Λες και ήταν χθες εκείνες οι ημέρες των μαθητικών χρόνων κι όμως πέρασαν 4 ολόκληρες δεκαετίες κι όλα γύρω αλλάζουν κι όλα τα ίδια μένουν με μερικές ίσως παραλλαγές.
Μου έρχεται στο νου έρευνα του “ΒΗΜΑΤΟΣ” το μακρινό 1979 γύρω από την Παιδεία στην Κρήτη, η οποία αναφέρει όλες τις δυσκολίες και τις ανισότητες στην παροχή μιας εκπαίδευσης που το κράτος τη θέλει υποχρεωτική, την υπόσχεται δωρεάν και τη θεωρεί προϋπόθεση για να ολοκληρωθεί η προσωπικότητα του Έλληνα πολίτη! Τότε έγινε η σχετική έρευνα στα σχολεία της Κρήτης και η διαπίστωση ήταν τραγική!
Πέρασαν τόσα χρόνια και τα πράγματα είναι σχεδόν τα ίδια ή σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν γίνει χειρότερα, όπως στην περίπτωση ενός γυμνασίου στο νότο, που τα μαθήματα γίνονται σε λυόμενες αίθουσες! Με ζέστη, με κρύο με στοιχειώδεις ελλείψεις αγωνίζονται οι μαθητές, οι δάσκαλοι και φυσικά οι γονείς. Οι οποίοι πιστεύουν και εν τω δικαίω, “Μάθε παιδί μου γράμματα… για να μην γίνεις δούλος”. Η έρευνα του τότε, διαπίστωσε πως το κράτος ασχολείται μεν με τα εκπαιδευτικά συστήματα αλλά δεν παρακολουθεί την εφαρμογή τους.
Η δική μου πρόσφατη έρευνα στον νότο του Ηρακλείου, το ίδιο δηλώνει δυστυχώς. Τα παιδιά που δεν έχουν τη δυνατότητα να συμπληρώνουν τη μόρφωσή τους μέσω των φροντιστηρίων είναι δύσκολο να συνεχίσουν με επιτυχία τις σπουδές τους στο σχολείο. Kι αυτό γιατί ο διδάσκων δάσκαλος ή καθηγητής δεν μπορεί, ακόμα κι αν θέλει, να εξηγεί τις απορίες στο κάθε παιδί ξεχωριστά, δεδομένου ότι στην τάξη υπάρχουν 22 με 25 παιδιά.
Η παιδεία σήμερα είναι ανάπηρη και δυστυχώς υπάρχουν απροσπέραστα εμπόδια για να ανακάμψει. Παλαιότερα υπήρχε το μεγάλο πρόβλημα της μετακίνησης γιατί πολλά παιδιά πήγαιναν στα σχολειά τους με τα πόδια, σήμερα τα σχολεία κλείνουν το ένα μετά το άλλο στις μικρές κοινότητες και τα παιδιά πηγαίνουν στην πλησιέστερη κωμόπολη, δημιουργώντας σοβαρό πρόβλημα. Με θλίψη βλέπω να κλείνουν σχολεία ιστορικής σημασίας λόγω έλλειψης μαθητών και η πολιτεία δεν αντιδρά αλλά ούτε και οι ντόπιοι.
Δημιουργείται ερημοποίηση των μικρών οικισμών. Στα αστικά κέντρα και τότε και τώρα βρίσκεις στοιβαγμένους μαθητές και το έργο των δασκάλων είναι επίπονο. Πώς μπορεί ένας δάσκαλος ή ένας καθηγητής να παραμείνει λειτουργός όπως επιθυμεί το κράτος, όταν δεν του δίνει τη δυνατότητα να το κάνει αλλά ο ρόλος του τις περισσότερες φορές είναι του παιδονόμου προσπαθώντας σε καθημερινή βάση να φέρει την ηρεμία στην αίθουσα διδασκαλίας;
Και αν καταφέρνουν μερικά παιδιά να τα βγάλουν πέρα στις σπουδές παρ’ όλα τα φοβερά προβλήματα αυτό το χρωστάνε στη δική τους θέληση και στις ανείπωτες θυσίες των γονιών τους και συχνά στην ηρωική προσπάθεια δασκάλων ή καθηγητών.
Ημέρες εξετάσεων, ημέρες δύσκολες για τους νέους μας. Αγωνίζονται με βαριά καρδιά δεδομένου ότι το μέλλον τους είναι αβέβαιο χωρίς πιθανότητες για δουλειά και φυσικά η μετανάστευση για τους περισσότερους νέους είναι απαγορευτική, λόγω έλλειψης χρημάτων…
Πόσο λυπάμαι! Όλα τελικά τ’ αφήσαμε στην τύχη τους κι έγιναν για μας χωρίς την παρουσία μας.
* Η Εύα Καπελλάκη – Κοντού είναι εκπαιδευτικός και αρθρογράφος Lettere Classiche dell’ Universita’ degli studi di Napoli ‘Federico II.