«Η Ιστορία είναι το πιο επικίνδυνο προϊόν που παρήγαγε η χημεία του εγκεφάλου. Οι ιδιότητές της είναι πασίγνωστες. Κάνει τους ανθρώπους να ονειρεύονται, μεθάει τους λαούς, τους δημιουργεί ψευδοαναμνήσεις, καθιστά υπερβολικά τα ανακλαστικά τους, διατηρεί ανοιχτές τις παλιές πληγές τους, διαταράσσει την ησυχία τους, τους οδηγεί στη μεγαλομανία ή στη μανία καταδιώξεως και καθιστά τα έθνη πικρόχολα, αλαζονικά, ανυπόφορα και ματαιόδοξα».
Πωλ Βαλερύ – Πνεύμα και Πολιτική
«Ο Απρίλης είναι ο μήνας ο σκληρός, γεννώντας
Μέσα απ’ την πεθαμένη γη τις πασχαλιές, σμίγοντας
Θύμηση κι επιθυμία, ταράζοντας
Με τη βροχή της άνοιξης ρίζες οκνές.
Ο χειμώνας μας ζέσταινε, σκεπάζοντας
Τη γη με το χιόνι της λησμονιάς θρέφοντας
Λίγη ζωή μ’ απόξερους βολβούς»
Τ. Σ. Έλιοτ Έρημη χώρα
Η κοινοτοπία του κακού
Ο χρόνος και ο χώρος της σημερινής μας επικοινωνίας οριοθετεί και την επιλογή του θέματος και σ’ ένα βαθμό τη γλωσσική του έκφραση. Η διαδικασία του θείου πάθους που μετατρέπει το Ω σ α ν ν ά σ ε Σ τ α υ ρ ω θ ή τ ω είναι φυσικά απόρροια ενός αμαρτήματος που απαιτεί κατά την Αγία Γραφή το θάνατο του θεανθρώπου και φυσικά την ανάσταση, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στον άνθρωπο να γίνει όχι μόνο «κατ’ εικόνα» αλλά και «καθ’ ομοίωσιν» Θεός και να κερδίσει τον ουράνιο παράδεισο. Ο Ιησούς βαδίζει προς το Σταυρό, ώστε «θανάτω θάνατον πατήσας» να γίνει λυτρωτής.
Αυτά κατά τις γραφές. Κατά τους Προσωκρατικούς και ιδιαίτερα τον Αναξίμανδρο η πρώτη αρχή είναι το «άπειρον» που είναι μια μάζα χωρίς ιδιαίτερη ποιότητα «άποιος». Οτιδήποτε επιθυμεί να αποκτήσει ατομική οντότητα διαπράττει «ύ β ρ ι ν» και πρέπει να τιμωρηθεί. Να δώσει «δ ί κ η ν κ α ι τ ί σ ι ν » επιστρέφοντας με το θάνατό του στην πρωτέρα κατάσταση. Να ξαναγίνει από ξύλο, πουλί, μάρμαρο, πεταλούδα, άνθρωπος, μια χωρίς υπόσταση ουσία. Πληρώνει επομένως με θάνατο την επιθυμία του. Προηγουμένως ο Θαλής ως πρώτη αρχή θεώρησε το νερό, ο Ηράκλειτος το πυρ και άλλοι άλλα.
Στη φύση μας επομένως και στην επιθυμία μας ενυπάρχει το κακό. Στην επιθυμία της Εύας να φάει τον απαγορευμένο καρπό, στην επιθυμία του ανθρώπου να αποκτήσει ιδιαίτερη οντότητα και τελικά στην «κ ο ι ν ο τ ο π ί α τ ο υ κ α κ ο ύ» που θα διαπιστώσει η Χάννα Αρεντ όταν, ως ρεπόρτερ, παρακολούθησε τη δίκη του Γερμανού εγκληματία ναζί στο Ισραήλ, του Αϊχμαν, και με έκπληξη διαπίστωσε ότι αυτός που οδήγησε στα κρεματόρια χιλιάδες αθώους δεν είχε ίχνος τύψεως. Η συνείδησή του ήταν καθαρή, αφού απλώς εκτελούσε εντολές. Σημειωτέον ότι η Χάννα Αρεντ, Εβραία, ως φοιτήτρια ήταν ερωμένη του Χαϊντέκερ (μέγιστος των φιλοσόφων και χυδαιότερος των ανθρώπων) ιδεολογικά πιστού των ναζί που έμεινε αμετανόητος και μεταπολεμικά χωρίς μια λέξη συγνώμης. Εκείνη εγκαίρως διέφυγε στην Γαλλία και από εκεί στην Αμερική, όπου έγινε διάσημη, νοσταλγώντας, όπως είπε, όχι την πατρίδα της ή τους Γερμανούς, αλλά τη γλώσσα στην οποία ονειρευόταν και έγραφε ποίηση. Μια νοσταλγία παραδείσου, αφού, όπως είπε, η γ λ ώ σ σ α ε ί ν α ι π α τ ρ ί δ α μ α ς.
Ακριβώς ο ο λ ο κ λ η ρ ω τ ι σ μ ό ς κ ά θ ε μ ο ρ φ ή ς αριστερός, ακροδεξιός και θρησκευτικός, όπως οι τζιχαντιστές, αν εισχωρήσει ο λόγος του ηγέτη στη σκέψη των οπαδών ή του προφήτη στους πιστούς, τους μετατρέπει σε ζόμπι και πίνουν νερό στο όνομα ενός Χίτλερ ή Στάλιν ή μεταφυσικού δεσπότη που είναι κάτοχος της μιας και μοναδικής αλήθειας. Ο διαφωνών είναι αποσυνάγωγος, αμαρτωλός, αιρετικός και πρέπει να καεί στην πυρά ή να καρατομηθεί στη γκιλοτίνα ή μετά από οιονεί δίκες, όπως της Μόσχας, να ομολογήσει και να εκτελεστεί. Θυμηθείτε πια όχι τον Χίτλερ αλλά τον Στάλιν.
Με την ελπίδα ότι αυτές οι αντιλήψεις αποτελούν παρελθόν τουλάχιστον για την Ευρώπη και τον δυτικό πολιτισμό προσωπικά παραμένω αμετανόητα αισιόδοξος. «Π ρ ο σ δ ο κ ώ α ν ά σ τ α σ η φ υ τ ώ ν κ α ι λ ο υ λ ο υ δ ι ώ ν», ακούω με ηδονή τα κελαηδήματα των ερωτευμένων πουλιών, βλέπω να σκουν τα μάτια των φυτών και, χωρίς να φοβάμαι τον εκτρωματικό λόγο που εκπέμπουν ορισμένοι ηγέτες, αγωνίζομαι να συγκροτήσω με νηφαλιότητα ένα λόγο και μια γλώσσα την οποία μου δίδαξαν τα βιώματά μου και η επαγγελματική μου ενασχόληση. Πιστεύω ότι και οι ποιητές κάποτε γίνονται προφήτες και με την έμπνευσή τους απαντούν σε «ε ρ ω τ ή μ α τ α π ο υ δ ε ν έ χ ο υ ν α κ ό μ α τ ε θ ε ί». Αλλά και οι επιστήμονες μοχθούν στα εργαστήριά τους για να μας απαλλάξουν από τον κόπο και να μακρύνουν τη ζωή μας απομακρύνοντας συνεχώς το θάνατο.
Όμως, ούτε οι επιστήμονες, ούτε οι τεχνοκράτες, ούτε οι πολιτικοί μονολιθικοί ηγέτες θα σώσουν τους αφελείς και εύπιστους πολίτες. Θα τους σώσει μόνο μια σωστή δόση ορθολογισμού και συναισθήματος. Μια δόση που αναγορεύει την αγάπη, είτε ως έρωτα είτε ως φιλία, είτε γενικότερα ως αναζήτηση της ομορφιάς στο νέο κόσμο που ανατέλλει. Στον κόσμο που θα κληθούν να ζήσουν και να χαρούν τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας. Συμμετέχοντας στο δημόσιο χώρο, κρίνοντας, υπερασπιζόμενοι την ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ και την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ως εθνική κοινωνική, ψυχολογική, πνευματική, ώστε να γίνουν άξιοι πολίτες και εραστές της ζωής που μας χαρίστηκε.
Μόνο μικροί λαοί και ανάξιοι πολίτες έχουν ανάγκη επίγειους σωτήρες, που εύκολα δημαγωγούν, υπόσχονται και, όταν έρθει το κακό, λουφάζουν και μυξοκλαίνε. Ή προδίδουν και αναιρούν τις υποσχέσεις τους ομολογώντας ότι είχαν α υ τ α π ά τ ε ς και ψ ε υ δ α ι σ θ ή σ ε ι ς ή οράματα που οι κακοί ! θεσμοί δεν επιτρέπουν να πραγματώσουν, ώστε κάποτε να δημιουργήσουν τον παράδεισο του ολοκληρωτισμού στη Γη καταργώντας και τη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ και την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ που αφελώς τους εμπιστευθήκαμε.
Καλή Ανάσταση.