Από το πρωί της 20ης Μαΐου 1941 είχε αρχίσει η πτώσις των αλεξιπτωτιστών, αφού πρώτα κατέστρεψαν με τα βομβαρδιστικά των τους στρατωνισμένους γύρω από τα αεροδρόμια των Αγγλικών μονάδων και πολυβολούσαν τα χωριά και τις πόλεις. Εκείνο που μου είχε κάμει μεγάλη εντύπωση ήτο η άφιξις στο λιμάνι καϊκιών γεμάτων με Γερμανούς στρατιώτες. Ήτο απερίγραπτη η απογοήτευσις και οδύνη στα πρόσωπά των.

Ήσαν πολύ καταβεβλημένοι και απογοητευμένοι οι Γερμανοί. Είχαν ετοιμάσει νηοπομπές με καΐκια και μικρά πλοία, συνοδευόμενα από τορπιλακάτους, με σκοπόν να αποβιβασθούν στις βόρειες παραλίες της Κρήτης. Ο Αγγλικός στόλος τα κατεδίωξε και τα περισσότερα εβυθίσθησαν με μεγάλες απώλειες των Γερμανών. Υπολογίζεται ότι περί τους 4.000 Γερμανοί απωλέσθησαν στη θάλασσα. Τα υπόλοιπα καΐκια κατέφυγαν στις Κυκλάδες και εις άλλα λιμάνια και διεσώθησαν περίπου 5.000 Γερμανοί…».

* Ο Γεώργιος Α. Καλογεράκης είναι δρ. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, διευθυντής Δημοτικού Σχολείου Καστελλίου