Ο Georges Steiner, που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή, ήταν Γερμανοεβραίος. Η οικογένειά του εγκαίρως μετανάστευσε στην Αμερική πριν να κυριαρχήσει ο Ναζισμός.
Ήταν πολύγλωσσος από μικρός και σπούδασε στο Χάρβαρντ και στην Οξφόρδη. Δίδαξε Συγκριτική Λογοτεχνία σε διάφορα Πανεπιστήμια. Στη γλώσσα μας έχουν εκδοθεί αρκετές μελέτες του, ανάμεσά τους η καλύτερη ερμηνεία της Αντιγόνης του Σοφοκλή, όπου με καθαρότητα παρουσιάζεται ο λόγος που η τραγωδία αυτή κυριάρχησε σε όλο τον κόσμο και αγαπήθηκε. Όλες του οι μελέτες είναι καρπός μεγάλης ευρυμάθειας και γοητεύουν τους αναγνώστες του.
Μια απ’ αυτές «Δέκα (πιθανοί) λόγοι για τη μελαγχολία της σκέψης» και σημαντικές άλλες του εργασίες κυκλοφορούν από τις εκδόσεις SCRIPTA. Είναι ένα σπονδυλωτό δοκίμιο όπου εξετάζεται η σκέψη. Αφορμή για τη γραφή του ήταν μια ιδέα του Σέλλιγκ «Η ζωή λοιπόν υπάρχει μόνο στην προσωπικότητα και κάθε προσωπικότητα στηρίζεται πάνω σε ένα σκοτεινό θεμέλιο, που πρέπει να είναι και θεμέλιο της γνώσης».
Αυτό το σκοτεινό θεμέλιο προσπαθεί να ανιχνεύσει και εντοπίζει δέκα λόγους που συντείνουν ώστε η σκέψη, όταν σκέφτεται τον εαυτό της, μας αφήνει ανικανοποίητους χωρίς βεβαιότητες που μας αναπαύουν. Πάντα παραμένει ένα κενό. Γνωστή είναι η φράση του Καρτέσιου ότι υπάρχουμε, επειδή σκεπτόμαστε και των Προσωκρατικών ότι τελικά το νοείν , η σκέψη μας είναι το ίδιο με την ύπαρξή μας. Επίσης στην Παλαιά Διαθήκη ο Αδάμ ενοχοποιείται, γιατί θέλησε να δοκιμάσει τον καρπό του δένδρου της γνώσεως. Γνωρίζοντας, γινόμαστε πιο ευαίσθητοι και ευάλωτοι.
Άπειρες σκέψεις και θεωρίες κυκλοφορούν, εναλλάσσονται και μας ικανοποιούν για λίγο χωρίς να είμαστε ποτέ βέβαιοι για την πραγματική αλήθεια. Οικοδομούμε στο σκοτάδι. Ακόμα και οι μεγαλύτεροι φιλόσοφοι και στοχαστές ελάχιστες πρωτότυπες σκέψεις έχουν διατυπώσει. «Το σκεπτόμενο καλάμι» που είναι ό άνθρωπος κατά τον Πασκάλ είναι καταδικασμένο να αρθρώνει τη μελωδία του στο κενό.
Ποτέ δε θα μπορέσουμε να αποκρυπτογραφήσουμε τη σκέψη του άλλου. Ακόμα και στις πιο τρυφερές στιγμές ένα αγαπημένο πρόσωπο που μας παραδίδεται ίσως να σκέφτεται έναν άλλο σύντροφο. Η αναπνοή, οι χτύποι της καρδιάς και η σκέψη, μας συνοδεύουν συνεχώς και χάνονται μαζί μας.
Η σκέψη επίσης είναι σπάταλη. Παράγεται και καταναλώνεται συνεχώς. Ακόμα και οι μεγάλοι δημιουργοί, όταν σμιλεύουν ένα άγαλμα ή συνθέτουν μια μελωδία εκείνο που προκύπτει δεν είναι ακριβώς η εικόνα που είχε γεννηθεί στην ψυχή τους. Η σκέψη είναι σαν τον κεραυνό που προσπαθούμε να πιάσουμε με τα χέρια. Οι ελάχιστοι που το κατορθώνουν καίγονται.
Στο δοκίμιο του Στάινερ απολαμβάνουμε τη δημιουργική σκέψη του, γιατί ο μεταφραστής του, ο Σεραφείμ Βελέντζας έχει αποδώσει άψογα στη γλώσσα μας το έργο.
Αξίζει να διαβαστεί καθώς και άλλα εξαιρετικά έργα του, που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις SCRIPTA.