Τις συνέπειες των Μνημονίων τις βίωσε και τις βιώνει η μεγάλη πλειονότητα του λαού, δηλαδή τη δραστική μείωση μισθών και συντάξεων, την εκτίναξη της ανεργίας στα ύψη, την αύξηση της φτώχειας και τη νέα μετανάστευση. Όπως είναι φυσικό οι συνέπειες αυτές προκάλεσαν μείωση των καταναλωτικών δαπανών ακόμα και για αγαθά πρώτης ανάγκης και, όπως είναι φυσικό, για την αγορά επιβατηγών αυτοκινήτων.
Η αγορά επιβατηγών αυτοκινήτων «άνθισε» την επταετία 2002-2009 των «παχιών αγελάδων», δηλαδή της «ευημερίας» με δάνεια, προκαλώντας μεγάλη αύξηση του αριθμού τους σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, αλλά με διαφορετικούς ρυθμούς. Την επταετία, όμως, 2010-2016 οι συνέπειες της εφαρμογής των μέτρων των Μνημονίων προκάλεσαν μείωση του αριθμού των επιβατηγών αυτοκινήτων στις περισσότερες περιφέρειες, όχι όμως σε όλες και στο Σύνολο Χώρας.
Ο αριθμός των αυτοκινήτων σε κάθε περιφέρεια εξαρτάται από τον πληθυσμό και άλλους παράγοντες. Επειδή οι παράγοντες αυτοί είναι πολλοί και δεν είναι συγκρίσιμοι ανάμεσα στις περιφέρειες, οι συγκρίσεις ανάμεσα σ’ αυτές γίνονται με βάση τον αριθμό των επιβατηγών αυτοκινήτων ανά 1.000 κατοίκους.
Στο πρώτο μέρος του άρθρου αυτού εξετάζουμε τις αυξομειώσεις στον αριθμό των επιβατηγών αυτοκινήτων στις περιφέρειες και στο Σύνολο Χώρας το 2009 σε σχέση με το 2002 και το 2016 σε σχέση με το 2009 και στο δεύτερο τα επιβατηγά αυτοκίνητα ανά 1.000 κατοίκους. Τα στοιχεία που χρησιμοποιούμε είναι από τη βάση δεδομένων της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ε.Ε., της Eurostat και δίνονται στους Πίνακες 1 και 2.
ΠΙΝΑΚΑΣ Ι. Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ
Στις τρεις πρώτες στήλες του Πίνακα 1 δίνεται ο αριθμός των επιβατηγών αυτοκινήτων στις 13 περιφέρειες και στο Σύνολο Χώρας τα έτη 2002, 2009 και 2016, στην 4η στήλη δίνεται η αύξησή τους το 2009 σε σχέση με το 2002 και στην 5η η μεταβολή τους (μείωση ή αύξηση) το 2016 σε σχέση με το 2009.
Από τις δυο τελευταίες στήλες του Πίνακα 1 φαίνεται ότι ο αριθμός των επιβατηγών αυτοκινήτων:
– Το 2009 σε σχέση με το 2001 αυξήθηκε σε όλες τις περιφέρειες και στο Σύνολο Χώρας. Η μεγαλύτερη σημειώθηκε στην Ήπειρο και στην Κρήτη και η μικρότερη στο Βόρειο Αιγαίο και στη Δυτική Ελλάδα.
– Το 2016 σε σχέση με το 2009 μειώθηκε σε 9 περιφέρειες και αυξήθηκε σε 4. Η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στην Πελοπόννησο και στη Στερεά Ελλάδα και η μεγαλύτερη αύξηση στο Νότιο Αιγαίο και στην Αττική. Οι δύο άλλες περιφέρειες στις οποίες σημειώθηκε αύξηση το 2016 σε σχέση με το 2009 είναι η Κρήτη και τα Ιόνια Νησιά.Αύξηση δηλαδή σημειώθηκε στις περιφέρειες της χώρας οι οποίες προσελκύουν το μεγαλύτερο αριθμό τουριστών.
– Οι αυξήσεις στις τέσσερις περιφέρειες που προαναφέρθηκαν υπερ-αντιστάθμισαν τις μειώσεις στις εννέα άλλες με αποτέλεσμα να σημειωθεί μικρή αύξηση του αριθμού των επιβατηγών αυτοκινήτων στο Σύνολο Χώρας.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ. ΕΠΙΒΑΤΗΓΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΑΝΑ 1.000 ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ
Στις τρεις πρώτες στήλες του Πίνακα 2 δίνεται ο αριθμός των επιβατηγών αυτοκινήτων ανά 1.000 κατοίκους στις 13 περιφέρειες και στο Σύνολο Χώρας τα έτη 2002, 2009 και 2016, στην 4η στήλη δίνεται η αύξησή τους το 2009 σε σχέση με το 2002 και στην 5η η μεταβολή τους (μείωση ή αύξηση) το 2016 σε σχέση με το 2009.
Από τις δυο τελευταίες στήλες του Πίνακα 2 φαίνεται ότι τα επιβατηγά αυτοκίνητα ανά 1.000 κατοίκους:
– Το 2009 σε σχέση με το 2001 αυξήθηκαν σε όλες τις περιφέρειες και στο Σύνολο Χώρας. Η μεγαλύτερη σημειώθηκε στην Ήπειρο και στη Δυτική Μακεδονία και η μικρότερη στη Δυτική Ελλάδα και στο Βόρειο Αιγαίο.
– Το 2016 σε σχέση με το 2009 μειώθηκαν σε 5 περιφέρειες, παρέμειναν αμετάβλητα σε δύο (Ανατολική Μακεδονία και Θράκη) και αυξήθηκαν σε 6. Η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στην Πελοπόννησο και η μεγαλύτερη αύξηση στην Αττική. Οι 5 άλλες περιφέρειες στις οποίες σημειώθηκε αύξηση ήταν, κατά σειρά, το Νότιο Αιγαίο, τα Ιόνια Νησιά, η Κρήτη και η Δυτική Μακεδονία.
Από τις πρώτες στήλες του Πίνακα 2 φαίνεται ότι, παρά τις διαφορές στις μεταβολές που προαναφέρθηκαν, η Αττική είναι περιφέρεια με το μεγαλύτερο αριθμό επιβατηγών αυτοκινήτων ανα 1.000 κατοίκους. Τη δεύτερη θέση, επίσης και τα τρία έτη, κατέχει η Κρήτη.
Όπως προαναφέρθηκε ο αριθμός των επιβατηγών αυτοκινήτων ανά 1.000 κατοίκους σε κάθε περιφέρεια –εκτός από τον αριθμό των αυτοκινήτων και τον πληθυσμό– εξαρτάται και από πολλούς παράγοντες όπως π.χ. το κατά κεφαλή Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, το κατά κεφαλή εισόδημα των νοικοκυριών, την ανισοκατανομή του εισοδήματος αυτού, τη μορφή της οικονομίας τους (περισσότερο γεωργική ή τουριστική), τις αποστάσεις που πρέπει να διανύουν οι κάτοικοί της για να έχουν πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες κλπ.
Από τους παράγοντες αυτούς εξετάσαμε μόνο το ρόλο του ύψους τόσο του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος όσο και του κατά κεφαλή εισοδήματος των νοικοκυριών και διαπιστώσαμε ότι οι παράγοντες αυτοί έχουν στενή σχέση με τα επιβατηγά αυτοκίνητα τα έτη 2009 και 2016, όχι, όμως και το 2002.
Π.χ. η Αττική, που είχε τα περισσότερα επιβατηγά αυτοκίνητα τα έτη αυτά είχε και το υψηλότερο κατά κεφαλή εισόδημα των νοικοκυριών το 2009 και το δεύτερο υψηλότερο το 2016. Τόσο, όμως, πολύ στενή σχέση δεν έχουν οι άλλες περιφέρειες της χώρας, ανάμεσα στις οποίες και η Κρήτη.
Η μικρότερη διαφορά στη σχέση αυτή για την Κρήτη σημειώθηκε το 2016 στο οποίο κατείχε τη 2η θέση στα επιβατηγά αυτοκίνητα ανά 1.000 κατοίκους και την 5η θέση στο κατά κεφαλή εισόδημα των νοικοκυριών. Υψηλότερο από την Κρήτη κατά κεφαλή εισόδημα των νοικοκυριών το 2016 είχαν κατά σειρά το Νότιο Αιγαίο, η Αττική, τα Ιόνια Νησιά και η Δυτική Μακεδονία.
*Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην: αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ