Σε προηγούμενο άρθρο (Πατρίς 23/7/2018) σχετικά με τη διαχείριση των υδατικών πόρων στο νησί μας και ιδιαίτερα στην Αν. Κρήτη μεταξύ άλλων σημείωνα: «… Η πρόταση πρέπει να είναι συνολική και να περιλαμβάνει συγκεκριμένες παρεμβάσεις τόσο στο βόρειο όσο και στο νότιο τμήμα της Αν. Κρήτης.
Επεμβάσεις έως και αντικατάσταση των προβληματικών δικτύων με στόχο την μέγιστη μείωση των διαρροών των δικτύων ύδρευσης και άρδευσης. Αξιοποίηση των νερών από τους βιολογικούς καθαρισμούς για άρδευση.
Στον σχεδιασμό μας θα ενταχθούν τα (μικρότερα ή μεγαλύτερα) φράγματα που με διαφορετικό βαθμό ωρίμανσης, συμπεριλαμβάνονται στις λύσεις που έχουν μέχρι σήμερα προταθεί και δρομολογηθεί. Επίσης, πρέπει να ενταχθούν και έργα αξιοποίησης των ενεργειακών αποθεμάτων της Κρήτης.
Το κέντρο του νομού Ηρακλείου, (λεκάνη Θραψανού) ως υπόγειος υδροφορέας, αποκτά κομβικό χαρακτήρα για τη μακροπρόθεσμη πολιτική εφοδιασμού και ασφάλειας νερού αφού εκεί θα αποταμιευτούν τα υδατικά στρατηγικά αποθέματα για το μέλλον. Ταυτόχρονα, η λεκάνη Θραψανού θα μπορεί σε έκτακτες συνθήκες να τροφοδοτεί με νερό βορρά, νότο και ανατολή.
Για τη συγκεκριμενοποίηση των προτάσεών μας και τον συνολικό κυβερνητικό σχεδιασμό, θα επανέλθουμε».
Η αλήθεια είναι ότι υπήρξαν και υπάρχουν πάρα πολλές προτάσεις και μελέτες για φράγματα και δεξαμενές και αγωγούς για την Κρήτη. Αρκετές από αυτές διατυπώθηκαν, επαναδιατυπώθηκαν ή επικαιροποιήθηκαν τελευταία, στον δημόσιο διάλογο με αφορμή τις μειωμένες βροχοπτώσεις της τελευταίας χρονιάς. Με ομάδα ειδικών επιστημονικών συνεργατών, διαμορφώσαμε πρόταση που έχει σταλεί προς τα αρμόδια υπουργεία. Βρισκόμαστε ένα βήμα πριν την οριστική ανακοίνωση του συνολικού κυβερνητικού σχεδιασμού, όπου θα συζητήσουμε διεξοδικά για το τι θα κάνουμε.
Ωστόσο, με αφορμή τον μέχρι σήμερα δημόσιο διάλογο, θεωρώ αναγκαίο να ξεκαθαρίσουμε κάποια θέματα και να ορίσουμε ορισμένες αρχές για τον στρατηγικό στόχο στον οποίο θα πρέπει να ενταχθούν οι τελικές αποφάσεις μας.
- Δεν μπορούμε να «αυτοσχεδιάζουμε ερασιτεχνικά» για τέτοιας κλίμακας έργα. Η τελική λύση πρέπει να είναι αποτέλεσμα μελέτης με νούμερα και χάρτες.
- Συνδέουμε τη διαχείριση του νερού με αυτό της ενέργειας αλλά και της δημιουργίας συνθηκών για την ανάπτυξη έργων στην Κρήτη. Οι συνθήκες δεν είναι άλλες από την προστασία του τόπου και των κατοίκων του από τους «μονοπωλιακούς οικονομικούς εισβολείς». Κανένα δόγμα «ελεύθερης» (deregulated) αγοράς και διακίνησης κεφαλαίων και ανθρώπων δεν μπορεί να κρύψει αυτή την εξελισσόμενη εισβολή. Γι αυτό οι προτάσεις μας πρέπει να ξεκαθαρίζουν ποιος είναι αυτός που θα ωφελείται, και θα επισπεύδει τα έργα αυτά. Ακόμη και σήμερα, μπορούμε να προχωρούμε τέτοια έργα έχοντας συνείδηση του τι κάνουμε και σχεδιάζοντας με στόχο το μέλλον. Οι υποδομές τέτοιας φύσης έχουν μεγάλους χρόνους κατασκευής αλλά και ζωής.
- Σχετικά με τη συνδυασμένη διαχείριση του ενεργειακού και του υδάτινου δυναμικού του νησιού μας, να σημειωθεί επιγραμματικά ότι:
– Έχουμε πλεόνασμα νερού και ενέργειας.
-Έχουμε πλεόνασμα μηχανικών, τεχνιτών και εργολάβων για να φτιάξουν έργα συνδυασμένης διαχείρισης και να λύσουν και το ενεργειακό και το υδροδοτικό πρόβλημα για πάντα.
- Σε συνδυασμό με την αγροτική παραγωγή μπορούμε να εξάγουμε και την τεχνολογία της συνδυασμένης διαχείρισης πόρων, κάτι που δεν γίνεται και που θα αναγκαστούμε να το κάνομε διεθνώς ενόψει της επερχόμενης κλιματικής αλλαγής. Η φτηνή ενέργεια και το νερό, ως κοινωνικά αγαθά και όχι ως εμπορεύματα, θα προσελκύσουν βιομηχανικές επενδύσεις και τέτοια παραδείγματα έχομε πολλά.
- Με τον συνδυασμό των παραπάνω, θα ισορροπήσει η απαιτούμενη ποικιλότητα οικονομικών δραστηριοτήτων. Δεν θα επικρατήσει η «μονοκαλλιέργεια» του τουρισμού και της αγροτικής οικονομίας με την επέλαση μεγάλων εταιρειών και στους δυο τομείς. Αποφεύγουμε τον κοινωνικό μαρασμό και την πνευματική ευτέλεια που συνεπάγεται κάθε επαγγελματική μονοκαλλιέργεια.
Στην πορεία οικοδόμησής της μετά τα μνημόνια Ελλάδας, είναι μεγάλη υπόθεση να ονειρεύεσαι και να σχεδιάζεις τη νέα Ελλάδα, με σκέψη απαλλαγμένη από την ψηφοθηρική αντίληψη του σάπιου, παλιού πελατειακού κράτους, αλλά και απαλλαγμένη από τη σημερινή μιζέρια.
Είναι μεγάλη υπόθεση η παρέμβαση, έστω και κάτω από συνθήκες δημοσιονομικής στενότητας, για μεγαλόπνοα έργα, με απώτερο σκοπό την εγκατάσταση τεχνολογιών και τη διαμόρφωση του δομημένου περιβάλλοντος με στοιχεία αειφόρου ανάπτυξης. Τέτοια είναι και τα έργα της συνδυασμένης διαχείρισης ενέργειας και υδάτινων πόρων.
Για τις συγκεκριμένες προτάσεις θα επανέλθουμε.
* Ο Νίκος Ε. Ηγουμενίδης είναι βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ στο Ηράκλειο