Το αστυνομικό μυθιστόρημα άργησε να κατακτήσει τη θέση του στην καθαρή λογοτεχνία. Για χρόνια η κριτική το τοποθετούσε στην παραλογοτεχνία. Έπρεπε να υπάρξουν ικανοί δημιουργοί αρχικά στη Γαλλία και στην Αγγλία και σήμερα στη Σουηδία, στην Ιταλία και στην Ελλάδα για να διαπιστώσουν τις αρετές και την ιδιομορφία του.
Όσο κι αν το νέο μυθιστόρημα του Κωστή Σχιζάκη «Αχ! Σούζη Q» που κυκλοφόρησε απ’ τις εκδόσεις «24 γράμματα» σε εποχή πανδημίας δεν είναι ένα καθαρά αστυνομικό έργο, μια πρώτη του ανάγνωση μας οδηγεί να το εντάξουμε σ’ αυτή την κατηγορία.
Ο αρχιτέκτονας μηχανικός Κωστής Σχιζάκης είναι αρκετά γνωστός και για τη δράση του στα δημόσια πράγματα και για την ευαισθησία του.
Έπρεπε όμως να περάσουν τα χρόνια για να ανακαλύψει, σαν τον καβαφικό ήρωα που «έπληττεν ουκ ολίγον έχοντας κουβέντες στοιβαγμένες μέσα του», την αφηγηματική του φλέβα και να μας δώσει σε δύο χρόνια τρία μυθιστορήματα, καθένα με διαφορετική τελείως πλοκή. Όμως και τα τρία αυτά έργα της ωριμότητάς του διαθέτουν ένα κατακτημένο ύφος γραφής, μια άρτια αφηγηματική τεχνική και μια γλώσσα που δεν χορεύει, όπως ο ποιητικός λόγος, αλλά περπατά σταθερά και με άνεση.
Το έργο αυτό χωρίζεται σε τρία μέρη και σε έναν επίλογο. Ο χώρος δράσης είναι κυρίως η Αθήνα και ο χρόνος διασπάται και μας μεταφέρει από το παρόν στο παρελθόν. Κάποτε προχωρεί αργά, κάποτε επιταχύνεται ο ρυθμός. Υπάρχει μια δολοφονία που πρέπει να εξιχνιαστεί.
Αυτό είναι το πρόσχημα για να μας δώσει ήρωες που τραυματισμένοι και εμποδισμένοι από τις συνθήκες αδυνατούν να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους και φυσικά τον έρωτα που με αγωνία αναζητούν. Γι αυτό ίσως θα έπρεπε να το χαρακτηρίσουμε ερωτικό μυθιστόρημα με πρόσχημα την εξιχνίαση μιας δολοφονίας.
Είναι έργο πολυπρόσωπο, αλλά τα περισσότερα πρόσωπα υποφωτίζονται ή απλώς λειτουργούν για να διαγραφούν καθαρότερα τα κεντρικά πρόσωπα που είναι η δολοφονημένη φιλόλογος- μεταφράστρια Σουζάνα Κιουλάφα και ο αστυνομικός διευθυντής Βασίλης ή Μπίλης.
Δίπλα τους η αστυνομικός Νίνα, ο αδελφός του Βασίλη και η θεία της νεκρής. Ο αστυνομικός και η ηρωίδα μας έχουν μεγαλώσει μαζί, συνδέονται με μια στενή συναισθηματική σχέση που δεν ολοκληρώνεται, αφού εκείνος καταπιέζει τα συναισθήματά του για χάρη του αδελφού του, που προστατεύει και έχει ιδιαίτερη ερωτική προτίμηση παρά τη σχέση του με τη Σούζη. Αποσύρεται από την υπόθεση, όπως οι χειρουργοί αποφεύγουν να χειρουργήσουν δικά τους πρόσωπα, αλλά και επειδή κάποιες υποψίες δικής του ενοχής υπάρχουν.
Η ικανή κατά τα άλλα Νίνα αναλαμβάνει την υπόθεση και φαίνεται η μικρότητά της απέναντι στην πλούσια και τραγική εικόνα της Σούζης που φωτίζει την ιστορία με το ερωτικό της χάρισμα και την αγάπη της για ζωή. Υπάρχουν τολμηρές ερωτικές σκηνές δοσμένες με εκφραστική δύναμη και επάρκεια. Όμως η τελική αίσθηση είναι αυτό το επιφώνημα που μπαίνει στην αρχή του τίτλου Αχ!
Με πειστικότητα ο συγγραφέας αφηγείται την ανθρώπινη τραγωδία, καθώς καταστάσεις που μας υπερβαίνουν δημιουργούν συνθήκες δυστοπίας και εμποδίζουν να ζήσουμε το μύθο που όλοι λαχταρούμε. Ο Βασίλης, η θεία της νεκρής, μια υπέροχη μυθιστορηματική μορφή, μένουν με την αίσθηση ενός κενού στην ψυχή τους. Είναι ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί, γιατί κατορθώνει να διερευνήσει την ανθρώπινη ψυχή και τις τραυματικές μας συχνά εμπειρίες.
*Ο Ζαχαρίας Καραταράκης είναι φιλόλογος