Ο άνθρωπος που βρίσκει νόημα στο να ξορκίζει, να βρίζει και να ασκεί βία απέναντι σε καθετί διαφορετικό – στη διαφορετική άποψη, στη διαφορετική ομάδα, στο διαφορετικό κόμμα, στον διαφορετικό άνθρωπο – αναζητώντας μια επίπλαστη «ασφάλεια» σε μία ψευδεπίγραφη εθνική ταυτότητα, της οποίας το περιεχόμενο αγνοεί, εύκολα μπορεί να γίνει έρμαιο της φασιστικής προπαγάνδας, θύτης και θύμα μιας νέας – πραγματικής αυτή τη φορά – εθνικής συμφοράς.
Ένας από τους συλληφθέντες για την επίθεση στον Γιάννη Μπουτάρη ομολόγησε τη συμμετοχή του στα γεγονότα μετά από τη ληστεία που διέπραξε με δύο ακόμα συνεργούς του σε ένα κρεοπωλείο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Λίγες ώρες αφότου είχε ληστέψει το κρεοπωλείο, συνελήφθη για τη διάρρηξη και παραδέχθηκε στους αστυνομικούς ότι είχε πάρει μέρος στην επίθεση εναντίον του δημάρχου Θεσσαλονίκης. Τα… κίνητρα του δράστη για την επίθεση στον Μπουτάρη, τα πληροφορηθήκαμε. Δεν μάθαμε όμως τα κίνητρα της ληστείας στο κρεοπωλείο. Ίσως και ο ιδιοκτήτης του να είχε εκφράσει τίποτα «περίεργες», για τα αυτιά των εθνικιστών, απόψεις!
Το πιο πιθανό είναι ότι αρκετοί από όσους, οργανωμένα, πήραν μέρος ως «τάγμα εφόδου» στη δολοφονική επίθεση σε βάρος του Γιάννη Μπουτάρη, να έχουν σχέσεις με το παρακράτος του κοινού ποινικού δικαίου. Αυτό είναι μία εικασία για την ώρα. Δεν είναι υπόθεση εργασίας όμως το γεγονός ότι από το οπτικοακουστικό υλικό έγινε φανερό πως όσα συνέβησαν μοιάζουν περισσότερο με προσχεδιασμένη δολοφονική ενέδρα σε βάρος του δημάρχου Θεσσαλονίκης και λιγότερο με «αυθόρμητη αγανάκτηση». Δεν χρειάζεται πολύ μυαλό για να σκεφθεί κανείς ποιες επιπτώσεις μπορεί να έχει ένα και μόνο χτύπημα σε κάποιον άνθρωπο ηλικίας 75 ετών.
Και ο Μπουτάρης δεν δέχθηκε μόνο ένα χτύπημα, αλλά ομοβροντία από «επαγγελματικές κλωτσιές» στα καλάμια και ύστερα γροθιές και χτυπήματα σε όλο του το σώμα, ακόμη και την ώρα που βρισκόταν πεσμένος στο έδαφος. Μα και μόνο η λεκτική βία που ασκήθηκε σε βάρος του, φτάνει για να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα σε έναν άνθρωπο. Μπορούμε στα σοβαρά να αποκλείσουμε την περίπτωση να υπήρχε από συγκεκριμένους φασιστικούς κύκλους, η πρόθεση μιας ακόμα δολοφονίας στο δρόμο, μετά από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, μετά από τις δολοφονίες και τις εγκληματικές επιθέσεις σε βάρος μεταναστών, αλλά και σε βάρος Ελλήνων, των οποίων οι απόψεις δεν αρέσουν στους νεοναζί;
Σίγουρα η διαδικασία για τη διαλεύκανση της υπόθεσης θα μας δώσει πολύτιμο υλικό και τότε θα μπορούμε να πούμε περισσότερα. Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα που αξίζει να σημειωθεί. Κάποια ηχηρά ονόματα από τον χώρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης, συντάχθηκαν με δηλώσεις και ανακοινώσεις τους με τους «αγανακτισμένους πολίτες», ενώ κάποιοι άλλοι στα κοινωνικά δίκτυα μιλούσαν για την καταδίκη της βίας, αλλά έλεγαν με νόημα ότι «και ο Μπουτάρης έπρεπε να προσέχει τι λέει»!
Ο 75χρονος Γιάννης Μπουτάρης, όπως και κάθε 75χρονος, δεν νομίζετε ότι έχει – έτσι κι αλλιώς – το δικαίωμα να εκφράζει την άποψή του, όποια και αν είναι αυτή; Δεν θα κριθεί για τις απόψεις του στο στίβο της αντιπαράθεσης ιδεών; Αφήστε δε που αποδείχθηκε ότι μέρος των δηλώσεών του είχε παραποιηθεί από συγκεκριμένα μέσα, προφανώς για να αφιονιστεί το «τάγμα εφόδου». Αλλά και διαφορετικά να ήταν τα πράγματα, ακόμα και αν είχε κάνει δηλώσεις «αντεθνικού περιεχομένου», ποιος δίνει το δικαίωμα της αυτοδικίας σε ορισμένους πατριδοκάπηλους που ορκίζονται πίστη στον Χίτλερ και χαιρετούσαν ναζιστικά στα συλλαλητήρια, να βαφτίζονται ως αυτόκλητοι «υπερασπιστές του έθνους»;
Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα, η παλιότερη επίθεση εναντίον του Κ. Χατζηδάκη, η κωλυσιεργία στην εξάρθρωση της εγκληματικής οργάνωσης και στη διεξαγωγή της δίκης, οι επιθέσεις σε αυτοδιαχειριζόμενους κοινωνικούς χώρους, οι δολοφονικές επιθέσεις σε βάρος δικηγόρων και μαρτύρων κατά τη διάρκεια της δίκης, το σπάσιμο των αγαλμάτων στην Αθήνα, οι «ρουβίκωνες» που παριστάνουν τους «ζορό», οι εναγκαλισμοί των υποδίκων πρωτοπαλίκαρων της «Χρυσής Αυγής» με γνωστούς εκκλησιαστικούς ηγέτες στη Θεσσαλονίκη, οι σφαίρες που στάλθηκαν στον Υπουργό Εξωτερικών Ν. Κοτζιά, και τώρα η επίθεση στον Γ. Μπουτάρη, είναι κομμάτια ενός και του ίδιου παζλ και μας δείχνουν ανάγλυφα το μέγεθος του κινδύνου που αντιμετωπίζει η Δημοκρατία στη χώρα που γεννήθηκε.
Η εικόνα με τον ανεκδιήγητο τύπο που στο ένα χέρι του κρατούσε το παιδί του και την ίδια ώρα κυνηγούσε βρίζοντας έναν 75χρονο, είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική απόδειξη για το που μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος, ο «χωρίς ταυτότητα».
Ο άνθρωπος που βρίσκει νόημα στο να ξορκίζει, να βρίζει και να ασκεί βία απέναντι σε καθετί διαφορετικό – στη διαφορετική άποψη, στη διαφορετική ομάδα, στο διαφορετικό κόμμα, στον διαφορετικό άνθρωπο – αναζητώντας μια επίπλαστη «ασφάλεια» σε μία ψευδεπίγραφη εθνική ταυτότητα, της οποίας το περιεχόμενο αγνοεί, εύκολα μπορεί να γίνει έρμαιο της φασιστικής προπαγάνδας, θύτης και θύμα μιας νέας – πραγματικής αυτή τη φορά – εθνικής συμφοράς.
Γιατί εθνική συμφορά θα είναι για μία χώρα που μάτωσε για να βγει από τη μέγγενη της οικονομικής κρίσης, το να αφεθεί να επιστρέψει σε ό,τι πιο βάρβαρο και σκοταδιστικό έχει να επιδείξει η ιστορία της, στην εποχή των παρακρατικών ταγμάτων εφόδου και των «Γκοτζαμάνηδων».
*Ο Χρήστος Τσαντής είναι συγγραφέας – σύμβουλος ψυχικής υγείας και υπεύθυνος των εκδόσεων Ροδάμανθυς.