Η Ελλάδα και η Τουρκία μπήκαν ταυτόχρονα στο ΝΑΤΟ τη δεκαετία του ’50, προερχόμενες από διαφορετικές πορείες. Η χώρα μας ήταν μέλος της συμμαχίας των νικητών, ενώ η Τουρκία ήταν ουδέτερη στον πόλεμο.
Υπήρχε σημείο επαφής, η συμφωνία Βενιζέλου-Ατατούρκ. Το εχθρικό παρελθόν, όμως, πρυτάνευσε ώστε η κοινή διαδρομή στο ΝΑΤΟ να εξελίσσεται με τρόπο τρικυμιώδη. Στις τριβές οι ΗΠΑ φρόντιζαν με τον ένα ή άλλο τρόπο να συμβιβάζουν τις σχέσεις.
Οι ρήξεις, είτε από ανάγκη, είτε από σχεδιασμό μετατράπηκαν σε μοχλό ελέγχου των δυο χωρών. Της Ελλάδας από τη συνθήκη προτεκτοράτου, που κληροδότησε η Αγγλία. Της Τουρκίας με τον προσπορισμό σταδιακών κερδών που το κράτος της αποσπούσε, αντάλλαγμα στη δική του υποστήριξη προς τους Αμερικανικούς σχεδιασμούς.
Σταδιακά η συμπόρευση των τριών εξελίχθηκε σε μέσο σταθερής υποβάθμισης της χώρας μας. Στην πορεία αυτή, όχι μόνο μειώνεται συστηματικά η Ελλάδα, στην Κύπρο και την επικράτειά της, αλλά και υπηρετείται σταθερά το μεγαλείο της Τουρκίας.
Η αθέτηση από την Ελλάδα του ρόλου που είχε στη Μέση Ανατολή, όπως σημείωσα αλλού, ανέδειξε την Τουρκία και το Ισραήλ σε ισχυρούς πόλους διασφάλισης των συμφερόντων των ΗΠΑ στην περιοχή. Σημαντικά εδάφη με πλουτοπαραγωγικούς πόρους της Συρίας και του Ιράκ έχουν καταληφθεί από την Τουρκία.
Η διάλυση των κρατών από τα οποία προέρχονται, αποδείχθηκε πως δεν οφείλεται στην παραγωγή παράνομων όπλων, όπως δικαιολογήθηκε αρχικά από τις ΗΠΑ ο πόλεμος που τους κήρυξε.
Δε βελτιώθηκαν με τις επεμβάσεις οι συνθήκες αντιπροσωπευτικότητας στις χώρες. Ούτε αμβλύνθηκαν οι όροι καταπίεσης μειονοτήτων, επεκτάθηκαν περισσότερο. Το κύριο αποτέλεσμα είναι η διάλυση των χωρών.
Η υπερβολική ενδυνάμωση της Τουρκίας θεωρείται από πολλούς σαν από πάντα δεδομένη. Δεν είναι έτσι. Όταν τέλη δεκαετίας του ΄80, δήλωνε ο Οζάλ στην ΕΡΤ πως η χώρα του θα ξεπερνούσε πια σε όλους τους τομείς την Ελλάδα, τα κυβερνητικά και τα κομματικά όργανα γελούσαν για το αστείο:
Δε θα έφταναν ποτέ οι Τούρκοι τα δικά τους κατορθώματα. Οι κυβερνήσεις μας, με την έλλειψη σχεδιασμού και την υπακοή στα κελεύσματα του προστάτη, στήριζαν το όραμα μιας ισχυρής Τουρκίας, φρουρού της Δύσης.
Ενώ η Ελλάδα διασπάθιζε το φαγητό των μελλοντικών της γενεών, η Τουρκία έκανε άλματα παραγωγικής ανασυγκρότησης. Στέρησε τη Συρία και το Ιράκ από τον υδάτινο πλούτο που είχε εδραιώσει τον πρώτο μεγάλο ανθρώπινο πολιτισμό, της Μεσοποταμίας.
Στα τεράστια υδροηλεκτρικά έργα της παρακάμφθηκαν όλοι οι διεθνείς κανόνες διαχείρισης των ποτάμιων παροχών, με σιωπή και της χώρας μας.
Τρομακτικές καταστροφές αρχαίων, κυρίως ελληνικών πόλεων για θεμελίωση των φραγμάτων πέρασαν με τις ευλογίες των κυβερνήσεών μας. Υπήρξε, όμως και μια απρόβλεπτη εξέλιξη με επιπτώσεις σε βάθος χρόνου:
Εκμεταλλευόμενη την ενδυνάμωσή της και τη διεθνή συγκυρία, η Τουρκία αυτονομήθηκε από τις ΗΠΑ. Έγινε προσπάθεια να αντιμετωπιστούν τα δεδομένα, με ένα συνηθισμένο σε αυτές τις περιστάσεις στρατιωτικό πραξικόπημα.
Όχι μόνο απέτυχε, αλλά έγινε εκκαθάριση στο στρατό και τα σώματα ασφαλείας των γειτόνων, που δύσκολα ξανά θα επιτρέψουν αλλαγή της πολιτικής. Η Ελλάδα στο εξής βρίσκεται στο έλεος της Τουρκίας.
Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα των επικείμενων εκλογών στην ηγέτιδα της Δύσης, η Τουρκία θα αποτελέσει ακρογωνιαίο παράγοντα της νέας στρατηγικής της. Τόσο πιο γρήγορα, αν εκλεγεί πάλι ο πρώην πρόεδρος Τραμπ.
Ο ελληνικός λαός βρίσκεται μπροστά στο φάσμα ολέθρου, αν συνεχιστεί η δουλική υποταγή στα κελεύσματα των ΗΠΑ. Ό,τι έχει απομείνει από το αποσαθρωμένο πολιτικό δυναμικό της χώρας, δε φαίνεται να μπορεί να λειτουργήσει για θωράκιση των συμφερόντων του:
Εδώ τον χρεώνουν οικονομικά για να λειτουργεί το σύστημα παρακολουθήσεων και ποδηγέτησης του από ξένες δυνάμεις. Ποιον άλλο εξυπηρετεί, αφού κατά την εισαγγελία του Αρείου Πάγου, δεν εντάσσεται σε μηχανισμό εθνικής ασφάλειας;
Το κράτος δε μπορεί να παραμείνει κάτω από ξένη επικυριαρχία. Το αναχρονιστικό καθεστώς προτεκτοράτου μάς διαχωρίζει από τους 26 της Ευρώπης. Δε μπορούμε να συνάψουμε συμμαχίες με αμοιβαιότητα συμφερόντων.
Ακόμη και για το Κυπριακό οι επωφελείς χειρισμοί δυσκολεύονται. Στην ιστορική αυτή στιγμή πρέπει να κυριαρχήσουν η ψυχραιμία και η ομοψυχία του λαού για την άμυνα των δικαίων του. Η σημερινή απάθεια δεν είναι σωστή στάση.
Υπεύθυνη κινητοποίηση θα αποτελέσει σοβαρή αντίδραση. Να μπουν οι πολίτες στα κόμματά τους σαν ενεργά μέλη με λόγο και άποψη- όχι σαν οπαδοί. Να ενισχυθούν άλλες συλλογικότητες με παρεμβατική στόχευση.
Ενωμένος ο λαός στην κατεύθυνση αυτή μπορεί να περισώσει όσα η μακρόχρονη αδιαφορία απεμπόλησε.
Ο Νίκος Λεβεντάκης είναι μηχανικός