Με βαθιά λύπη πληροφορήθηκα την απώλεια του Τάσου Φιλαλήθη, καθηγητή Κοινωνικής Ιατρικής και Προγραμματισμού Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Με την αναχώρησή του κλείνει ένας σημαντικός κύκλος και της δικής μου ζωής, καθώς συνέβαλε στα πρώτα χρόνια της δημιουργίας και των αναζητήσεων που με καθόρισαν επιστημονικά και ακαδημαϊκά.
Τον γνώρισα το μακρινό 1987 όταν είχα μόλις επιστρέψει από το εξωτερικό μετά από σπουδές στην κοινωνιολογία και στην πολιτική επιστήμη και αναζητούσα αγωνιωδώς επαγγελματικό προσανατολισμό στην Ελλάδα.
Σε εκείνη την πρώτη μας επικοινωνία μού μίλησε για το αντικείμενο της Κοινωνικής Ιατρικής και την προσπάθεια να δημιουργήσουν με τον καθηγητή Μιχάλη Φιορέτο αυτόν τον νέο τομέα μέσα σε ένα τμήμα Ιατρικής, κάτι πρωτόγνωρο για τα τότε δεδομένα.
Μου εξήγησε με μεγάλη πειστικότητα πως εγώ μια κοινωνική επιστήμονας θα μπορούσα να αποτελέσω μέρος αυτού του εγχειρήματος.
Έτσι ξεκίνησε η πολύχρονη συνεργασία μας με πρώτο σταθμό την ολοκλήρωση της διατριβής μου υπό την δική του εποπτεία και στη συνέχεια με την σταθερή ερευνητική και εκπαιδευτική μας συνεργασία στο πέρασμα των χρόνων, αλλά και με την ανθρώπινη επικοινωνία.
Ο Τάσος Φιλαλήθης εργάστηκε ακατάβλητα σε όλη την ακαδημαϊκή του διαδρομή για την ισχυροποίηση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών του.
Πίστευε αταλάντευτα ότι αυτός ο σκοπός μπορούσε να επιτευχθεί μέσα από την ποιοτική αναβάθμιση των σπουδών όλων των επαγγελματιών που το στηρίζουν, επιπλέον των γιατρών, αλλά και την καλλιέργεια μιας διεπιστημονικής οπτικής σε όσους και όσες εργάζονταν σε πλαίσια υγείας και κοινωνικής φροντίδας.
Έτσι στη δική του παρουσία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό το άνοιγμα του Τομέα Κοινωνικής Ιατρικής σε επιστήμονες διαφορετικών γνωστικών πεδίων εκτός της ιατρικής, όπως σε νοσηλευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, κοινωνιολόγους, πολιτικούς επιστήμονες, οικονομολόγους, και άλλους, αλλά και η έμπρακτη πάντα υποστήριξή του της δυνατότητας συμμετοχής τους σε ερευνητικά προγράμματα, επιστημονικές δημοσιεύσεις, μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές.
Η διορατικότητά του συνέβαλε σημαντικά στην ευρύτερη και δικαιότερη πρόσβαση των πολιτών στις σύγχρονες υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής φροντίδας, στη συνεχή αλληλεπίδραση και συνεργατική πρακτική του στελεχειακού δυναμικού τους και εν τέλει στην ορθολογικότερη διαχείριση των πόρων για την υγεία.
Νομίζω ότι βλέποντας το αποτέλεσμα των προσπαθειών του σε βάθος χρόνου θα πρέπει να αισθανόταν δικαιωμένος και αρκετά περήφανος για όσα πέτυχε παρά τα εμπόδια και τις δυσκολίες. Για όσους και όσες τον γνωρίσαμε ο Τάσος Φιλαλήθης εκτός των άλλων υπήρξε ένας εξαιρετικός ομιλητής και δάσκαλος, με ψύχραιμο λόγο και πάντα ορθολογική σκέψη.
Όμως πάνω από όλα υπήρξε ένας ευγενής και αξιοπρεπής άνθρωπος, με αρχές, με ευαισθησίες, με ευρυμάθεια, με σταθερή πίστη στο διάλογο, στα επιχειρήματα, αλλά και σεβασμό στον συνομιλητή του ακόμα και αν είχε διαφορετική άποψη. Θα μου λείψει σαν δάσκαλος και σαν άνθρωπος.
Καλό του ταξίδι.
Η Σοφία Κουκούλη είναι
αναπληρώτρια καθηγήτρια,
κοσμήτορας Σχολής Επιστημών Υγείας