Πρώτη Κυριακή του Ιουλίου και συγκεκριμένα 2α του μηνός. Ο χριστεπώνυμος λαός της Κρήτης και ιδιαίτερα του Ηρακλείου υποδέχεται με ανυπόκριτη χαρά και σεβασμό τον νέο του Μητροπολίτη Ευγένιο Ψαλιδάκη, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Μηνά στην πρώτη του λειτουργία ως Μητροπολίτης. Έτσι έλεγαν τότε τον Αρχιεπίσκοπο. Αργότερα οι επίσκοποι ονομάσθηκαν Μητροπολίτες και ο Μητροπολίτης Αρχιεπίσκοπος, κάτι που μέχρι σήμερα ισχύει. Τέτοιες μέρες λοιπόν… Κυριακή 2α Ιουλίου 1950. Δίπλα του ο Μητροπολίτης Ευγένιος έχει ως συλλειτουργούς του τους εξ Αθηνών συνοδεύσαντας αυτόν πανοσιολογιωτάτους Κρήτες αρχιμανδρίτες. Τον Ισίδωρο Ρουσοχατζάκη, τον Τίτο Ματθαιάκη και τον Γερμανό Ψαλιδάκη. Την επίσημη και επιβλητική λειτουργία του λαοφιλούς ποιμενάρχου ασφαλώς θα θυμούνται οι παλαιότεροι Καστρινοί. Την παρακολούθησε πλήθος λαού, που από πολύ νωρίτερα είχε κατακλύσει τον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Μηνά. Μετά την ανάγνωση του Ιερού Ευαγγελίου ο πανοσιολογιώτατος Πρωτοσύγκελλος Δημήτριος Μπουρλάκης ανέγνωσε από τον άμβωνα την πρώτη ποιμαντορική εκγύκλιο του νέου ποιμενάρχη προς το ευσεβές πλήρωμα!
Είχε προηγηθεί πριν από λίγες μέρες η “πρόβλησις” του νέου Μητροπολίτη Κρήτης στα ανάκτορα, παρισταμένων του υπουργού της Παιδείας Νόβα και του αντιπροσώπου των Πατριαρχείων Μητροπολίτη Ηλιουπόλεως κατά τη βυζαντινή τάξη.
Φαίνεται ότι μετά το θάνατο του αειμνήστου Βασιλείου, ενός φλογερού και ένθερμου πατριώτη, που καταφέρθηκε κατά των Γερμανών κατακτητών σε ομιλία του στον Άγιο Μηνά, στις 25 Μαρτίου του 1942, ο πόθος του λαού μας για την πλήρωση του κενωθέντος Μητροπολιτικού θρόνου είχε στραφεί προς την Επισκοπή Αρκαδίας. Εκεί βρισκόταν ο “εν έργοις άξιος” τόσο της Εκκλησίας, όσο και της πατρίδας. Έτσι, πριν ακόμα γνωσθεί το αποτέλεσμα της εκλογής, ο λαός μας, που με ζωηρό ενδιαφέρον παρακολουθούσε τα γενόμενα, είχε κάνει ήδη την εκλογή του! Ο νέος Μητροπολίτης Κρήτης δεν ήταν άγνωστος στο ποίμνιό του. Είναι ήδη γνωστή η δράση του στο κρητικό κοινό, όπως και τα πνευματικά του χαρίσματα.
Η δεκαετής εθνική περιπέτεια της πατρίδας μας υπήρξε για τον Ευγένιο Ψαλιδάκη η ευκαιρία προκειμένου ν’ ανακαλύψει τις διοικητικές του ικανότητες, το ψυχικό και πατριωτικό του θάρρος, τις χριστιανικές αρετές της αγάπης, της συγνώμης, της αλληλοβοήθειας και γενικά την ανωτερότητά του! Χάρη σ’ όλα αυτά τα πλεονεκτήματα ο νεοεκλεγείς αρχηγός της Εκκλησίας της Κρήτης, κατέστη συμπαθής και αγαπητός και διακρίθηκε ανάμεσα στους υπόλοιπους αδελφούς του, ώστε η εκλογή του στον μητροπολιτικό θρόνο ν’ αποτελέσει την επιβράβευση της αρετής και την αμοιβή των ευγενών και χριστιανικών αγώνων του. Η εκκλησία της Κρήτης στο πρόσωπο του Ευγενίου βρίσκει τον θαλερό ηγέτη, ο οποίος θα δώσει νέα ζωή στα εκκλησιαστικά πράγματα της Κρήτης με την εφαρμογή ενός προγράμματος μακράς πνοής. Αυτό θα του εμπνεύσει ο ζήλος του προς την εκκλησιαστική και θρησκευτική πρόοδο της περιφέρειας του και η αγάπη του προς την εκκλησία. Οι αντίπαλοί του του καταλογίζουν το νεαρό της ηλικίας του ως το μοναδικό του μειονέκτημα. Δεν είχαν όμως δίκιο αφού ο Μητροπολίτης Ευγένιος δεν στερούνταν πείρας. Ο ίδιος πριν δέκα χρόνια και σε σκληρή περίοδο, όπως ήταν η κατοχική περίοδος, κυβερνούσε με επιτυχία την Εκκλησία της Κρήτης, ως πρωτοσύγκελλος. Επόμενο ήταν η λαμπρή εκείνη διοίκηση να εκτιμηθεί και να αναγνωρισθεί απ’ όλους τους τότε επισκόπους της Εκκλησίας της Κρήτης. Κάποιοι που παραγκωνίσθηκαν ήταν επόμενο να του δημιουργήσουν προβλήματα, συνήθως έτσι γινόταν, γίνεται και πολύ φοβάμαι ότι θα συνεχίσει να γίνεται. Όλες τις φορές έννοιες όπως: χριστιανική αγάπη, σύνεση, φρόνηση, συνεργασία παραμερίζονται και δίνουν τη θέση τους στον ψυχικό χωρισμό, στην σύγκρουση και στην εχθρική διάθεση, αλλά…
“Θου Κύριε, φυλακή τω στόματί μου”! Ας είναι όμως.
Θα κλείσω όμως το σημερινό μου πόνημα με τον Αρκαδίας Ευγένιο, ο οποίος εξελέγη Αρκαδίας το 1946. Το 1945 ο Βασίλειος επανέρχεται από την εξορία ως Μητροπολίτης Κρήτης. Οι Μεσσαρίτες σίγουρα θυμούνται τον Ευγένιο, αυτόν που τόσο δοκιμάσθηκε και δε λύγισε. Που όλο το διάστημα της διακονίας του ήταν φωτοβόλο και δημιουργικό. Υπήρξε χαρισματικός φορέας της παράδοσης και του ήθους της Εκκλησίας, την οποία υπηρέτησε με παραδειγματική συνέπεια και θαυμαστή αυτοθυσία. Και σ’ εκείνους τους χαλεπούς καιρούς του εμφυλίου σπαραγμού, σίγουρα θα τον θυμούνται οι Μοιριανοί να χοροστατεί στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Γεωργίου Μοιρών και να επικαλείται ενότητα, αγάπη και ειρήνευση του λαού μας!
Αυτό εξάλλου ήταν και το ζητούμενο και συνεχίζει να είναι!