Συμβαίνει κάθε χρόνο, χιλιετίες τώρα, αλλά ο ερχομός του φθινοπώρου δεν παύει να μας εκπλήσσει. Είναι οι νέες μυρωδιές που ξεχύνονται στον αέρα; Είναι τα πρωτοβρόχια; Είναι η πτώση της θερμοκρασίας; Είναι η αλλαγή του σκηνικού της φύσης; Ό,τι και να είναι, μας φορτώνει με αλλαγές συναισθημάτων και σκέψεων.
Σαν κάτι να περιμένουμε καινούριο να μας φέρει. Σαν κάτι νέο να συμβεί. Δυστυχώς εφέτος αυτό το κάτι που συμβαίνει, δεν έχει ξανασυμβεί. Ο ήλιος, αυτός ο παντεπόπτης, βλέπει τις ανατροπές των φυσικών νόμων και τρομάζει. Θέλει να κλείσει τα μάτια, να σβήσει, πριν τον σβήσουν, πριν τα έργα ανθρώπων ακυρώσουν τα έργα των Θεών. «ΟΧΙ ακόμη, ο πλανήτης μου με χρειάζεται, δεν θα τον προδώσω κι εγώ». Ακούγεται μέσα από τον αχό μιας αστραπής και μέσα απ’ την βραχνάδα μιας βροντής, η φωνή του ήλιου κι οι θρήνοι της νομοτέλειας.
Από τα πανάρχαια χρόνια οι άνθρωποι σε όλα τα πλάτη και μήκη της γης λάτρεψαν ως θεούς τα δύο ευκολοδιάκριτα ουράνια σώματα, τον Ήλιο και την Σελήνη. Μα ο ήλιος ήταν πηγή ζωής γι’ αυτό ταυτίστηκε με το υπέρτατο Όν που αποτελεί τον χορηγό του φωτός και της ζωής κι έγινε η πρώτη θεότητα σε όλες τις αρχαίες θρησκείες. Πανηγυρικός λοιπόν ο εορτασμός του κατά την αλλαγή των εποχών, δηλαδή κατά τις ισημερίες και τα ηλιοστάσια. Κατά τη μυθολογία ο ήλιος είναι γιος του Υπερίωνα και της Ευρυφάεσσας ή της Τιτανίδος Θείας. Αδέρφια του η ροδοδάκτυλη Ηώ κι η ωραιοπλέξουδη Σελήνη.
Σε όλες τις αρχαίες θρησκείες ο ήλιος διασχίζει τον ουρανό καθισμένος σε ένα χρυσό άρμα που το σέρνουν τέσσερις ίπποι, ο Εώος, ο Αίθων, ο Πυρρόης και ο Φλέγων, φωτίζοντας με τις ακτίνες του το σύμπαν. Ολοκληρώνοντας την πορεία του φθάνει το βράδυ στην χώρα των Εσπερίδων απ’ όπου διασχίζοντας τον Ωκεανό, επιστρέφει στην Ανατολή – χώρα των Αιθιόπων-ξαπλωμένος σ’ ένα χρυσό κρεβάτι φτιαγμένο από τον Ήφαιστο.
Φέτος που όλα γύρισαν ανάποδα κι οι φυσικοί νόμοι παραβιάζονται στο όνομα της παγκοσμιοποίησης, ο ήλιος θεωρεί καθήκον του να μοιράσει όπως πάντα ακριβοδίκαια τις ώρες του εικοσιτετραώρου, στην ημέρα και τη νύχτα. Αν κι η κανονικότητα νοσεί, η ΙΣΗΜΕΡΙΑ θα γίνει κανονικά. Η ζωή βέβαια κι η επιβίωση του πρωτόγονου εξαρτιόταν από τον κύκλο της βλάστησης, γι’ αυτό ανέδειξε τον ήλιο «Θεό» και την Γαία σε «μεγάλη Μητέρα Θεά».
Στην αρχαία Ελλάδα αμέσως μετά την Φθινοπωρινή Ισημερία ετελούντο τα «ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ». Κατά τη μυθολογία, ιδρυτής τους θεωρούνταν ο Εύμολπος ή ο Μουσαίος, ο οποίος θεωρούνταν γιος του Ορφέα και τελετάρχης των μυστηρίων. Η αρχή λοιπόν των μυστηρίων συμπίπτει, εντελώς τυχαία, με την 14η Σεπτεμβρίου που πάλι εντελώς τυχαία ο χριστιανισμός έχει τοποθετήσει την «Ύψωση του τιμίου σταυρού. Κι αυτό σημαίνει ότι όπως η Ισημερία επιφέρει την εξισορρόπηση της διάρκειας ημέρας και νύχτας, έτσι και οι άξονες του σταυρού εξισορροπούν και εναρμονίζουν τις αντίθετες δυνάμεις, οριζόντια και κάθετη. Ο Ισόπλευρος σταυρός καθώς γνωρίζουμε ήταν ένα από τα Μινωικά σύμβολα.
Οι Ορφικοί πίστευαν ότι όπως καλλιεργείται η γη το Φθινόπωρο, έτσι πρέπει να καλλιεργούνται κι οι ανθρώπινες ψυχές για να εκδηλώσουν τις κρυμμένες τους δυνάμεις.
Η ημέρα της φθινοπωρινής ισημερίας γιορτάζεται σύμφωνα με παραδόσεις, από πολλούς λαούς, ενώ αποτελεί Εθνική γιορτή για τους Ιάπωνες. Στην Κίνα, η ισημερία του Σεπτεμβρίου γιορτάζεται στο Φεστιβάλ της Σελήνης, όπου οι αγρότες παρουσιάζουν την σοδειά του καλοκαιριού και φτιάχνουν νοστιμιές με εποχικά προϊόντα.
Αρκετά αρχαιοελληνικά ημερολόγια, ανάμεσά τους των Λακεδαιμονίων και των Μακεδόνων, είχαν ως αφετηρία (πρωτοχρονιά) την φθινοπωρινή Ισημερία. Ας υποδεχτούμε το Φθινόπωρο προετοιμάζοντας τους εαυτούς μας για μια καινούργια δυστυχώς απάνθρωπη πραγματικότητα.
Η επόμενη Ισημερία δεν γνωρίζουμε πώς θα μας βρει. Γι’ αυτό τώρα είναι η τέλεια στιγμή, να τιμήσετε Έλληνες όλα αυτά που είστε, και να θυμάστε ότι από το φως θα αναδυθούμε. Αναζητώντας τις ρίζες μας ας αρχίσουμε να συμμετέχουμε κι εμείς στις προγονικές εορτές, τις δικές μας εορτές κι έτσι ίσως μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τον ΑΡΜΑΓΕΔΟΝΑ που έρχεται μεταμορφωμένος σε «φωτιά, νερό, και σεισμούς» με σκοπό να αφανίσει το ανθρώπινο είδος όπως το ξέρουμε. Με την «ορμή την πρώτη» πολέμα Έλληνα, για ό,τι σου στερεί το φως, «κι ο Ήλιος Απόλλων», θα φωτίζει την σκέψη και την νόηση σου. Έλληνες πολεμάτε ενάντια σε ό,τι επιβουλεύεται την ζωή στον πλανήτη σας. Πολεμάτε. “Έλληνες εσμέν”».
* Η Ελένη Μανιωράκη-Ζωιδάκη είναι δασκάλα, λογοτέχνις