Κατά την περίοδο της μεταπολίτευσης στην Ελλάδα είχε επικρατήσει μια πολιτική – κοινωνική αντίληψη για τη διαμάχη των προοδευτικών δυνάμεων εναντίον των συντηρητικών εκπροσώπων του κατεστημένου.
Η επικρατήσασα αυτή «προοδευτική ιδεοληψία» είχε χαρακτηριστεί ως πολιτικό πλεονέκτημα της αριστεράς και αναπτύχθηκε κοινωνικά και πολιτικά από τα χρόνια της μεταπολεμικής περιόδου. Για το συντηρητισμό γράφτηκαν και ακούστηκαν πολλά αρνητικά, άλλα με ιδιαίτερο φανατισμό και άλλα με συστηματική εμπάθεια, ενώ για το λεγόμενο προοδευτισμό δεν είχε επιχειρηθεί καμιά αρνητική κριτική προσέγγιση.
Ο συντηρητισμός ταυτιζόταν με κάτι αρνητικό, οπισθοδρομικό, αντίθετο της προόδου και της εξέλιξης της κοινωνίας. Θεωρούσαν τους συντηρητικούς πρόσωπα ταυτισμένα με έννοιες όπως το Έθνος, τη Θρησκεία, την Πατρίδα, την οικογένεια, τις παραδόσεις.
Οι προοδευτικοί ταυτίζονται με τη νεωτερικόκητα, την πρόοδο, την ανεκτικότητα, την πρωτοπορία και τη διαφορετικότητα της αντίληψης για τη ζωή. Το σχόλιό μας δεν έχει σκοπό να αποδώσει ευθύνες για την επικρατήσασα αυτή κοινωνική αντίληψη σε κόμματα, αρχηγούς κομμάτων ή κάποιους άλλους συγκεκριμένους πολιτικούς, καθηγητές ή κοινωνιολόγους.
Είναι όμως έτσι όπως τα έλεγαν ότι μπορεί να γίνεται αυτός ο διαχωρισμός μεταξύ του «κακού» συντηρητικού και του «καλού» προοδευτικού ανθρώπου;
Η απάντηση είναι όχι ειδικά στη σημερινή εποχή, γιατί ζούμε σε συνθήκες όπου οι έννοιες και οι ιδέες είναι συγκεχυμένες.
Σήμερα οι προοδευτικές και συντηρητικές απόψεις κρίνονται διαφορετικά χωρίς κομματικές ταμπέλες ή ιδεολογικές προελεύσεις. Συχνά προοδευτικοί έχουν αντιδραστικές απόψεις ενώ παρατηρείται άνθρωποι παραδοσιακά συντηρητικοί να παρουσιάζουν προοδευτικές απόψεις σε θέματα πολιτικής, οικογενειακών προσωπικών ή άλλων ανθρώπινων σχέσεων, ηθών κ.λ.π.
Σήμερα η θεωρία για την πρόοδο της ανθρωπότητας είναι διαφορετική, συνδεδεμένη με τις αρχές της ελευθερίας των ιδεών, την ελευθερία της έκφρασης, της σκέψης, της ελεύθερης οικονομίας, της αγοράς και της ανταγωνιστικότητας.
Τα προηγούμενα χρόνια η πρόοδος μεταξύ των άλλων είχε πάρει διαστάσεις ενός γενικού και αόριστου άπιαστου ονείρου. Πολλοί μιλούσαν και πολλοί επηρεάστηκαν από υπαρκτές ή ανύπαρκτες μεγαλοστομίες, όπως «επανάσταση», «κοινωνική ισότητα», «προλεταριάτο», «εκμετάλλευση», «καπιταλισμός» κ.λ.π. Όλα αυτά με το πέρασμα του χρόνου αποδείχθηκαν μύθοι του προοδευτισμού και όχι η ουσία της προόδου.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το έτος 2021 στην Ελλάδα σε σχέση με άλλα χρόνια του παρελθόντος ο προοδευτισμός ζει ένα μεγάλο δράμα. Το δράμα αυτό είναι ότι όλες οι σκέψεις και οι θεωρίες που διαδήλωναν την ύπαρξή του, γέννησαν στην πράξη πικρές καταστροφικές ιστορικές ψευδαισθήσεις. Όλα τα παραπάνω αποκαλύφθηκαν όταν οι λεγόμενες δυνάμεις του προοδευτισμού στον κόσμο και στην Ελλάδα ήρθαν στην εξουσία.
Η κατάρρευση των κουμμουνιστικών καθεστώτων στην Ευρώπη ήταν η αρχή που έσβησε την ελπίδα της ιδέας ότι ο κουμμουνισμός θα ήταν το ρεύμα του μέλλοντος.
Η κυριαρχία του πανελλήνιου σοσιαλιστικού κινήματος που οδήγησε τελικά στη χρεωκοπία της Ελλάδας και στην παρακμή του, χωρίς να παραλείψουμε εδώ να καταλογίσουμε την αναλογούμενη ευθύνη για την αδυναμία της Ν.Δ. να σταματήσει το δρομολογούμενο οικονομικό εκτροχιασμό της χώρας.
Αργότερα ήρθε η ώρα για πρώτη φορά της Αριστεράς στην εξουσία, με το περίφημο ηθικό πλεονέκτημα και την αποτυχία της να καταργήσει τα μνημόνια χωρίς να πετύχει μια νέα διαπραγμάτευση καλύτερη από εκείνη που πλάσαραν οι δανειστές και οι ντόπιοι εκπρόσωποί τους, όπως έλεγε και είχε δεσμευτεί στον Ελληνικό λαό.
Μπορεί η θεωρία να είναι καλή γιατί προετοιμάζει και καθοδηγεί τους ανθρώπους, όμως η πράξη είναι εκείνη που δημιούργησε την ιστορική εμπειρία σημαίνοντας το τέλος της αριστερής προοδευτικής μυθολογίας στην Ελλάδα.