Τόσο η επίθεση της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου 2023, όσο και η αναμενόμενη αντίδραση του Ισραήλ, εντάσσονται αναμφίβολα στην σύγκρουση των πολιτισμών.
Είναι ένα από τα πολλά επεισόδια της αντιπαράθεσης του Ισραήλ, της δύσης γενικότερα, με τον χώρο του Ισλάμ από τον οποίο περιβάλλεται γεωγραφικά το κράτος αυτό.
Ένα από τα πιο γνωστά ίσως περιστατικά αυτού του αέναου πολέμου, είναι να θυμηθούμε και την 11η Σεπτεμβρίου 2001, με την επίθεση στους δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης, φέρνοντας στην επικαιρότητα, για ακόμα μια φορά, το ρόλο της θρησκείας στο διεθνές πολιτικό σκηνικό.
Εμβαθύνοντας στην ιστορία, και ειδικά στους θρησκευτικούς πολέμους του 16-17ου αιώνα, παρατηρούμε ότι ειδικά για την γηραιά ήπειρο παρόμοια επεισόδια δεν είναι καθόλου καινούργια και πρωτόγνωρα. Μεσολάβησε ένα σημαντικό χρονικό διάστημα, έκτοτε, και μετά το τέλος του Ψυχρού Πόλεμου, η θρησκεία επανάκαμψε στη διεθνή πολιτική σκηνή.
Ένα παράδειγμα πήραμε στη γειτονιά μας με τα όσα διαδραματίστηκαν την τελευταία δεκαετία του προηγούμενου αιώνα στο χώρο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, μεταξύ βεβαίως πολλών άλλων σε διάφορα μέρη του πλανήτη μας.
Όλα αυτά απλώς μας οδηγούν στη διαπίστωση ότι η θρησκεία είναι ένας αποφασιστικός παράγων με φανερές αλλά και υπόγειες προσπάθειες για τη δημιουργία αποσταθεροποιητικών τάσεων και σοβαρών διεθνών προβλημάτων, χωρίς φυσικά να παραγνωρίσουμε τον ρόλο της στη διαμόρφωση των πολιτισμών.
Είμαστε ενήμεροι βεβαίως από καιρό για τη θεωρία του Αμερικανού πολιτικού επιστήμονα Σάμιουελ Χάντιγκτον, ο οποίος διείδε τους μελλοντικούς πολέμους ανάμεσα στις θρησκείες και όχι μεταξύ των κρατών, η οποία μπορεί να μην έχει καθολική ισχύ, αλλά και δεν μπορεί να ανατραπεί ή απορριφθεί.
Αλληλένδετα γεγονότα με αυτά που συζητάμε, είναι σίγουρα και οι εξεγέρσεις πολλών χωρών εναντίον της αποικιοκρατίας, με όλες τις εκφάνσεις τους και κύρια την επιθυμία των μη δυτικών χωρών για αναβίωση της δικής τους πολιτιστικής κληρονομιάς, ερχόμενη σε ευθεία αντιπαράθεση με εκείνη που προσπαθεί να τους επιβάλει η δύση.
Αυτή η παρατήρηση ίσως αφορά περισσότερο τις μουσουλμανικές χώρες, με χαρακτηριστική την Ιρανική Ισλαμική Επανάσταση του 1979, αλλά φυσικά εμπλέκονται και άλλες όπως η σύγχρονη Ρωσία, και αρκετές της ασιατικής ηπείρου.
Και πηγαίνοντας τον συλλογισμό μας ένα βήμα παραπέρα, όλα αυτά τα επεισόδια ίσως προσπαθούν να έρθουν απέναντι στην επιχειρούμενη ‘παγκοσμιοποίηση’ την οποία προσπαθεί με διάφορους τρόπους να εφαρμόσει η δύση σε όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες του πλανήτη.
Για τον μουσουλμανικό κόσμο, όλα ετούτα έχουν τις ρίζες τους στις αρχές του έβδομου αιώνα όταν η καινούργια, τότε, θρησκεία προσπαθούσε να στεριώσει ανάμεσα στον βυζαντινό και τον περσικό κόσμο.
Η ιστορία από εκεί και πέρα, είναι γνωστή. Ένα σημαντικό γεγονός του θρησκευτικού αυτού πολέμου, που αναφερόμαστε, ήταν η πολιορκία της Βιέννης το έτος 1683, και η αδυναμία τους να την κατακτήσουν, το οποίο ακόμα τους στοιχειώνει. Ένα σκληρό διαχρονικό απωθημένο, καλύτερα, και ιστορία αδυναμίας και ταπείνωσης γι’ αυτούς.
Στο Μουσείο του 20ου αιώνα στη Βιέννη, μας λέει ο Κλάουντιο Μάγκρις στον εμβληματικό του ‘Δούναβη’, κάτω από μια φωτογραφία είναι γραμμένα τα λόγια κάποιου Τούρκου «…Οι πρόγονοί μας μπήκαν εδώ με τ’ άλογα… κι’ εμείς αυτούς τους δρόμους τους σκουπίζουμε»!
Όταν αργότερα οι χριστιανικές χώρες ήλεγξαν πολλαπλώς πολλά τμήματά τους, αναδύθηκαν αντιδράσεις και εξεγέρσεις. Όσα διαδραματίστηκαν διαχρονικά στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, στη Συρία, και στη Λιβύη, με την έννοια του ισλαμικού εξτρεμισμού ή των τρομοκρατικών επιθέσεων, απλώς επιβεβαιώνουν γι’ άλλη μια φορά το φαινόμενο της σύγκρουσης θρησκειών και πολιτισμών.
Σήμερα η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, που θεωρούν προχωρημένο φυλάκιο της δύσης, είναι άλλη μια πτυχή των γεγονότων. Είναι προκλητικό ότι οι χώρες του Ισλάμ ενώ πήραν θέση εναντίον του Ισραήλ , δεν έκαναν το ίδιο και για την επίθεση της Χαμάς.
Μαζί σε όλες τις επιθέσεις του Ισλάμ εναντίον του Ισραήλ, εντάσσονται και όσα τρομοκρατικά διαδραματίζονται σε χώρες της Ευρώπης, όπως επίσης και η προσπάθεια της παράνομης μετανάστευσης η οποία εκμεταλλεύεται την εύρεση φτηνών εργατικών χεριών από τη δύση και η οποία φυσικά σε βάθος χρόνου θα διαλύσει την πολιτισμική τους ομογένεια και την συνοχή των κοινωνιών της.
Δυστυχώς στο εσωτερικό της Ε.Ε. επικρατεί αδιαφορία για τα μελλοντικά τεκταινόμενα, με την κάθε μια χώρα να προσβλέπει στα συμφέροντά της και χωρίς ενιαία πολιτική σε όλα αυτά. Αδιαφορεί για το πολιτιστικό της παρελθόν και υποχωρεί έναντι κάποιων άγνωστης προέλευσης μειοψηφιών που δραστηριοποιούνται σε διάφορους χώρους.
Η όποια λύση του Παλαιστινιακού, πάντως, ίσως προσφέρει κάποιες ειρηνευτικές επιπτώσεις στην περιοχή, όμως το καίριο ζήτημα της περιοχής για τους Μουσουλμάνους είναι η ύπαρξη, ή σωστότερα η ανυπαρξία του Ισραήλ από την περιοχή τους.
Ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης είναι δ/ντής Χειρουργικής-συγγραφέας