Η κάθε εποχή έχει τα δικά της χαρακτηριστικά και τους πρωταγωνιστές της. Η εγχώρια πολιτική σκηνή αποτυπώνει τις τάσεις και τα ρεύματα που κατά καιρούς κυριαρχούν.
Στη δεκαετία της κρίσης ο φόβος και η ανασφάλεια τροφοδότησαν τις δεξαμενές του λαϊκισμού και της δημαγωγίας. Οι δυνάμεις του ανορθολογισμού κατέλαβαν ζωτικό χώρο. Ο λόγος τους βρήκε ανταπόκριση σε σημαντικό τμήμα των εκλογέων.
Με όπλο την εχθροπάθεια και την ενοχοποίηση των αντιπάλων, καλλιέργησαν ψευδείς συνειδήσεις. Κατέστησαν τις ακραίες απόψεις ελκυστικές. Αφύπνισαν τα πιο άγρια ένστικτα της ανθρώπινης ύπαρξης.
Η οξύτητα, η μισαλλοδοξία έθρεψαν έναν ιδιότυπο εξτρεμισμό με ποικιλώνυμες εκφράσεις. Οι σημάνσεις του -είτε αριστερόστροφες είτε δεξιόστροφες- ενσάρκωναν την πολτοποίηση της πολιτικής ζωής.
Στο εργαστήρι της κρίσης οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και οι συνοδοιπόροι τους τελειοποίησαν το πείραμά τους. H βιωσιμότητά του, όμως, προσέκρουσε στην αλλαγή των δεδομένων. Ο Αλέξης Τσίπρας μεσουράνησε σε μια περίοδο που τα χαρακτηριστικά της ήταν σε αρμονία με την ταυτότητα, τη φυσιογνωμία, ακόμη και την ηγετικότητά του.
Μετά το σοκ της χρεοκοπίας και τη δεκάχρονη περιπέτεια, η πλειονότητα των πολιτών εύλογα αναζητούσε την οικοδόμηση ομαλής σχέσης με τη ζώσα πραγματικότητα. Οι πρωταγωνιστές της εποχής της κρίσης αποδείχθηκαν ακατάλληλοι.
Έγιναν ανεπίκαιροι. Ο λόγος, οι απόψεις, οι αντιλήψεις τους βρίσκονταν σε αναντιστοιχία με τις νέες ανάγκες και απαιτήσεις. Οι ιδεοληψίες, οι αγκυλώσεις, οι συνταγές του κρατισμού συνιστούν πλέον τροχοπέδη για την ανόρθωση του τόπου και της οικονομίας.
Η προσδοκία για είσοδο σε μια νέα εποχή άναψε «πράσινο φως» στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Το πλεονέκτημά του είναι ότι προσαρμόστηκε στο καινούργιο πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον. Αποφεύγοντας ανεδαφικές διακηρύξεις, ακολούθησε μια εύστοχη στρατηγική που εδραζόταν στον πραγματισμό.
Η επιλογή αυτή τού επέτρεψε να θεμελιώσει μια πολιτική ατζέντα με συγκεκριμένους και ρεαλιστικούς στόχους. Απέναντι στη μεταρρυθμιστική άπνοια πρόβαλε την ανάγκη του εκσυγχρονισμού και των αλλαγών σε καίριους τομείς της διοίκησης και της οικονομίας.
Πολιτευόμενος με μετριοπάθεια και νηφαλιότητα, εναρμονίστηκε με την επιθυμία ενός μεγάλου τμήματος του εκλογικού σώματος. Και το κυριότερο, ενίσχυσε περαιτέρω το κεντρώο προφίλ του. Έτσι διεύρυνε και την απήχησή του σε δυνάμεις εκτός των κομματικών του τειχών. Χωρίς να καλλιεργήσει υπέρμετρες αναμονές έγινε κυρίαρχος.
Η ανθεκτικότητά του, ωστόσο, θα κριθεί από τις πρωθυπουργικές του επιδόσεις. Η αποτελεσματικότητα είναι ο μοναδικός δείκτης για την αξιολόγηση τόσο του ίδιου όσο και της κυβέρνησής του. Ήδη η διαχείριση της πολιτικής ελαφρότητας κάποιων υπουργών του καθίσταται καίριο ζήτημα.
Η μετάβαση από τον εξτρεμισμό της κρίσης στον πραγματισμό του σήμερα δεν απαιτεί μόνο τις αναγκαίες αναπροσαρμογές. Χρειάζεται και τους κατάλληλους πρωταγωνιστές.
*Ο Γιώργος Πανταγιάς είναι σύμβουλος Στρατηγικής και Επικοινωνίας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της POLITY A.E.