Διαβάζοντας το νέο ταξιδιωτικό βιβλίο Παραδουνάβιες σελίδες του γνωστού κοσμοπολίτη και κοσμογυρισμένου ιατρού Γιώργου Σχορετσανίτη, ο αναγνώστης από την αρχή έχει την αίσθηση ότι βρίσκεται στο ανάκτορο της Βουδαπέστης της αυτοκρατόρισσας της Αυστρίας και βασίλισσας της Ουγγαρίας Ελισάβετ (η γνωστή και ως Σίσσυ).
Ο ουγγρικός πολιτισμός, έχοντας μια διαδρομή περίπου 500 χρόνων, σφραγίζεται κυρίως από τους Ούγγρους ποιητές. Ο πρώτος σημαντικός ποιητής ήταν ο Γιάννους Παννόνιους (1434-1472), ο οποίος έζησε κατά την περίοδο της Αναγέννησης. Η Μεταρρύθμιση (1517) έδωσε μεγάλη ώθηση στη λογοτεχνία της ρωμαιοκαθολικής Ουγγαρίας, καθώς η μετάφραση της Αγίας Γραφής στην ουγγρική γλώσσα έδωσε το έναυσμα για τη δημιουργία της ουγγρικής πεζογραφίας.
Έτσι, το 1554 γεννιέται ο άλλος μεγάλος Ούγγρος ερωτικός ποιητής Μπάλιντ Μπαλάσι, ο οποίος σκοτώθηκε στην πολιορκία του Εστρεγκόμ το 1594.
Τον 19ο αιώνα υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι ποιητές, όπως ο Gyorgy Bessenyei (1747-1811), ιδρυτής της σημερινής σχολής της ουγγρικής λογοτεχνίας, ο Μίχαλυ Βοροσμάρτυ (1800-1855), με τα γνωστά του ποιήματα «Γέρο Τσιγγάνος» και «Η πτήση του Ζάλαν», ο οποίος προσδιορίζει με ποιητική ακρίβεια την ουγγρική ταυτότητα με τη ρήση: «Ο Ούγγρος βλέπει προς τη Δύση και στη συνέχεια κοιτάζει πίσω στην Ανατολή με θλιμμένα μάτια. Είναι ένας απομονωμένος, ανάδελφος κλάδος της φυλής του».
Βεβαίως, το ταξίδι συνεχίζεται από την πρωτεύουσα Βουδαπέστη στη μαγευτική πρώην πρωτεύουσα Εστρεγκόμ και σε άλλα όμορφα μέρη. Παντού κυριαρχεί ο μεγαλοπρεπής υδάτινος όγκος του Δούναβη, η πηγή της ζωής και της έμπνευσης για ολόκληρη την Κεντρική Ευρώπη.
Τώρα ήρθε η ώρα να γνωρίσει ο αναγνώστης τον ποιητή Γιάνος Άρανυ (1817-1882) με το αριστούργημα «Toldi» και τον εθνικό ποιητή της Ουγγαρίας Αλέξανδρος Πέταϊφι (1823-1849).
Το κοινό χαρακτηριστικό των ρομαντικών ποιητών του 19ου αιώνα είναι ο μεγάλος λυρισμός και η μελαγχολία. Τον 20ο αιώνα ο Άντυ Έντρε (1877-1919) και ο Αττίλα Γιόζεφ (1905-1937) έδωσαν επίσης το δικό τους ποιητικό στίγμα.
Σε αυτό το ταξίδι στο χώρο και τον χρόνο ο Γιώργος Σχορετσανίτης αναφέρει επίσης πολιτικά πρόσωπα, όπως ο αρχιδούκας Φραγκίσκος Φερδινάνδος που δολοφονήθηκε το 1914 στο Σεράγεβο και στάθηκε η αφορμή για να ξεσπάσει ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, συγγραφείς, όπως ο σημαντικός στοχαστής Γκέοργκ Λούκατς (1895-1971) και άλλους ελάσσονες συγγραφείς και ποιητές, οι οποίοι άφησαν τη σφραγίδα τους στον πολιτισμό και στις τέχνες της Ουγγαρίας.
Εν κατακλείδι, θα λέγαμε ότι αξίζει να περιπλανηθούμε νοερά στις ουγγρικές όχθες του Δούναβη και τον πολιτισμό τη Ουγγαρίας με το βιβλίο του Γιώργου Σχορετσανίτη για να γνωρίσουμε ένα κομμάτι του ευρωπαϊκού πολιτισμού μας.
*Ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης είναι ιατρός ορθοπεδικός, πολιτισμολόγος