Ο Γιώργος Σεφέρης είναι σίγουρα ένας από τους τρεις μεγαλύτερους ποιητές του νεοελληνικού κράτους και δίκαια τιμήθηκε με το βραβείο Νομπέλ.
Στο έργο του αποτυπώνεται με δωρικό τρόπο και αίσθηση του τραγικού, όχι μόνο η διαχρονική φθορά του Έλληνα, αλλά και του παγκόσμιου ανθρώπου. Το έργο του έχει μελετηθεί και υπάρχουν σήμερα αρκετές ερμηνευτικές και φιλολογικές προσεγγίσεις.
Παρά το ότι ο ίδιος ήθελε να μιλήσει απλά η ποίησή του δεν είναι εύκολη σε αρκετά ποιήματά του. Αρκετά είναι προφητικά. Ήταν ο ηγέτης της γενιάς του ‘30 που μας έδωσε πλούσιους καρπούς, ιδιαίτερα στην ποίηση.
Τα ποιήματά του εξέπληξαν αρχικά και υπήρξαν πολλοί που άσκησαν αρνητική κριτική από την αριστερά και σήμερα ορισμένοι ακαδημαϊκοί που με μια επίδειξη δήθεν βαθυστόχαστης θεωρητικής προσέγγισης του καταλογίζουν είτε την ελληνικότητα είτε τη μίμηση ιδιαίτερα του Τ. Σ. Έλιοτ.
Ο Νάσος Βαγενάς με εξαιρετικό τρόπο έχει απαντήσει σε αυτή την κακόπιστη κριτική, αλλά και η Κατερίνα Ζωγραφιστού στην πρόσφατη διατριβή της αποδεικνύει ότι ο Έλιοτ και ο Σεφέρης απλώς άντλησαν από την ίδια πηγή, τα γαλλικά γράμματα, που γνώριζαν καλά και οι διαφορές τους είναι σημαντικές.
Θέλω επίσης να επισημάνω τη μεγάλη του αγάπη για την Κρήτη. Η αισθητική αποτίμηση του Ερωτόκριτου παραμένει κλασική και φεύγοντας για την Μέση Ανατολή με την ελληνική κυβέρνηση πήρε μαζί του λίγο κρητικό χώμα.
Πρόσφατα κυκλοφόρησαν δύο βιβλία για τον ποιητή. Το πρώτο με τίτλο «Ο Σεφέρης στην Αμερική» από τις εκδόσεις ΝΙΚΑΣ, είναι γραμμένο από τη διδάκτορα Ασπασία Γκιόκα και το δεύτερο με τίτλο «Η μνήμη όπου και να την αγγίξεις πονεί» από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ, είναι ένας τόμος συλλογικός με εισηγήσεις για το έργο του ποιητή και επιμέλεια του καθηγητή Στέφανου Κακλαμάνη, αλλά και εικαστική αποτύπωση του «Ημερολογίου Καταστρώματος Γ» από τον Γιώργο Κόρδη.
Για μια αναλυτική παρουσίαση των έργων δεν προσφέρεται ο χώρος μιας εφημερίδας, αλλά η ανάγνωσή τους θα είναι πολύ χρήσιμη σε όσους ενδιαφερθούν.
Η μελέτη της Ασπασίας Γκιόκα πράγματι με εξέπληξε όχι μόνο για την τόσο εξαντλητική έρευνα όλων των πηγών που υπάρχουν, όχι μόνο γιατί φωτίζει αρκετά σημεία που μας βοηθούν να δούμε πιο καθαρά τον ποιητή, τον διπλωμάτη και τον άνθρωπο σε μια δύσκολη ώρα για τον τόπο μας, αλλά γιατί αποκαλύπτει πόσο αγαπήθηκε από επιφανείς Αμερικανούς αλλά και από τους Έλληνες της Αμερικής που στο πρόσωπό του είδαν την πατρίδα που νοσταλγούσαν.
Την Αμερική επισκέφτηκε παλιότερα ως διπλωμάτης. Το 1968 με πρόσκληση από το Ινστιτούτο Προχωρημένων Σπουδών του Πρίνστον θα παραμείνει από τον Σεπτέμβριο ως τον Δεκέμβριο και θα παρευρεθεί σε αναγνώσεις ποιημάτων του σε αρκετές πόλεις.
Τα ποιήματά του διαβάζονταν σε μετάφραση και ο ίδιος τα διάβαζε ελληνικά. Ευτύχησε να έχει αγαπημένους φίλους και εξαιρετικούς μεταφραστές. Η υποδοχή του ήταν πανηγυρική, αρκεί να σημειώσω ότι ο γερουσιαστής Ευγένιος Μακάρθι (1916-2005) στην προεκλογική του εκστρατεία διάβαζε ποιήματα του Σεφέρη και σε κάποια παρουσίαση ο ιερέας Γεώργιος Σκουλάς προλόγισε τον Σεφέρη που ήξερε καλά το έργο του.
Έντονη ήταν η επιθυμία πολλών να μιλήσει για τη δικτατορία. Εκείνος αρνήθηκε. Άλλωστε είχε βάλει ως όρο στις συνεντεύξεις να μην του υποβληθούν πολιτικά ερωτήματα. Επιστρέφοντας βέβαια στην Ελλάδα έκανε τη γνωστή και προφητική δήλωσή του που θα έπρεπε να διδάσκεται ως μάθημα δημοκρατίας στα ελληνικά σχολεία.
Η συγγραφέας μάς δίδει μια πολύτιμη μελέτη γιατί γνωρίζει σε βάθος το έργο του ποιητή και όσα αναφέρει είναι αποκαλυπτικά.
Ο τόμος από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ είναι επίσης εξαιρετικό έργο. Συνεργάζονται με εισηγήσεις τους δεκατέσσερις ειδικοί μελετητές και καθένας επικεντρώνεται και εξετάζει ένα ειδικό θέμα με πλήρη επάρκεια. Θα αναφέρω ενδεικτικά τον Νάσο Βαγενά, τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο, τον Στέφανο Κακλαμάνη, την Χριστίνα Ντουνιά και τον Βασίλη Παπαδόπουλο.
Είναι όμως και ένα αισθητικό κατόρθωμα η έκδοση αυτή, αφού με άψογο τρόπο εντάσσονται οι πολύχρωμοι πίνακες που έχει εμπνευστεί ο Γιώργος Κόρδης από την ποιητική συλλογή για την Κύπρο του ποιητή. Βλέπουμε πώς η ποίηση και η ζωγραφική αλληλεπιδρούν και αλληλοτροφοδοτούνται.
Προσωπικά ευχαριστώ και τους συγγραφείς και τους εκδοτικούς οίκους για τη χαρά που μου έδωσαν.