Διάβασα στις 23-12 στην «Πατρίδα» ότι η Περιφέρεια Κρήτης εξασφάλισε ποσό 1.000.000 ευρώ που θα διαθέσει στα Πανεπιστήμια του νησιού για να ερευνήσουν, οι εξαιρετικοί επιστήμονες που τα υπηρετούν, το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής.
Άριστη ενέργεια, ολίγον αργοπορημένη. Οφείλουμε να βιαστούμε γιατί σε λίγο θα είμαστε όλοι Τραμπιστές .Όχι μόνο δεν θα δεχόμαστε καμιά συζήτηση για την κλιματική αλλαγή, αλλά, θα ψάχνουμε πότε αρμέγουν τις καφέ αγελάδες για να προμηθευτούμε το αγαπημένο ρόφημα των παιδιών, το Μίλκο!!!
Πιθανόν όταν δημοσιευτεί αυτό το κείμενο, η θεατρική ομάδα, ο θίασος του παραλόγου, να έχει ορκιστεί ενώπιον Θεού και ανθρώπων πως θα πραγματοποιήσει όλα αυτά που είχε υποσχεθεί προεκλογικά, υποσχέσεις που αφορούν και θα επηρεάσουν βεβαίως ολόκληρη την παγκόσμια κοινότητα και τον πλανήτη… ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΟΣ ΕΦΙΑΛΤΗΣ!!!
Παρακολουθώ τους τελευταίους μήνες τις αναλύσεις για το πρόβλημα της λειψυδρίας-ξηρασίας και σκέπτομαι, ομολογουμένως με αγανάκτηση, πως για πολλοστή φορά στη χώρα μας ανοίγει η δημόσια συζήτηση για την ανακάλυψη του τροχού, ή όπως ισχυρίζεται η άλλη εκδοχή του ευφυολογήματος της πυρίτιδας!!!
Εκείνο που ενοχλεί είναι πως ο καθένας βλέπει το πρόβλημα από το οπτικό σημείο, την οξεία γωνία των γνώσεων της επιστήμης του, και δεν προτείνεται κάποια ολιστική λύση. Νομίζω πως σε περιόδους κρίσης που διακυβεύονται η υγεία των πολιτών και η οικονομία της χώρας δεν υπάρχουν περιθώρια για ατελείωτες επιστημονικές, ιστορικές και φιλοσοφικές συζητήσεις.
Συζητήσεις που περιπλέκουν το πρόβλημα και καταλήγουν συνήθως σε γελοίες αποφάσεις, όπως εκείνη που είδε το φως της δημοσιότητας προ μηνών. Ανέθεσαν, όπως γράφτηκε, σε ολλανδικό οίκο, μελέτη που θα αποφανθεί για τη δυνατότητα συν-διαχείρισης των υδάτινων πόρων του νησιού μας!!! Την ιδέα αναπαρήγαγε πρόσφατα το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Χερσονήσου. Έμπνευση γραφική, εάν λάβει κάποιος υπ’ όψιν του τα παρακάτω δεδομένα:
1ον Η λειψυδρία, όπως προβλέπουν εκείνοι που ασχολούνται σοβαρά χρόνια τώρα με την κλιματική αλλαγή, αφορά ολόκληρο τον πλανήτη και δυστυχώς κατατάσσουν το νησί μας στα πρώτα θύματα αυτής της κρίσης.
2ον Η δυνατότητα συν-διαχείρισης προϋποθέτει ΠΟΛΙΤΕΣ που έχουν ξεφύγει από τον πρωτογονισμό του τοπικισμού, ΠΟΛΙΤΕΣ που έχουν την ικανότητα να κάνουν τη δύσκολη διαδρομή από το εγώ προς το εμείς!! Ιδιαίτερα δύσκολο σε περιοχές όπου οι κάτοικοι έχουν εγωπαθή νοοτροπία!
Ήδη από τη δεκαετία του ‘80, διαβάζοντας στις σχετικές με το περιβάλλον εκδόσεις, όπως π.χ. στη Νέα Οικολογία, ότι με τη σχεδόν γεωμετρική πρόοδο που αυξανόταν ο πληθυσμός του πλανήτη, τις ανάγκες σίτισης και συνεπώς καλλιεργειών που δημιουργούσε αυτή η νέα πραγματικότητα, συν τα παρελκόμενα της αλόγιστης σπατάλης των πόρων από τους πλούσιους αποικιοκράτες, πολύ σύντομα θα προέκυπταν δυσεπίλυτα προβλήματα.
Ξέραμε επίσης πως το γλυκό νερό, που είναι αναγκαίο για την επιβίωση των εκτός της θάλασσας διαβιούντων ζώων, αποτελεί το 3% του συνόλου του νερού του πλανήτη μας. Από αυτό δε, ελάχιστο, μόλις το 1% είναι νερό από πηγές, ποτάμια, και λίμνες, ενώ το 2% βρίσκεται στους παγετώνες.
Μιλούσαν κάποιοι τότε για την ανάγκη κατασκευής ταμιευτήρων και μερικοί αιθεροβάμονες, όπως ο γράφων, για την αφαλάτωση. Μια μέθοδος που μας παρέχει τη δυνατότητα να αντλούμε νερό για όλες τις χρήσεις από την αστείρευτη πηγή, τη θάλασσα, ή/και τις υφάλμυρες πηγές.
Ήταν επίσης ήδη γνωστό πως για δεκαετίες οι πλούσιες χώρες της Αραβικής χερσονήσου και το Ισραήλ, που αντιμετώπιζαν θέματα επιβίωσης, είχαν αρχίσει να παράγουν νερό για όλες τις χρήσεις με τη μέθοδο της αφαλάτωσης.
Σήμερα, οι χώρες αυτές διαθέτουν άφθονο νερό για ύδρευση και άρδευση. Τόσο, που η Σαουδική Αραβία είναι πλέον χώρα εξαγωγής γεωργικών προϊόντων! Η δε γειτονική μας χώρα, το Ισραήλ, εξυπηρετεί τις ανάγκες της για ύδρευση και άρδευση σε ποσοστό 80% από θαλασσινό νερό, με την προοπτική το ποσοστό αυτό να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια στο 100%!
Η αφαλάτωση είναι μια τεχνική διαδικασία που στην παιδική της ηλικία ήταν ενεργοβόρα και όχι τόσο φιλική προς το περιβάλλον. Σήμερα, όμως, με τη ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη, τη βελτίωση των φίλτρων και τις έξυπνες λύσεις για την απομάκρυνση των αποβλήτων και την εξασφάλιση φτηνής ηλεκτρικής ενέργειας, μπορεί να προσφέρει φθηνότερο νερό από εκείνο που αντλούμε απερίσκεπτα από τους υπόγειους ταμιευτήρες της γης.
Απερίσκεπτα διότι οι φυσικοί ταμιευτήρες αδειάζουν πλέον λόγω των παρατεταμένων περιόδων ξηρασίας με συνέπεια να δημιουργούνται σπήλαια – καθιζήσεις, καταστροφή του μηχανολογικού εξοπλισμού, ενώ σε εκείνους που είναι κοντά στη θάλασσα εισέρχεται θαλασσινό νερό…
Έξυπνες λύσεις: Χρησιμοποίηση της νυχτερινής ηλεκτρικής ενέργειας
Είναι γνωστό πως οι εταιρίες που παράγουν ενέργεια και δεν έχουν τη δυνατότητα της γρήγορης διακοπής και επαναλειτουργίας, δυνατότητα που παρέχει η υδροηλεκτρική παραγωγή, πουλούν τις νυχτερινές ώρες την αχρησιμοποίητη ενέργεια πολύ φθηνότερα. Πρόκειται για το γνωστό μας νυχτερινό τιμολόγιο.
Με αυτή την έξυπνη κίνηση, σε συνδυασμό με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το Ισραήλ, αλλά νομίζω πλέον και οι χώρες της Αραβικής χερσονήσου, έχουν γίνει αυτάρκεις σε γλυκό νερό. Το Ισραήλ μάλιστα τροφοδοτεί με μεγάλες ποσότητες νερού την γειτονική του Ιορδανία.
Ήλιος και άνεμος
Τα φωτοβολταϊκά πάρκα, οι ανεμογεννήτριες, μικρού και μεσαίου μεγέθους κι η υδροηλεκτρική παραγωγή μπορούν να καταστήσουν το νησί μας όχι μόνο ενεργειακά αυτάρκες, αλλά και τόπο εξαγωγής καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας. Η καλωδιακή διασύνδεση της Κρήτης που ευτυχώς ύστερα από πενήντα χρόνια παραγωγικής συζήτησης γίνεται πράξη, μας παρέχει αυτή τη δυνατότητα.
Άρχοντες όλων των βαθμιδωτών κινηθείτε με ταχύτητα, παρακάμπτοντας τις γραφειοκρατικές και επιστημονικές συζητήσεις γιατί η λύση του προβλήματος της ξηρασίας είναι γνωστή, απλή, και δοκιμασμένη πριν από πολλές δεκαετίες. Η κατάσταση είναι υπερ-επείγουσα και δεν επιτρέπονται για οποιοδήποτε λόγο άλλες καθυστερήσεις.
Υ.Γ.1 Η αξιοποίηση των πηγών του Αλμυρού με τη χρήση της αφαλάτωσης στα Λινοπεράματα θεωρώ ότι είναι μια προσωρινή λύση. Είναι προφανές πως σύντομα και οι πηγές αυτές θα επηρεαστούν, όπως και εκείνες της Μαλάβρας στον νομό Λασιθίου, από την ξηρασία.
Υ.Γ.2 Στις 17/1/25, την πρώτη σελίδα της «Πατρίδας» κοσμούσε η φωτογραφία της γενέτειράς μου, της Βιάννου. Η είδηση ήταν σοκαριστική. Κουβαλούν νερό με βυτίο για να ικανοποιηθούν οι βασικές ανάγκες των κατοίκων…
Θαυμάσια! Στη μνήμη του γράφοντα προβάλλουν εικόνες, ακούγονται ήχοι και μελωδίες από τους καταρράκτες του Μυρταρά, του Γαμπριγέλε, της Ρίχτρας. Ξανάρχονται μυρωδιές από τον κάμπο της Άρβης.
Μυρωδιές που οσφραινόμουν περπατώντας στο μονοπάτι που οδηγούσε από την παραλία στο μαγευτικό Ποροφάραγγο, εκεί που ξέπλενα την αλμύρα της θάλασσας με τα κρυστάλλινα νερά των πηγών του φαραγγιού. Ζητώ συγνώμη για τη μικρή συναισθηματική παρένθεση…
Άκουσα πως συζητιέται η κατασκευή ενός φράγματος στον δήμο Βιάννου που θα συλλέγει τα βρόχινα νερά. Δώρο άδωρο εάν δεν κατασκευαστεί σε μέρος που θα μπορεί να τροφοδοτείται από αφαλατωμένο νερό. Νομίζω πως η προ εικοσαετίας συζήτηση για το φράγμα του Αναποδιάρη ποταμού είναι μια καλή λύση τόσο για ύδρευση όσο και για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, όπως επίσης και το φράγμα στη Ρίχτρα στον Κερατόκαμπο.
Αυτό το τελευταίο είχε αρχίσει να κατασκευάζεται τη δεκαετία του ‘60… Όλα αυτά βέβαια δεν είναι υποδείξεις, είναι πληροφορίες. Ασφαλώς νέοι επιστήμονες με φρέσκα μυαλά και γνώσεις θα υποδείξουν και θα μελετήσουν του λόγου το αληθές. Αυτό που ο υπογράφον θεωρεί αξίωμα είναι ότι, για κάθε φράγμα επιβάλλεται να υπάρχει εναλλακτική, συμπληρωματική λύση που θα εξυπηρετεί τη συνεχή πληρότητα του.
Ο Γιώργος Κατσαράκης είναι Συνταξιούχος Η/Μ Μηχανικός