Μας εκπλήττει ευχάριστα, όταν επιστήμονες ιδιαίτερα του θετικού κλάδου δεν περιορίζονται στην ειδικότητά τους, αλλά διαθέτουν μια ευρύτερη μορφωτική επάρκεια και μια φιλοσοφία ζωής και αναζητούν απαντήσεις στα μεγάλα υπαρξιακά ερωτήματα. Έχουν συγκροτήσει ένα προσωπικό νόημα ζωής από τις εμπειρίες τους, αλλά και από τις σκέψεις, τις αγωνίες και τις προτάσεις που έχουν διατυπωθεί διαχρονικά.
Μια παρόμοια ευχάριστη έκπληξη υπήρξαν για μένα δυο βιβλία από τον εκδοτικό οίκο ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ γραμμένα από τον Μιχάλη Παπαδόπουλο. Δεν ήταν μόνο, γιατί ελάχιστα προηγείται από μένα στη ζωή, είναι γεννημένος στη Δράμα το 1936 και συνδέεται με την Καστοριά, όπου έζησα και δίδαξα στα φοιτητικά μου χρόνια, ούτε επειδή φοίτησε στο αγαπημένο μου Αριστοτέλειο, όπου σπούδασα κι εγώ, τότε που η αθωότητα και η ορμή της νεότητας υπόσχονταν έναν κόσμο ονειρικών προσδοκιών.
Είναι επειδή κατόρθωσε να συμπυκνώσει σε λίγες σελίδες το απόσταγμα και τις απόψεις των κορυφαίων στοχαστών για τα θέματα που τον απασχολούν και υπερβαίνοντας την αναγκαστική αδυναμία του κορμιού να διατηρήσει την πνευματική του διαύγεια και την κατάφαση της ζωής, παρά τις δυσχέρειες που αναγκαστικά βιώνουμε.
Τίτλοι των βιβλίων του είναι «Καλειδοσκόπιο μιας εποχής, όπως την έζησα» και «Η αιωνιότητα της στιγμής. Γηρατειά-Θάνατος-Επέκεινα-Ευτυχία». Στο πρώτο περιγράφεται η στερημένη παιδική ζωή της Κατοχής και του Εμφυλίου μ’ έναν πατέρα ενταγμένο στην Αριστερά με τους διωγμούς, τις εξορίες και καταπιέσεις, τα μαθητικά χρόνια, οι δύσκολες σπουδές και στη συνέχεια τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων και η Δικτατορία, που κλείνουν μετά τη συμφιλίωση του 1974.
Ο Μιχάλης Παπαδόπουλος σπούδασε πολιτικός μηχανικός, πήρε το διδακτορικό του, έγινε καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Κοσμήτορας, Αντιπρύτανης και δυο τριετίες Πρύτανης. Στα δεκαπέντε χρόνια ως Συγκλητικός πρόσφερε πολλά, έζησε την προσπάθεια αναβάθμισης και τις μεταρρυθμίσεις του εκπαιδευτικού συστήματος.
Τώρα που κατεβαίνει τα σκαλιά της ζωής ξέρει ότι αυτά που μένουν είναι λίγα, το σώμα δεν πειθαρχεί και τα φάρμακα αυξάνονται, αλλά απολαμβάνει την ευτυχία της στιγμής που κάποτε είναι μια αιωνιότητα. Στο βιβλίο ενσωματώνονται σπάνιες και πολύτιμες σκέψεις αρχαίων και σύγχρονων φιλοσόφων και στοχαστών. Το αξιακό του σύστημα είναι υψηλό, γιατί πιστεύει ότι η ευτυχία είναι στιγμές κρυμμένες στην καθημερινότητα.
Αναπτύσσει τον παρηγορητικό λόγο των θρησκειών και αντικρύζει τον θάνατο με στωικότητα, αλλά και με την επικούρεια θεώρηση που θέλει να απαλλάξει τον άνθρωπο από διάφορους φόβους και αγωνίες. Στα τέσσερα μέρη του βιβλίου, τα γηρατειά, περί θανάτου και επέκεινα, ιεροί πόλεμοι και θάνατος, κι όμως υπάρχει ευτυχία καταθέτει τη μαρτυρία του και συμφωνώ με όσα υποστηρίζει.
Πράγματι και για μένα η ευτυχία είναι στιγμές, όπως αυτές που έζησα διαβάζοντας τα βιβλία και πιστεύω ότι θα ζήσουν και οι αναγνώστες που προσπαθούν να απαντήσουν στα δικά τους ερωτήματα.
* Ο Ζαχαρίας Καραταράκης είναι φιλόλογος