Παραμονές εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς στην πόλη μας. Η Ηρακλειώτικη αγορά παρουσιάζει ποικιλία και γούστο. Τα καταστήματα δίνουν τον κύριο τόνο της αγοραστικής κίνησης των ημερών.
Πολλοί από τους συμπολίτες μας θέλουν να ανακαινίσουν την εμφάνισή τους, το ωραίο φύλλο, έχοντας τον πρώτο λόγο τέτοιες μέρες, επιθυμεί να ψωνίσει πολλά και διάφορα.
Φυσικά προέχουν και τα δώρα για τα παιδιά, που ανυπόμονα περιμένουν τον Άγιο Βασίλη να έρθει από το μακρινό χιονισμένο Βορρά.
Στο φόρτε τους όλα τα καταστήματα των ψιλικών, των υφασμάτων, τα αρωματοπωλεία, τα χρυσοχοεία.
Νοικοκυρεμένες και ηλεκτροφωτισμένες φαντασμαγορικά οι προθήκες τους δίνουν από το πρωί μέχρι το βράδυ, τον εορταστικό χριστουγεννιάτικο τόνο τους, από τον οποίο απορρέει η χαρά και η επιθυμία που χαρακτηρίζει αυτές τις χρονιάρες μέρες, όπως τις λέει και ο λαός μας.
Η ζήτηση βέβαια, κατά τους ανθρώπους της αγοράς, δεν υπήρξε ανάλογη της προσφοράς, αφού η αγοραστική ικανότητα του κοινού σε σχέση με άλλες εποχές είναι πιο μικρή. Η κίνηση είναι μεγάλη αλλά οι πελάτες φαίνονται αρκετά διστατικοί. Πάντα όμως οι έμποροι περιμένουν το κάτι παραπάνω, δύσκολα τους συναντάς ευχριστημένους από τον τζίρο των ημερών αυτών.
Κάπως διαφορετική όμως, πάνω του μετρίου, τα καταστήματα αγοράς τροφίμων, τα κρεοπωλεία, τα μανάβικα, οι φούρνοι και τα ζαχαροπλαστεία. Η αγορά τροφίμων κατάφορτη, χωρίς ο όρος να είναι υπερβολικός, από τρόφιμα παντός είδους, αλλά και πολιορκημένη από αγοραστές “παντός είδους”. Τα κρεοπωλεία δεικνύουν άμιλλα αφθονίας εκλεκτών κρεάτων.
Μέσα στην πανηγυρική διακόσμηση βρίσκεις ότι θέλεις. Γαλοπούλες, αρνάκια γάλακτος, μοσχάρι και βοδινό. Φαίνεται τότε τα χοιρινά κρέατα δεν ήταν συνηθισμένα. Μεγάλη η κίνηση και στα μανάβικα με τα μυρωδάτα πορτοκάλια, τα σεκέρια και τα μήλα.
Ξενόφερτα φρούτα τότε δεν υπήρχαν. Όσο για τους φούρνους και τα ζαχαροπλαστεί, σίγουρα είχαν και αυτά την τιμητική τους συμβάλλοντας στην ποικιλία ενός σχετικά ευπρόσωπου εορταστικού τραπεζιού.
Όσο για τις τιμές, που προσφέρονταν όλα τα παραπάνω, κυρίως τρόφιμα και άλλα φαγώσιμα, ήταν και αυτό ένα καλό οπωσδήποτε χαρακτηριστικό της εορταστικής αγοράς. Εμφανίζονταν γενικά όχι και τόσο παραφουσκωμένες, σχεδόν συνήθεις ή και απόλυτα… αγορανομικές. Ας δώσουμε όμως μία εικόνα της τότε αγοράς.
Καταστήματα αποικιακών και τροφίμων ήταν τα παρακάτω: Γ&Δ Γιαμαλάκης, Α&Κ Καστελλάκης, Β. Καρανικόλας, Ε. Κοπακάκης & ΣΙΑ, Μ. Λαμπρινός, Εμμ. Λαμπράκης & ΣΙΑ, Γ. Λιαναντωνάκης, Γ. Λιαπάκης και Υιοί, Χ. Λιοκούκουδος, Α. Μανιδάκης & ΣΙΑ, Ν. Μαρκάκης, Εμμ. Μπλαβάκης, Α. Νεράντζης, Ε&Κ Νησιώτης, Ε. Σηφάκης, Δ. Τσιχλάκης, Ξεν. Σπαθαράκης, Χ. Χαλκιαδάκη, Μ. Χρυσουλάκης, Φορτσάκης- Πατεράκης- Χρυσοχοεία ήταν των: Ατσαλάκη, Αντωνογιαννάκη, Βλάσση, Γιαννίκου, Ευτυχίδη, Καρακατσάνη, Ηλιόπουλου, Κλάδου, Κεφαλογιάννη, Καλαράκη, Λαδιανού, Ρασούλη, Φανουράκη, Τζεδάκη και άλλα. Πολλά απ’ αυτά στην Λεωφόρο Καλοκαιρινού.
Καταστήματα με αρώματα και καλλυντικά διατηρούσαν οι: Γκίκας, Διβινης, Μπούλος, Παγορδάκης, Πεδιαδιτάκης και Σωτήρης Χανιωτάκης. Τέλος καταστήματα ξηρών καρπών μαζί και ζαχαροπλαστεία ήταν των: Αχαλινοτόπουλου, Βασιλειάδη, Βιδάκη, Βραχασωτάκη, Γαλανάκη, Δεμενόπουλου, Καραμπάση, Αδελφών Κιούλπαλη, Κολυβάκη, Δαφνομήλη, Ιατράκη, Κατσούγκρη, Καλοκύρη, Καραμπίνη, Κοτσάμπαση, Μαθιουδάκη, Κούρου, Μεταξά, Κουλιτζάκη, Μήτρα, Μηλαθιανάκη, Νεοκοσμίδη, Σαλκιτζή, Συμεωνίδη, Τσαγκαράκη, Χοφσεπιάν, Σαράντου, Ραφτόπουλου και Ρελάκη-Προεστάκη.
Αυτή ήταν η εικόνα της τότε αγοράς. Τέτοιες μέρες έπαιρνε μία διαφορετική όψη, όψη εορταστική, όπως εξάλλου το καλούσαν οι μέρες αυτές. Όλα αυτά γινόντουσαν τον καιρό εκείνο στη “Χώρα” όπως συχνά την έλεγαν οι κάτοικοι των γύρω περιοχών: “Ετσά πράμα ανέ το βρεις μόνο στη χώρα και μπακαλούμ (άντε να δούμε)”.
Και όταν κάποιος, μικρός ή μεγάλος, πήγαινε στη χώρα για δουλειές ή σπανιότερα για σεΐρι, τότε μετά την επιστροφή του, έστω κι αν είχε παραμείνει ένα πρωινό ή είχε κάνει μια ξωμονή, κέρδιζε επάξια την προσφώνηση.
“Καστρινός”. Επί παραδείγματι:
Ίντα γροικώ, Καστρινός λέει, ήσουνα οψές;
– Κιαμίντα!
Οϊ δα!
– Κιαμέ, Ε, οϊ επαέ ήθελα να σου κάθομαι, να σάσε θωρώ.
Κι ίντα ‘δες,μπρε, εκειά;
– Κι ίντα δεν είδα!
Από τη στήλη μας σας ευχόμαστε από καρδιάς Χρόνια Πολλά γεμάτα υγεία, χαρά κι ευτυχία.