Η επιστροφή στο χρόνο γίνεται δυστυχώς μόνο με τη σκέψη μας, γιατί το βέλος του χρόνου κινείται μόνο προς μια κατεύθυνση από το παρελθόν προς το μέλλον. Μας δίνει χαρά, όταν αναλογιζόμαστε δυσάρεστες στιγμές που έχουμε υπερβεί και πονούμε, όταν αδυνατούμε να αναπλάσουμε κάποιες ώρες που ζήσαμε μέσα στην ομορφιά και στις ευδαιμονικές βιωματικές εμπειρίες.
Αναζητώντας το χαμένο χρόνο στην ουσία αναλογιζόμαστε τον τόπο, όπου απολαύσαμε τη μαγεία κάποιων ονείρων μαζί με τους ανθρώπους που συμμετείχαν στο πανηγύρι και μοιράστηκαν μαζί μας τη χαρά και τη λύπη μας. Στο παιχνίδι της ζωής συνεχώς χάνουμε ή κερδίζουμε ανάλογα με τις επιλογές μας.
Κάποτε παρόμοιο ταξίδι κάνουμε και μέσα από τα βιβλία. Οι ζωές των άλλων ζωντανεύουν και στην άξια λογοτεχνία μας δημιουργούν κι εκείνες βιώματα.
Με την Ανθούλα Δανιήλ γνωριζόμαστε από παλιά και η πορεία μας υπήρξε σχεδόν παράλληλη. Γι αυτό δέχτηκα με ιδιαίτερη χαρά τα δώρα της. Το πρώτο είναι ένα αφήγημα, όπως το ονομάζει, «Δεκαετίες τερματίζουν όλες μαζί στο νήμα» από τις εκδόσεις ΒΑΚΧΙΚΟΝ και το δεύτερο είναι διάφορες σκέψεις και κριτικές μελέτες με τον τίτλο «Ψηφιδωτό προπάντων» από τις εκδόσεις ΝΙΚΑΣ.
Σήμερα που τα οράματα, τα όνειρα και οι προσδοκίες έχουν κατακαθίσει, ιδιαίτερα στο χώρο της εκπαίδευσης, είναι καλή η αναπόληση εκείνων των χρόνων που προετοιμαζόταν μια ελπιδοφόρα άνοιξη στα εκπαιδευτικά μας πράγματα. Φυσικά δεν χάθηκαν όλα και πάντα κάθε νέα γενιά γράφει τη δική της ιστορία.
Η Ανθούλα Δανιήλ είναι διδάκτωρ φιλολογίας, υπηρέτησε στη δημόσια μέση εκπαίδευση και ανέλαβε σημαντικές θέσεις στη διαδρομή της. Συμμετείχε σε πολλά συνέδρια και έχει γράψει αρκετές κριτικές μελέτες. Στις δεκαετίες που τερματίζουν στο βιβλίο της είχα συνεχώς την αίσθηση ότι ακούω εξαίσιες μουσικές και ένα ανθισμένο γέλιο μιας κοπέλας με πλούσια ομορφιά που διάλεξε νωρίς έναν ρόλο που της επιφύλαξε πολλές ευχάριστες εκπλήξεις στη διαδρομή της.
Τα βιβλία της, όπως γράφει, εκθέτουν τα βιώματα που τη διαμόρφωσαν και πηγάζουν από ένα αίσθημα ικανοποίησης και ψυχικής πληρότητας. Δεν έπαιξε πολύ, αλλά διάβασε πολύ, είδε σινεμά, θέατρο και άκουσε ραδιόφωνο.
Στον Παράδεισο της Ανθούλας άκουσε τ’ αηδόνια όχι να πενθούν, αλλά να τραγουδούν χαρούμενα για τον κερδισμένο χρόνο που πάντα επιφυλάσσει εκπλήξεις, όταν τον παίρνουμε με πάθος. Ο λόγος της είναι χαριτωμένος και χορευτικός. Αστράφτει η μνήμη και ανακαλούνται στιγμές ζωής ή ποιήματα που εκείνη ξέρει να ξεκλειδώνει και να δείχνει τις συνάφειες ή τις αντιθέσεις τους.
Μια αναλυτική παρουσίαση ίσως μας επιτρέψει ο χρόνος να οργανώσουμε κάποτε στο Ηράκλειο και να θυμηθούμε αγαπημένους δασκάλους όπως τον Κώστα Μπαλάσκα και το Γιώργο Παγανό, που αφιέρωσαν τη ζωή τους στις κοινές μας αγάπες για την εκπαίδευση.
Όσοι διαβάσουν τα βιβλία, ιδιαίτερα οι φιλόλογοι, θα κερδίσουν όχι μόνο το χρόνο αλλά και την ομορφιά της ζωής.
*Ο Ζαχαρίας Καραταράκης είναι φιλόλογος