Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 σύμφωνα με τα ιστορικά πολιτικά και κοινωνικά δεδομένα της εποχής εκείνης, θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα γεγονότα του 19ου αιώνα. Η εξέγερση των υπόδουλων Ελλήνων συντάραξε τον κόσμο και προκάλεσε πολλές αλυσιδωτές αντιδράσεις.
Δεν ήταν εύκολο για τους υπόδουλους Έλληνες να ξεσηκωθούν μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς του σκληρού και ανελέητου Τούρκου δυνάστη, γιατί όποιος τολμούσε να αντιδράσει, τον περίμενε η κρεμάλα. Επί πλέον το ευρωπαϊκό κλίμα δεν ήταν κατάλληλο και δεν άφηνε περιθώριο επαναστατικών κινημάτων, γιατί η Ιερά Συμμαχία της Ευρώπης απαγόρευε κάθε επαναστατική κίνηση. Τελικά με το ξεκίνημα της Ελληνικής Επανάστασης ήρθε το τέλος της Ιεράς Συμμαχίας και η διάλυση των ιδεών εκείνων που επεδίωκαν να την επιβάλλουν.
Για να φθάσουν οι Έλληνες μετά από τόσα χρόνια να διεκδικήσουν να γίνει πράξη το όνειρο πολλών γενεών και να αποκτήσουν την ελευθερία τους, είχε προηγηθεί μακρά περίοδος πατριωτικής ιδεολογικής προετοιμασίας. Ήταν μια διαδικασία σύνθεσης της ελληνικής πατριωτικής παράδοσης με τον Διαφωτισμό της Δύσης και η διάδοση της προεπαναστατικής ελληνικής ιδέας τροφοδοτήθηκε και εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Όταν λέμε ελληνική παράδοση εννοούμε την εκκλησιαστική – θρησκευτική, όσο και τη λαϊκή παράδοση. Όλοι οι Έλληνες σήμερα γνωρίζουν πως ο Ελληνισμός άντεξε 400 χρόνια και κράτησε αναλλοίωτη την ταυτότητά του και αυτό το οφείλει κατά κύριο λόγο
στην Ορθοδοξία. Η Εκκλησία κράτησε ζωντανή τη γλώσσα και την ελληνική παιδεία, λειτουργώντας ως θεματοφύλακας του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού με την αντιγραφή των έργων του, βοηθώντας στην εγκατάσταση ελληνικών τυπογραφείων.
Υπήρξαν όμως και πολλές φωτεινές μορφές την περίοδο εκείνη που διαπαιδαγώγησαν και καθοδήγησαν το λαό, διατηρώντας στη μνήμη του το ιστορικό παρελθόν του.
Ένα από τα φωτεινά παραδείγματα ήταν ο Ρήγας Φεραίος ο μέγας εθνεγέρτης και διαφωτιστής με τον επαναστατικό Παιάνα του τον «Θούρειο», σπείροντας το σπόρο της ελευθερίας στο ελληνικό έθνος.
Η κατάλληλη ώρα του ξεσηκωμού ήρθε με την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας, από τον Ξάνθο, τον Σκουφά και τον Τσακάλωφ στην Οδησσό της Ρωσίας. Τη σπίθα για την εκκίνηση της επανάστασης την έδωσε ο Παπαφλέσσας, η οποία στη συνέχεια διαδόθηκε σαν πυρκαγιά στην Πελοπόννησο, στα νησιά και σε όλη την Ελλάδα.
Έτσι απρογραμμάτιστα ξεκίνησε η Επανάσταση του 1821 στην Ελλάδα, που φέτος γιορτάζουμε την επέτειο των 200 χρόνων της.
Στη συνέχεια επακολούθησαν οι θυσίες των 25.000 σφαγιασθέντων στη Χίο το 1822, των 5.000 νεκρών από την ηρωική έξοδο του Μεσολογγίου το 1826, των χιλιάδων σφαγιασθέντων της Κωνσταντινουπόλεως και άλλων.
Αποτέλεσμα των αναφερομένων δραματικών γεγονότων ήταν οι Μεγάλες Δυνάμεις Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας να δείξουν ενδιαφέρον για το ελληνικό ζήτημα, με την υπογραφή της Συνθήκης του Λονδίνου το 1827, για τη ρύθμιση των εχθροπραξιών Ελλήνων και Τούρκων.
Η άρνηση της Τουρκίας να δεχθεί τους όρους της Συνθήκης, οδήγησε στην εθνοσωτήρια ναυμαχία του Ναυαρίνου, την καταστροφή του τουρκοαιγυπτιακού στόλου και την επίσημη αναγνώριση – στήριξη της ελληνικής επανάστασης.
Θεωρούνται άξια αναφοράς τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν κατά τη διάρκεια της επανάστασης την περίοδο 1823 -1825 με τις επικίνδυνες εμφύλιες συγκρούσεις, γιατί οι συνέπειές τους παραλίγο να καταστρέψουν τον αγώνα της ανεξαρτησίας.
Ο πρώτος εμφύλιος πόλεμος άρχισε το Φθινόπωρο του 1823 μέχρι τον Μάιο του 1824 με αντιπάλους τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη από τη μια μεριά και από την άλλη τους Κουντουριώτη, Κωλέτη, Ζαϊμη και άλλους.
Με την επικράτηση των κυβερνητικών ο Θ.Κολοκοτρώνης υπέγραψε συμφωνία τερματισμού των εχθροπραξιών. Στον δεύτερο εμφύλιο τον Ιούλιο 1824 μέχρι τον Ιανουάριο 1825 σκοτώθηκε ο γιός του Κολοκοτρώνη ο Πάνος στις 13 Νοεμβρίου 1824. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης θρηνώντας τον χαμό του γιού του αποσύρεται και παραδίδεται για να σταματήσει η εμφύλια διαμάχη.
Εδώ γεννώνται πολλά μεγάλα ερωτήματα όπως:
Έπρεπε να σκοτωθεί ο Πάνος Κολοκοτρώνης για να σταματήσουν οι Έλληνες την εμφύλια διαμάχη;
Ήταν τόσο δύσκολο προ του εμφυλίου να αντιληφθούν και οι δυο πλευρές τις καταστροφικές συνέπειες του εμφυλίου και να επιλύσουν όποιες διαφορές είχαν πριν απ’ αυτόν;
Ήταν δύσκολο για την τότε κυβέρνηση να εκτιμήσει την προσφορά του κορυφαίου Έλληνα αγωνιστή της Επανάστασης 1821, να διαπραγματευτεί με τον Κολοκοτρώνη τις διαφορές τους και να αποφευχθεί η εμφύλια σύρραξη;
Δυστυχώς απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα δεν δόθηκε και δεν πρόκειται να δοθεί ποτέ.
Σήμερα εκείνο που έχει σημασία είναι οι Έλληνες να ξεπεράσουν ενωμένοι, να βγούν νικητές στον πόλεμο της πανδημικής κρίσης κατά του κορονοϊού και να γιορτάσουν πανηγυρικά διδασκόμενοι την επέτειο των 200 χρόνων από τα ιστορικά γεγονότα της παλιγγενεσίας του Έθνους του 1821.