Ξανάπιασα, τις τελευταίες μέρες, τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς. Να διαβάσω, να ψάξω και να βρω ιδέες και προτάσεις για την επιτυχή αντιμετώπιση των ακουσίων καθημερινών μας προβλημάτων.
Αυτήν τη φορά, διάλεξα το γνωστό σε όλους μας λογοποιό των Αθηνών του 4ου αι. π.Χ., Λυσία και στάθηκα σε δύο αποσπάσματα λόγων του.
Ο Λυσίας φημιζόταν, βάσει όσων έχω εγώ ο ίδιος με πολύχρονο κόπο διακρίνει στο έργο του, για τη δημιουργία μεστών από νοήματα και ιδέες λόγων, οι οποίοι, με άψογα τεκμηριωμένα επιχειρήματα και συνεπείς με τις προσωπικές του αξίες και αρχές, είχαν σκοπό όχι να πλανέψουν τους δικαστές υπέρ του πελάτη του, αλλά να τους κατευθύνουν να βρουν την αλήθεια και να απονείμουν αμερόληπτοι δικαιοσύνη…
Το πρώτο απόσπασμα προέρχεται από τον “Επιτάφιο”, σάς το δίδω σε μετάφραση του Γ. Α. Ράπτη και σας το προτείνω, καθώς όλοι μας, κάθε στιγμή, ακούμε και βλέπουμε πόσα και πόσο διαφορετικά πράγματα θεωρούν οι γύρωθέ μας άνθρωποι ότι τους κάνουν ευτυχισμένους, άλλοι τα χρήματα, άλλοι τα αξιώματα, άλλοι τη δόξα, άλλοι την αγάπη ή/και τη φιλία, άλλοι τον αγώνα για το κοινό καλό. Γράφει, λοιπόν, μεταξύ άλλων, ο Λυσίας: “[…]
Θεωρούνται τρισευτυχισμένοι εκείνοι που αγωνίστηκαν για τα μεγαλύτερα και ωραιότερα ιδανικά και έπεσαν κατά τη φάση της επιδίωξής τους, χωρίς να αφεθούν αμέριμνα στη διάθεση της τύχης και χωρίς να περιμένουν το φυσικό (μοιραίο) θάνατό τους, αλλά επιλέγοντας τον ωραιότερο[…]”. Το δεύτερο και τελευταίο για σήμερα απόσπασμα του Λυσία, δοσμένο κι αυτό σε μετάφραση από τον Γ. Α. Ράπτη, τράβηξε την προσοχή μου, γιατί μάς δίδει, με τον δικό του τρόπο, πώς πρέπει ν’ απονέμουν δικαιοσύνη οι δικαστές.
Το άντλησα από τον “Κατά Αλκιβιάδου Αστρατείας” λόγο του. “[…]Πρέπει να λάβετε υπόψη σας ότι δεν ήρθατε εδώ να νομοθετήσετε για αυτά αλλά να αποφασίσετε βάσει των νόμων που υπάρχουν, ούτε για να λυπηθείτε αυτούς που αδικούν αλλά να εξοργιστείτε πολύ περισσότερο εναντίον αυτών και να βοηθήσετε όλη την πόλη, γνωρίζοντας καλά ότι, αν τιμωρήσετε λίγους για τα αδικήματα που έχουν διαπράξει στο παρελθόν, θα κάνετε πολλούς πολύ πιο υπεύθυνους σχετικά με όσα πρόκειται να διακινδυνεύσουν στο εξής[…]”.
Αλήθεια, εσείς για όλα τούτα τι γνώμη έχετε; Είναι ή δεν είναι διαχρονικής ισχύος οι ιδέες και οι αξίες του Λυσία;