Πέρασαν ήδη 55 ολόκληρα χρόνια απο τον από τον μεγάλο ξεσηκωμό του Μάη του 1968 και το Παρίσι φλέγεται ξανά. Η Γαλλία δοκιμάζεται πάλι, όμως ανάμεσα στα τότε γεγονότα και στα σημερινά υπάρχουν μεγάλες διαφορές, αλλά και κάποιες ομοιότητες
Εδώ και εξι 24ωρα, μεγάλες πόλεις της Γαλλίας έχουν μετατραπεί σε πεδίο μάχης. Η δολοφονία του 17χρονου Ναέλ από πυρά αστυνο-μικού προκάλεσε εκτεταμένες κοι-
νωνικές αναταραχές, με την άκρη στο τούνελ των βίαιων επεισοδίων να μην διαφαίνεται ούτε και μετά την απόφαση του Εμμανουέλ Μακρόν να βγάλει στους δρόμους δεκάδες χιλιάδες αστυνομικούς που προσπαθούν μάταια να τα καταστείλουν.
Ο Γάλλος πρόεδρος μοιάζει ανήμπορος να διαχειριστεί τη νέα κρίση που έχει ξεσπάσει στη χώρα του, προβαίνοντας σε κινήσεις πανικού και δηλώσεις που προδίδουν έλλειμμα σαφούς αντίληψης για ένα ζήτημα διαχρονικό, πρωτίστως ταξικό και βαθιά ριζωμένο στα υποβαθμισμένα προάστια του Παρισιού.
Το σύνθημα που ηχεί στους δρόμους της Γαλλίας είναι “Όλοι μισούν την αστυνομία”. Περικλείει φαινόμενα και ανάλογα περιστατικά αστυνομικής βαρβαρότητας των τελευταίων ετών.
Η γαλλική αστυνομία έχει μακροχρόνια φήμη για τη χρήση υπερβολικής βίας, ειδικά εναντίον των μεταναστών, σύμφωνα με Εκθεση της Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας (2010), το 57% των πολιτών συμφωνούσε πως οι αρχές αντιμετώπιζαν εχθρικά τις εθνικές μειονότητες.
Την πραγματική διάσταση βέβαια για το αποτύπωμα που έχει η τελευταία σταγόνα αίματος από αστυνομικά χέρια, δίνει ένας κοινωνιολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, στη “Le Monde”:
“Πρόκειται για αγόρια της ίδιας ηλικίας με τον Ναέλ, που αντιδρούν με βίαιο τρόπο για έναν απλό λόγο: Ο θάνατός του θα μπορούσε να ήταν δικός τους. Κάθε έφηβος σε αυτές τις γειτονιές έχει αναμνήσεις αρνητικών συγκρούσεων με την Αστυνομία.
Πριν 55 χρόνια, τότε κυβερνούσε την ΓΑΛΛΙΑ ο συντηρητικός, αλλά “αντι-Ατλαντιστής Ντεγκώλ. Και στην αντιπολίτευση βρίσκονταν οι Σοσιαλιστές και οι Κομμουνιστές. Αλλά ούτε οι Σοσιαλιστές ούτε το επίσημο Κομμουνιστικό Κόμμα της εποχής πήραν ενεργό μέρος στις ταραχές τότε. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (υπό τον Μιτεράν) ζητούσε να πέσει η κυβέρνηση Ντεγκώλ για να “εκτονωθούν” οι διαμαρτυρίες. Και το Κομμουνιστικό Κόμμα έθεσε οικονομικά μισθολογικά αιτήματα στο τέλος, για να καπελώσει τους φοιτητές που πρωτοστατούσαν.Σήμερα στη Γαλλία κυβερνά ο “κεντρώος” και “Ευρωπαϊστής” Μακρόν, καθόλου αντί-Ατλαντικός. Και απέναντί του έχει την αντιπολίτευση της “κατακερματισμένης Αριστεράς” (υπό τον Μελανσόν) και της “ακροδεξιάς” Λεπέν. Ο Μελανσόν συμμετέχει στις κινητοποιήσεις, αλλά ούτε τις υποκίνησε ούτε τις ελέγχει. Και η Λεπέν δεν συμμετέχει μεν, αλλά καιροφυλακτεί να τις αξιοποιήσει προς όφελός της.
* Το 1968, οι ταραχές ξεκίνησαν (στις 22 Μαρτίου) στο Πανεπιστήμιο Ναντέρ του Παρισιού, από μια μικρή ομάδα ακροαριστερών και αναρχικών φοιτητών, που εναντιώνονταν στον Καπιταλισμό, τον Καταναλωτισμό, τον Ιμπεριαλισμό και τον Πόλεμο στο Βιετνάμ. Η κατάληψη των φοιτητών έληξε ήρεμα, αλλά ύστερα από μερικές εβδομάδες τα επεισόδια κλιμακώθηκαν απότομα, όταν οι πανεπιστημιακές αρχές αποφάσισαν τη δίωξη των “πρωταιτίων“, σαφή οικονομικά αιτήματα αιχμής (που θα μπορούσαν να ικανοποιηθούν και να εκτονώσουν την κοινωνική ένταση) δεν υπήρχαν πέραν από τις διακηρύξεις των φοιτητών κατά των… ταξικών αδικιών και της “γραφειοκρατίας” των Πανεπιστημίων γενικά. Σήμερα υπάρχει σαφέστατο αίτημα των διαδηλωτών που σαρώνουν τη χώρα: Να μην περάσει η μετάθεση του ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης κατά 2 χρόνια, από τα 62 στα 64. Στην Ελλάδα είναι από χρόνια στα 67 – χωρίς να ανοίξει μύτη…
Η χρονική παράταση του εργασιακού βίου ακούγεται πολύ “λογική“, αν λάβει κανείς υπ’ όψιν τη σημαντική αύξηση του προσδόκιμου ζωής τις τελευταίες δεκαετίες.
Ο Μακρόν προσπαθεί να “σώσει” το ασφαλιστικό σύστημα. Αλλά η κοινωνία εξεγείρεται εναντίον του! Γιατί θίγεται το μοντέλο “ευζωίας” που είχε συνηθίσει.
* Πριν 55 χρόνια οι Γάλλοι νεολαίοι της εποχής εξεγείρονταν “κατά του Καπιταλισμού και του Καταναλωτισμού“. Σήμερα εξεγείρονται τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους για να μην διαταραχθεί αυτή η “ευζωία” – που πριν 55 χρόνια προσπάθησαν να γκρεμίσουν τα θεμέλια της!
Αμέσως μετά τον “Μάη του 68” ο Ντεγκώλ προκήρυξε εκλογές – που ο ίδιος φοβόταν ότι θα χάσει – και πέτυχε σαρωτική νίκη! Κέρδισε στις 23 Ιουνίου του 68, 353 από τις 486 έδρες της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης. Τις περισσότερες από κάθε άλλη φορά…
Αντίθετα ο σημερινός Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμμάνουελ Μακρόν, δεν έχει βαθιές ρίζες, και στις πρόσφατες εκλογές δεν κατάφερε να κερδίσει καν την πλειοψηφία. Σήμερα δημοσκοπικά βρίσκεται πολύ πιο κάτω…
– Ο Ντεγκώλ είχε μια εθνοκεντρική πολιτική, και δεν δίστασε να έλθει σε σύγκρουση και με την τότε ΕΟΚ και με τις ΗΠΑ, κρατώντας τις αποστάσεις του και από την τότε Σοβιετική Ρωσία.
– Ο Μακρόν έχει μια πολιτική υπέρ της ΕΕ – αλλά θέλει μιαν “άλλη Ευρώπη” (δεν ξέρουμε ακριβώς ποια). Είναι και υπέρ του ΝΑΤΟ – το οποίο, όμως το θεωρούσε… “εγκεφαλικά νεκρό“!
– Είναι εναντίον των υδρογονανθράκων, αλλά στο ενεργειακό θέμα έχει μάλλον θολές απόψεις. Προσπάθησε να μειώσει τα πυρηνικά εργοστάσια της Γαλλίας (που έσωσαν τη χώρα του από τις πρώτες συνέπειες της ενεργειακής κρίσης πέρσι, μετά το κλείσιμο της στρόφιγγας του ρωσικού αερίου στην Ευρώπη).
Μετά την ουκρανική κρίση άλλαξε στάση και στο θέμα αυτό: προσπαθεί να επαναφέρει τα πυρηνικά εργοστάσια και προγραμματίζει καινούργια! Αλλά συμφωνεί με την κατάργηση των υδρογονανθράκων για τα αυτοκίνητα μετά το 2035, των ώρα που η Γερμανία αλλάζει άποψη – και επ’ αυτού.
– Είναι υπέρ του “Ατλαντισμού” (δηλαδή της στρατηγικής σύγκλισης ΗΠΑ-Ευρώπης), αλλά δεν έχει σε καμία υπόληψη το ΝΑΤΟ (το οποίο θέλει να αντικαταστήσει).
Γενικά είναι υπέρ της “παγκοσμιοποίησης” και της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, αλλά θέλει την… “εθνοκεντρική Γαλλία” να παίζει πολύ πιο ηγετικό ρόλο! Και γι’ αυτό προσπαθεί να αναβαθμίσει την οικονομική ισχύ της Γαλλίας, με μεταρρυθμίσεις που συναντούν μεγάλες αντιστάσεις μέσα στην Κοινωνία της Γαλλίας.
* Το συνταξιοδοτικό είναι η θρυαλλίδα μόνο των σημερινών ταραχών στη Γαλλία. Τα βασικά αίτια είναι άλλα.
* Ο Μάης του 1968, ενώ “πολιτικά ηττήθηκε” από τον ΝΤΕ ΓΚΩΛ αμέσως, στην πραγματικότητα οδήγησε σε μια μεγάλη στροφή σε όλη την Ευρώπη προς τα Αριστερά, αλλά χωρίς να ταυτίζεται με το “Σοβιετικό μοντέλο”.
Η ιδεολογική επιρροή του Γαλλικού Μάη κυριάρχησε στη Δύση έκτοτε:
Ο “δικαιωματισμός”, η αντιπαλότητα προς τα εθνικά κράτη, η εχθρότητα προς κάθε τι “παραδοσιακό”, η αντιπάθεια προς την Βιομηχανία και η ουτοπιστική Οικολογία, όλα αυτά που εισπράττουμε σήμερα ως “Προοδευτικότητα χωρίς Μαρξισμό”, όλο αυτό που έγινε γνωστό στις μέρες μας είναι ο σημερινός “απόηχος” του Γαλλικού Μάη.
* Μεγάλη “κληρονομιά” του Γαλλικού Μάη ήταν η πολιτική στροφή της Ευρώπης (και της Δύσης γενικότερα) προς τα “αριστερά“.
Με τον Μιτεράν στη Γαλλία, τον Μπιλ Κλίντον στις ΗΠΑ, τον Τόνυ Μπλερ στη Βρετανία, τον Ανδρέα Παπανδρέου στην Ελλάδα και τον Μπάρακ Ομπάμα στις ΗΠΑ. Ο Μιτεράν έζησε τα γεγονότα του Γαλλικού Μάη χωρίς να συμμετάσχει. Οι υπόλοιποι ήταν “παιδιά του“ ΜΑΗ του 1968, που επηρεάστηκαν από αυτόν, κατά δήλωσή τους, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.
Το τι θα αφήσει η σημερινή εξέγερση στη Γαλλία δεν το ξέρουμε. Είναι βέβαιο, όμως, ότι θα είναι βαθύ το αποτύπωμά της. Η Γαλλία υπήρξε εδώ και δυόμισι αιώνες από την Γαλλική Επανάσταση -και παραμένει – το “εργαστήρι” των παγκόσμιων εξελίξεων. Αυτή τη φορά μπορεί, άραγε, ο Γαλλικός Ιούλης του 2023 να σηματοδοτήσει, αντίθετα με τον ΜΑΗ του 1968, μια νέα στροφή – προς την δεξιά συντήρηση αυτή τη φορά; Ιδωμεν…
Σήμερα η “ακροδεξιά” Μελόνι είναι Πρωθυπουργός της Ιταλίας με όλο και αυξανόμενο κύρος μέσα στην Ευρώπη και η επίσης ακροδεξιά ΛΕΠΕΝ στην ΓΑΛΛΙΑ καραδοκεί ενώ ο Μακρόν θεωρείται από πολλούς σε αποδρομή. Και μάλιστα με αφορμή ένα ζήτημα (το συνταξιοδοτικό) για το οποίο είχε δίκιο…
Οι Προοδευτικές Δυνάμεις του κόσμου κατανοούν, άραγε, την συγκυρία και τους κινδύνους που συνεπάγονται;
* Ο Δημήτρης Κ. Σαρρής είναι π. ΓΓΑ, υφυπουργός, νομάρχης Ηρακλείου