Αίφνης η παγωμένη Γροιλανδία, με πληθυσμό κάποιων δεκάδων χιλιάδων μόνο κατοίκων, βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα με τις περίεργες, εκ πρώτης όψεως, απαιτήσεις του επανακάμψαντος πλανητάρχη, παρά τα διεθνώς ισχύοντα γι’ αυτή.
Για τους υποψιασμένους ήταν αναμενόμενο ότι όσα την αφορούσαν, θα έρχονταν κάποια στιγμή στην επικαιρότητα λόγω της ιδιάζουσας στρατηγικής της θέσης, πέρα από τον Αρκτικό Κύκλο, για την άμυνα κυρίως των ΗΠΑ απέναντι στις διαφαινόμενες απειλές της Ρωσίας. Οσάκις πέρασα από πάνω της με αεροπλάνο, ένα άσπρο πέπλο κάτω χαμηλά που τυφλώνει το μάτι από την αντανάκλαση του ήλιου σε αυτή και τίποτα άλλο.
Όμως κάτω απ’ όλο αυτό το στρώμα, κρύβονται τεράστιες ποσότητες υδρογονανθράκων και σπάνιων γαιών, άκρως απαραίτητων για την σύγχρονη τεχνολογία και επιπροσθέτως πολύτιμων κοιτασμάτων ουρανίου.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα παραπάνω, εύκολα οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι τα επόμενα χρόνια θα γίνουμε μάρτυρες ενός έντονου γεωπολιτικού ανταγωνισμού, μεταξύ των γνωστών μεγάλων δυνάμεων.
Άλλωστε η ίδια η Γροιλανδία δεν διαθέτει στρατεύματα. Το ενδιαφέρον είναι ότι παρά το χαμηλό οικονομικό επίπεδο των κατοίκων της και την αναγκαστική τους εξάρτηση από τη Δανία, αφού κάθε χρόνο λαμβάνει οικονομική ενίσχυση πεντακοσίων εκατομμυρίων ευρώ από την Κοπεγχάγη, είναι απρόθυμοι και μάλλον διστακτικοί για τις σχετικές έρευνες, γεγονός που θα μπορούσε να επιταχύνει την οικονομική τους ανεξαρτησία, επειδή υπάρχουν τεκμηριωμένες ανησυχίες και διαφαίνονται κίνδυνοι από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ενώ ταυτόχρ3ονα πιθανολογούνται καίριες αλλαγές στους παραδοσιακούς τρόπους ζωής των κατοίκων της.
Την διαταραχή της ισορροπίας της φύσης με την οποία έχουν συνηθίσει αιώνες τώρα οι κάτοικοί της. Οι άγνωστοι, σε εμάς, Ινουίτ.
Η Λίλια Τσούβα, τον Μάιο του 2021, κυκλοφόρησε ένα βιβλίο με τίτλο ‘Το τραγούδι των Ινουίτ’, από τις Εκδόσεις Βακχικόν. Εκεί μέσα, τα δεκαέξι μικρής έκτασης διηγήματα, μεταφέρουν και περιπλανούν τον αναγνώστη σε μέρη μακρυνά, εξωτικά και ονειρικά, με τη βοήθεια των ανθρώπινων ιστοριών, των μύθων και των παραμυθιών που ξεδιπλώνονται σταδιακά.
Περιγράφονται στιγμιότυπα και περάσματα σε πολιτισμικές ιδιαιτερότητες λαών, μακρυά από τον σύγχρονο και γνωστό πολιτισμό, σε ήσυχες, απόμερες και απόμακρες γωνιές του, ακόμα εν ζωή, ταλαιπωρημένου πολλαπλώς πλανήτη μας.
Η Λίλια Τσούβα, πατάει γερά πάνω στο μύθο, στην ιστορία, σε συγκεκριμένα ήθη και έθιμα κάθε τόπου, την κοινή πεποίθηση των ανθρώπων, αλλά στην ουσία περιγράφει τη σημερινή κατάσταση, έχοντας πάντοτε στραμμένο το βλέμμα της στο μακρυνό μέλλον.
Στο τελευταίο διήγημα λοιπόν της συλλογής, με τίτλο ‘Το τραγούδι των Ινουίτ, διαβάζουμε για έλκηθρα, σκυλιά, αρκούδες, τον ήλιο του μεσονυχτίου, τη φύση γενικότερα της πατρίδας τους.
Η συγγραφέας καθηλώνεται για λίγο στη Γροιλανδία, και μέσα από τις σκέψεις, τις ενέργειες, τις αγωνίες, και τις φωνές των δύο αδελφών, μας κάνει κοινωνούς άγνωστων πολιτιστικών λεπτομερειών της παγωμένης αυτής γωνιάς, της γης των Εσκιμώων.
Και για να κλείσουμε όπως αρχίσαμε, το ενδιαφέρον της Αμερικής για την Γροιλανδία είχε εκδηλωθεί και παλιότερα. Από τα μέσα του προηγούμενου ήδη αιώνα, την εποχή συγκεκριμένα του Ψυχρού Πολέμου με την Σοβιετική Ένωση, όταν οι ΗΠΑ είχαν δημιουργήσει εκεί κάποιες βάσεις για ένα πυραυλικό σύστημα προειδοποίησης.
Σήμερα με την ολοένα και επιταχυνόμενη κλιματική αλλαγή, την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, το λιώσιμο των αιωνίων πάγων, πολλά πράγματα θα αλλάξουν στην καθημερινότητα των κατοίκων της.
Στο προσφιλές κυνήγι, την αλιεία, τις μετακινήσεις πληθυσμών από τις απομονωμένες κατοικίες τους προς την πρωτεύουσα Νουούκ, όπου δρομολογείται η λειτουργία του διεθνούς αεροδρομίου, το οποίο προφανώς θα δώσει το κατάλληλο έναυσμα και θα αποτελέσει την έναρξη επισκέψεων πολλών ενδιαφερομένων από Κοπεγχάγη, Ρέικιαβικ και Αμερική, αρχικά, και τόσα άλλα συμπαρομαρτούντα. Βρισκόμαστε σε μια εποχή έντονων γεωπολιτικών εξελίξεων, οι μεγάλες δυνάμεις, ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα, επείγονται για περισσότερη εξουσία στον πλανήτη, και γι’ αυτό έχουν βάλει στο στόχαστρο τη βόρεια Αρκτική, τόσο για τη στρατηγική της σημασία, όσο και για τον ορυκτό της πλούτο.
Αναμφίβολα σε μερικές δεκαετίες θα υπάρξουν γενναίες αλλαγές στην περιοχή και δραματικές επιπτώσεις στο οικοσύστημα, τις οποίες επί του παρόντος δεν μπορούμε να προβλέψουμε πλήρως.
Ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης είναι τέως διευθυντής Χειρουργικής και συγγραφέας