Μια από τις μεγάλες διαφορές της επιστήμης από τη φιλοσοφία είναι ότι, όταν μια νέα επιστημονική ερμηνεία αποδειχτεί, οι παλαιότερες απόψεις χάνουν την αξία τους. Αντίθετα στη φιλοσοφία οι νέες θεωρίες δεν ανατρέπουν τις προηγούμενες. Είναι πάντα χρήσιμες και φωτίζουν κάποια σκοτεινή πλευρά της ζωής και του κόσμου.
Μια μεγάλη φιλοσοφική μορφή του 19ου αιώνα είναι ο Σοπενχάουερ. Θεωρείται, ίσως άδικα, απαισιόδοξος, γιατί πιστεύει στην αναζήτηση της ευτυχίας, μόνο που θεωρεί ότι είναι αδύνατο να τη βρούμε. Αντίστοιχες απόψεις έχουν διατυπώσει και οι αρχαίοι λυρικοί ποιητές, όπως ο Μίμνερμος, που υποστηρίζουν ότι το καλύτερο για τον άνθρωπο θα ήταν να μην έχει γεννηθεί.
Λέγεται ότι ο Γερμανός φιλόσοφος κάποτε ρωτήθηκε γιατί δεν αυτοκτονεί, αφού θεωρεί τη ζωή ως κακό και απάντησε: «Αν με ρωτήσεις πού είναι το μουσείο οφείλω να σου δείξω το δρόμο, δεν είναι ανάγκη να σ’ ακολουθήσω».
Η άποψή του ότι η ζωή είναι μια επιχείρηση που δεν βγάζει τα έξοδά της φαντάζει ευφυολόγημα, αλλά ακόμα και σε δύσκολους καιρούς δεν μπορούμε να την δεχτούμε. Όπως δεν μπορούμε να δεχτούμε και αυτό που λέγεται στον Εκκλησιαστή «ματαιότης ματαιοτήτων τα πάντα ματαιότης». Ίσως έχουμε την αίσθηση ότι υπάρχει ένα σπέρμα αλήθειας, γιατί είμαστε ανυπεράσπιστοι μπροστά στον θάνατο. Αλλά η παρομοίωση της ζωής με μια επιχείρηση είναι άστοχη.
Μπορεί στη διαδρομή του ο καθένας να συναντήσει δυσκολίες και εμπόδια. Δεν νομίζω όμως, αν πριν γεννηθεί του έδειχνε κάποιος την πορεία της ζωής του και τον ρωτούσε αν θέλει να γεννηθεί θα έλεγε όχι. Σ’ ένα ποίημα του Σολωμού ένας καρχαρίας κατασπαράσσει έναν νέο και εκείνος λίγο πριν ξεψυχήσει συνειδητοποιεί την αξία της ζωής και λέει: « Δεν το ’λπιζα νάναι η ζωή μέγα καλό και πρώτο».
Μακάρι αυτή την αίσθηση να έχουμε όλοι, όχι όμως μόνο την τελευταία στιγμή. Ο Ορέστης στην ομώνυμη τραγωδία του Ευριπίδη κυνηγά ένα δούλο για να τον σκοτώσει και του λέει: «Πέθανε κι εσύ τώρα, δούλος είσαι, τί τη θέλεις τη ζωή;» κι εκείνος απαντά «για να βλέπω το φως του ήλιου».
Η ευτυχία, η ευδαιμονία, η εσωτερική γαλήνη και η ομορφιά δεν είναι ένα άλμα ή ένα ξαφνικός κεραυνός. Είναι μικρές στιγμές που μας δίδουν χαρά και δικαιώνουν τη ζωή μας. Το βλέμμα ενός μικρού παιδιού, ένα χάδι, ένα λουλούδι, ένα ποίημα, η στοργή και η αγάπη ενός φίλου και άλλα πολλά δικαιώνουν τη ζωή μας. Αν ως άτομα κάποτε φεύγουμε από τη ζωή, η ανθρωπότητα ως σύνολο έχει επιτύχει θαύματα.
Στον αγώνα μας να απαντήσουμε στις απορίες μας συνεχώς προχωρούμε και ξεκλειδώνουμε τα μυστικά του μικρόκοσμου και του μακρόκοσμου. Αν θέλουμε να κερδίσουμε την εσωτερική γαλήνη δεν θα το επιτύχουμε συσσωρεύοντας συνεχώς νέα αγαθά για να είναι κερδοφόρα η ζωή μας, αλλά επιλέγοντας τα ουσιώδη.
Προσωπικά πιστεύω ότι τη ζωή μας την κερδίζουμε με τη γνώση και τη δημιουργία οποιασδήποτε μορφής, αλλά και με την Τέχνη και τον έρωτα που είναι αναζήτηση και κατάκτηση της ομορφιάς. Στο αξιακό του σύστημα καθένας ας προσθέσει ότι άλλο επιθυμεί. Αν όμως το κάνει ως επιχειρηματίας σίγουρα θα αποτύχει.