Ο χαρακτηρισμός των ικανοτήτων ενός ηγέτη έχει μελετηθεί από ειδικούς επιστήμονες κατά καιρούς, που έχουν καταλήξει σε συμπεράσματα για το ποια είναι τα πιο διαδεδομένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ηγετών με αναγνωρισμένες ηγετικές ικανότητες.
1. Δεξιότητες επικοινωνίας
Η επικοινωνία πρέπει να λειτουργήσει προς δύο κατευθύνσεις: να εκφράσει με σαφήνεια και βεβαιότητα τις ιδέες, τις οδηγίες και τις απόψεις, καθώς και να ακούσει και να καταλάβει το μήνυμα. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ενός ηγέτη η ικανότητα να ακούει και να λαμβάνει υπόψη όλες τις απόψεις, ατομικές και συλλογικές, που έρχονται σε αυτόν.
2. Συναισθηματική νοημοσύνη
Οι ερευνητές χαρακτήριζαν αρχικά τη Συναισθηματική Νοημοσύνη ως την «ικανότητα να διαχειρίζονται τα συναισθήματα και τα συναισθήματά τους, να διακρίνουν τέτοια συναισθήματα και να χρησιμοποιούν αυτές τις πληροφορίες για να ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες ενέργειες». Τα συναισθήματα κινητοποιούν το θέμα, γι’ αυτό και η συναισθηματική νοημοσύνη είναι βασικό χαρακτηριστικό του ηγέτη.
3. Ικανότητα καθορισμού στόχων και στόχων
Η κατεύθυνση μιας ομάδας απαιτεί γνώση ποιος πρέπει να είναι ο χάρτης πορείας για την καθοδήγησή της. Ελλείψει συγκεκριμένων στόχων και στόχων, η προσπάθεια μπορεί να είναι στείρα και η ομάδα μπορεί να αισθάνεται απογοητευμένη. Οι στόχοι πρέπει να είναι συνεπείς με την ικανότητα της ομάδας: δεν είναι αποτελεσματική η επίτευξη απρόσιτων στόχων.
4. Χωρητικότητα προγραμματισμού και ανάπτυξης
Όταν έχουν τεθεί οι στόχοι, είναι απαραίτητο να καταρτιστεί ένα σχέδιο για την επίτευξή τους. Αυτό το σχέδιο πρέπει να περιλάβει ενέργειες που πρέπει να εκπληρωθούν, οι χρόνοι, οι άνθρωποι που θα τα κάνουν, οι πόροι που θα χρησιμοποιηθούν… (π.χ. η μη ολοκλήρωση έγκαιρα των έργων υποδομής του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας συνέβαλε στο τραγικό δυστύχημα των Τεμπών).
5. Προληπτική αυτογνωσία
Ένας καλός ηγέτης πρέπει να γνωρίζει τις αρετές του και πρέπει να τις αξιοποιεί στο έπακρό τους. Προφανώς, να γνωρίζει επίσης τις αδυναμίες του και να αγωνίζεται να προσπαθήσει να τις βελτιώσει.
6. Καινοτομία
Θα προσπαθήσει να βρει νέους και καλύτερους τρόπους διεξαγωγής δραστηριοτήτων. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι θεμελιώδους σημασίας στο πλαίσιο μιας κοινωνίας που προχωράει με αναγκαστικό ρυθμό, με συνεχείς αλλαγές στην τεχνολογία, τις επικοινωνίες και την υψηλή ανταγωνιστικότητα.
7. Ευθύνη
Γνωρίζει ότι η θέση του δίδει δύναμη και ξέρει πώς να τη χρησιμοποιήσει για να ωφεληθεί το σύνολο.
8. Πληροφορίες
Ένας καλός ηγέτης πρέπει να ενημερωθεί. Κανένας οργανισμός δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς την παρουσία ηγετών που ξέρουν να χειρίζονται πληροφορίες.
9. Το χάρισμα
Το «χάρισμα» είναι ένα κρίσιμο χαρακτηριστικό γνώρισμα ενός καλού ηγέτη. (Όμως απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή καθότι πίσω από ένα επικοινωνιακό, χαρισματικό ηγέτη μπορεί να κρύβεται ένας λαϊκιστής, λαοπλάνος, αμοραλιστής, άνευ ικανοτήτων ηγέτης που θα οδηγήσει τον λαό μας στον όλεθρο).
Ας επιλέξουμε, λοιπόν, με την ψήφο μας έναν ηγέτη λιγότερο «χαρισματικό», αλλά ένα σεμνό, έντιμο, γνώστη του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι που δεν θα παραπλανά τον λαό με ψεύτικες υποσχέσεις και πολλά θα, θα, θα, και με λαϊκισμούς, έχοντας συναισθηματική νοημοσύνη και πατριωτισμό που να βάζει, πάνω από όλα, το έθνος μας και τον λαό μας μακριά από εξαρτήσεις οικονομικών και ιμπεριαλιστικών συμφερόντων.
Ο Δημήτρης Κων. Σαρρής είναι πρώην υφυπουργός, νομάρχης Ηρακλείου