Η εισαγωγική επισήμανση του άρθρου είναι μέρος της επίσημης δήλωσης του Αιθίοπα επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus (Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους).
Infodemic, ένας νέος όρος που παραδίδεται στη κρίση και στη χρήση του κοινού, μετά τα fake news (ψευδείς ειδήσεις) και το disinformation (παραπληροφόρηση).
Ένας όρος, που αντλεί την ετυμολογική καταγωγή από το information (πληροφορία) και το epidemic (επιδημία) και σημαίνει την υπερβολική και καταχρηστική παροχή πληροφοριών, για ένα θέμα και η οποία είναι τόσο ανεξέλεγκτη, που καθιστά την αποκατάσταση της πραγματικότητας με αληθινές πληροφορίες εξαιρετικά δύσκολη.
Ένας νέος όρος, αποκλειστικό δημιούργημα των ΜΜΕ του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι υπηρέτες, των οποίων δεν κατανόησαν ότι θα πρέπει να παρουσιάζουν γεγονότα χωρίς να τα δραματοποιούν και να τα ερμηνεύουν, να θέτουν απλά ερωτήματα χωρίς να τα απαντούν και να αποδεχτούν ότι η άποψη τους δεν αποτελεί μέρος ούτε έχει θέση στα ρεπορτάζ.
«Δεν αντιμετωπίζουμε ακριβώς μια επιδημία αντιμετωπίζουμε μια infodemic»
Infodemic, για την πανδημία είναι η υπερπληροφόρηση που επιχειρείται από τα μέσα ενημέρωσης. Δηλαδή, οι κατά κόρον επαναλαμβανόμενες ενημερώσεις και τα ρεπορτάζ που αναφέρονται κυρίως στις αρνητικές εξελίξεις (κρούσματα-θάνατοι) της πανδημίας παραλείποντας τις θετικές, που αφορούν κρούσματα που θεραπεύονται αλλά και τις προσπάθειες των επιστημόνων στην αναζήτηση νέων αποτελεσματικών φαρμακευτικών συσκευασμάτων και εμβολίου για τον περιορισμό της διασποράς του ιού.
Ένας αδυσώπητος ανταγωνισμός των μέσων ενημέρωσης, ποιο θα μεταδώσει πρώτο τους αριθμούς των νέων κρουσμάτων και θανάτων διανθισμένους πάντα με τη δραματική φρασεολογία και τις μακάβριες εικόνες. Μια απάνθρωπη εκμετάλλευση της αγωνίας του νέου κρούσματος της πανδημίας και της ατυχίας του θανώντος, που αναμφίβολα δεν εξασφαλίζει ποσοστά τηλεθέασης.
Οι πολύωρες συνεχείς ή έκτακτες τηλεοπτικές ενημερώσεις, από άσχετους στο θέμα δημοσιογράφους με συνεντεύξεις καθηγητών και ειδημόνων , που αναφέρονται στις στημένες κατά κανόνα ερωτήσεις των παρουσιαστών και συναρτώνται με την χρήση τρομολαγνικών επιθέτων και εικόνων για να δραματοποιήσουν όσα αναφέρονται, δοκιμάζουν έντονα τον ψυχισμό των αποκλεισμένων στα σπίτια τους πολιτών και δεν προσφέρουν απολύτως τίποτα στην ενημέρωση ή στην τηλεθέαση. Το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να φωλιάσουν στους πολίτες, που κυρίως ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, τον φόβο και την ανασφάλεια.
Τα μέσα ενημέρωσης μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας μπορούν να βοηθήσουν καθοριστικά στην αντιμετώπιση της πανδημίας στη χώρα, αν οι υπηρέτες τους γίνουν κοινωνοί και αρωγοί των αναγκών και προβλημάτων, που αντιμετωπίζουν σήμερα και δείχνουν με τον τρόπο τους οι Έλληνες πολίτες.
Το περιεχόμενο των ανιαρών εκτάκτων ή συνεχών τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών ενημερώσεων, που διαχειρίζονται οι δήθεν επώνυμοι παρουσιαστές παρακολουθεί, ένας (1) στους επτά (7) πολίτες της χώρας, όπως δείχνουν οι μετρήσεις που οι ίδιοι διενεργούν. Οι υπόλοιποι προσπαθούν να ξεπεράσουν την κρίση τραγουδώντας στα μπαλκόνια τους αναδεικνύοντας έτσι την ανάγκη ψυχαγωγίας, που φαίνεται να ηρεμεί τον δοκιμαζόμενο ψυχισμό τους.
Είναι κρίμα, που στα προταθέντα σκληρά μέτρα της επιστημονικής επιτροπής δεν προβλέφθηκε η προσαρμογή των προγραμμάτων των μέσων ενημέρωσης στις ανάγκες του δοκιμαζόμενου λαού, ούτε την συνέστησε ο εποπτεύον φορέας των μέσων ενημέρωσης, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης. Προσαρμογή, που αφορά σε μέτρα υποστήριξης του ψυχισμού του, που ορίζουν στην αποστολή και στον ρόλο των μέσων ενημέρωσης οι Συνταγματικές διατάξεις.
Οι επιτακτικές ανάγκες και τα προβλήματα του δοκιμαζόμενου λαού επιβάλλουν στα μέσα ενημέρωσης πέραν της υπεύθυνης λελογισμένης και λιτής ενημέρωσης με την εξέλιξη της πανδημίας, στο πνεύμα και το πλαίσιο της ενημέρωσης του καθηγητού κ. Τσιόδρα, να προβάλλουν ψυχαγωγικά προγράμματα, ποικίλου περιεχομένου όπως ντοκιμαντέρ, ψυχαγωγικές επιμορφωτικές ταινίες, παραστάσεις θεατρικών έργων και εκπομπών μουσικών προγραμμάτων.
Προγράμματα και προβολές που θα στηρίξουν τον ψυχισμό του πολίτη, που έντονα διαταράσσει ο αναγκαίος αυτοπεριορισμός κατ’ οίκον, αλλά αγνώστου χρονικού ορίζοντα. Οι πολίτες δείχνουν και έχουν πλήρη επίγνωση της σοβαρότητας της κατάστασης γεγονός, που αποδεικνύει το συντριπτικό ποσοστό αποδοχής και εφαρμογής των σκληρών περιοριστικών μέτρων.
Οι δημιουργικές, εικόνες της πιστής εφαρμογής των μέτρων, που εισηγήθηκε η επιστημονική επιτροπή και παρά τις διαφαινόμενες προσπάθειες καπηλείας τους, από το σύνολο του κομματικό-πολιτικού κατεστημένου, φανερώνουν ένα φιλότιμο λαό αποφασισμένο να ξεπεράσει τη σκληρή σημερινή πραγματικότητα, που απαιτεί:
Πρώτο, αποτελεσματική συνεργασία των πολιτικών δυνάμεων, απελευθερωμένων από κομματικές φιλοδοξίες, για την αντιμετώπιση της πρωτοφανούς πανδημίας.
Δεύτερο, αξιοποίηση ικανών, και καταλλήλων εξωκοινοβουλευτικών προσώπων, που δεν φέρουν κομματικό φορτίο, δεν χρεώνονται πολιτικό κόστος και δεν έχουν πολιτικές φιλοδοξίες που περίτρανα αναδεικνύει καθημερινά με την συμπεριφορά, το ήθος και την επιστημονική επάρκεια, αλλά και την υψηλή τηλεθέαση, παραδίδοντας μαθήματα σε όλους μας, ο καθηγητής κ. Σωτήρης Τσιόδρας.
Τρίτο, ανεξάρτητη αδέκαστη, αμερόληπτη, ελεύθερη δημοσιογραφία χωρίς πολιτικές πεποιθήσεις, στην υπηρεσία του λαού και όχι του δημοσιογραφικού συστήματος.
Το πρώτο δεν επιτρέπει ο πολιτικός μας πολιτισμός. Ίσως το επιβάλει η αδήριτος ανάγκη των ημερών. Το δεύτερο αποκλείει το κατοχυρωμένο, στοιχειωμένο, αξεπέραστο και απρόσβλητο κομματικο-πολιτικό κατεστημένο. Ίσως προβληματιστεί και αυτό με το φαινόμενο του καθηγητή κ. Σωτήρη Τσιόδρα.
Το τρίτο απαιτεί υψηλό ψυχικό σθένος και ισχυρή συνειδησιακή δύναμη από όσους διακονούν την δημοσιογραφία, να ξεπεράσουν το σύνδρομο της φωνής του κυρίου, «their master’s voice», να ακούσουν τη φωνή του λαού «vox populi» και να δώσουν οριστικό τέλος στη «δημοσιογραφία της άποψης» με τους εμπορικούς όρους λειτουργίας.
Ο δημοσιογραφικός ιός “Infodemic” προκαλεί ταυτάριθμες αν όχι περισσότερες δυσμενείς συνέπειες από τον κορωνοϊό της πανδημίας που σήμερα αντιμετωπίζει η Ιατρική επιστήμη σε παγκόσμια κλίμακα. Η ειδοποιός διαφορά: Ο πρώτος σκοτώνει τον ψυχισμό μας και ο δεύτερος τη ζωή μας.
*Ο Μανόλης Κομπολάκης είναι τ. ειδικός σύμβουλος Νομάρχη
e-mail: [email protected]