Ο Νίκος Καζαντζάκης υπήρξε ιδιαίτερα ερωτικός όσο κι’ αν, όπως φαίνεται, αγωνιζόταν να απωθήσει την ερωτική έλξη του γυναικείου κορμιού και να υποτάξει τη σάρκα. Αρκούμαι σε μια παράγραφο από το «Ταξιδεύοντας Ιαπωνία – Κίνα»: «Τα μανίκια είναι πλατιά και μπαίνει ο αγέρας, τα κιμονό διαρκώς ανοίγουν και ξεσκεπάζεται όλο το μερί.
Οι γυναίκες κάνουν απελπισμένες, χαριτωμένες προσπάθειες να μην ξεσκεπαστούν οι κρυφές τους ομορφιές ή οι ασκήμιες. Μα χτες, στα βραδινά φυσήματα του αγέρα είδα να λάμπει σα μήλο ένα φιλντισένιο γόνατο».
Προφανώς δεν ήξερε την αρχαία λέξη «φαινομηρίδες», όπως κι εγώ, μέχρι που ανήρτησε στο διαδίκτυο ο φίλος και συγγραφέας Μάκης Καραγιάννης ένα σχετικό ποίημα του Π. Σωτηρίου από τη συλλογή του «Ωσάν ποιήματα». Το Σωτηρίου ήταν ψευδώνυμο του Παναγιώτη Πίστα που ήταν συμφοιτητής μου. Ήταν από τους εκλεκτούς. Με ευγένεια και αρκετά χαρίσματα. Εκείνος έμεινε στο Αριστοτέλειο και δημοσίευσε αρκετές μελέτες για τα νεοελληνικά γράμματα.
Μου έστειλε το τηλέφωνό του και επικοινωνήσαμε μετά από 65 χρόνια. Ήταν μεγάλη και αμοιβαία η χαρά μας και συγκινήθηκα, όταν μου έστειλε τα ποιήματά του και μια μελέτη για το Ντίνο Χριστιανόπουλο. Η γραφή του διακρίνεται για την λεπτότητα, την ευαισθησία και τους χαμηλούς τόνους. Τα ποιήματα έχουν ρυθμό και αποπνέουν την αίσθηση της φθοράς του χρόνου και τη φευγαλέα ομορφιά. Θα παραθέσω μόνο δυο ποιήματα.
ΜΕ ΤΗΝ ΤΑΛΑΝΤΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΟΡΜΙΟΥ ΣΟΥ
Περπατάς με το κεφάλι ψηλά
και με την ταλάντευση του κορμιού σου
ανατρέπεις τους ρυθμούς του κόσμου μας.
Έρχεσαι από μια χορεία πλασμάτων μοναδικών
και χωρίς να το θέλεις, μας θυμίζεις
πόσο τετριμμένοι και κοινότυποι είμαστε εμείς.
Η χαριτωμένη κόρη με το λικνιστικό της βάδισμα αλλάζει το ρυθμό του κόσμου και δίδει στον ποιητή την αίσθηση ότι όλοι οι άλλοι σβήνουν μπροστά της βυθισμένοι στην κοινοτοπία.
ΦΑΙΝΟΜΗΡΙΔΕΣ
Με τα κομψά δισάκια τους στην πλάτη
καμαρωτές βαδίζουνε στους δρόμους
με τους μηρούς τους να λάμπουνε στο φως
ανταύγειες θηλυκότητας σκορπίζοντας τριγύρω
άλλοτε παιδιάτικες κι άλλοτε ηδονικές.
Κι εμείς, σκυμμένοι πάνω στα λεξικά μας,
για να δηλώσουμε ευπρεπώς
την ευφροσύνη των βλεμμάτων μας
αρχαίες λέξεις σχετικές να ψάχνουμε να βρούμε.
Στη δεύτερη στροφή ο ποιητής σκυμμένος στο λεξικό του αναπολεί το όραμα που αποκάλυψαν οι φαινομηρίδες, γεμάτος ευφροσύνη και ανακαλεί την ωραία αρχαιοελληνική λέξη.
Την ίδια αίσθηση είχαν και εκείνοι που θυμούνται τις μαθητικές ποδιές που έπρεπε να φθάνουν στη μέση της γάμπας. Μερικές όμως μαθήτριες με φιλαρέσκεια μάζευαν τη φούστα με τη ζώνη και άφηναν τα τελευταία κουμπιά ελεύθερα, βέβαιες για την ομορφιά τους, πυρπολώντας τον πόθο των βλεμμάτων.
Το τάγκο, ο πιο ερωτικός χορός, αποκτά μια ιδιαίτερη χάρη με τις μελαχρινές κοπέλες που, λυγίζονται και υψώνουν το γόνατο χαϊδεύοντας το συνοδό τους με υποδηλώσεις ερωτικής συνεύρεσης και τη λάμψη του γυμνού μηρού.
Το παιγνίδι του έρωτα εξακολουθεί να συγκινεί πάντα με ποικίλους τρόπους. Δυστυχώς η ενοχοποίηση του κορμιού μας είναι μια παλιά ιστορία. Το ένδυμα σημειολογικά επιδέχεται ποικίλες αναγνώσεις.
Αν με τη λέξη που μας χαρίζει ο ποιητής κερδίσαμε ένα μαγικό κόσμο, τότε παραφράζοντας το στίχο του Ανδρέα Εμπειρίκου του λέω πήρα τη λέξη σου δώσμου το χέρι σου. Ευχαριστώ Πάνο για τα ποιήματά σου και τις ωραίες αναμνήσεις μας από τη φοιτητική ζωή με τον Λίνο Πολίτη και τον Γιάννη Κακριδή.