Οι ευρωπαϊκές Στρατηγικές Επενδύσεις είναι μια ανάσα του κοινοτικού προϋπολογισμού, εξαιρετικά υπολογίσιμη για τη διενέργεια επενδύσεων στην ΕΕ. Τρεις δράσεις αποτελούν τον κορμό των επενδύσεων αυτών.
Το Ταμείο InvestEU, ο Μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ΜΣΕ) και το Πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη». Μάλιστα, για την επιτυχία των δράσεων αυτών συνεξετάζονται χρηματοδοτούμενες δράσεις που αφορούν δυο ακόμη συνιστώσες: Πρόκειται για τους Αποκεντρωμένους οργανισμούς και τις Δαπάνες διοικητικής στήριξης της ομάδας «Ευρωπαϊκές στρατηγικές επενδύσεις».
Σημειώνεται ότι η όλη προσπάθεια είναι ισχυρή, αν αναλογιστεί κανείς ότι τα ποσά με βάση τα οποία είναι προικοδοτημένος ο προϋπολογισμός της ΕΕ το 2023 αγγίζουν σχεδόν 4,8 δις €, τόσο για Αναλήψεις υποχρεώσεων, όσο και για Πληρωμές.
Σημαντικά μικρότερα, από το περασμένο έτος 2022, αλλά ισχυρά ποσά για να δώσουν δύναμη στην ευρωπαϊκή προσπάθεια. Το ότι τα ποσά είναι μικρότερα δεν καταλαβαίνουμε ότι γίνεται μια διαρκής προσπάθεια, με την οποία διαφωνούμε πλήρως, ώστε να εξοικονομούνται κονδύλια που κατευθύνονται με τον ένα ή τον άλλον τρόπο σε ένα πόλεμο που έχουμε εμπλακεί χωρίς να ληφθεί καμιά απόφαση από το λαό μας, αλλά ελέω κυβερνήσεων και ταγών της Ευρώπης.
Αλλά η πανδημία και ο πόλεμος είναι ωσεί παρόντα γεγονότα, που πρέπει να συνεξετάζουμε όταν δημιουργούνται οι κατάλληλες προϋποθέσεις.
Με τη διαδικασία των προκηρύξεων διαγωνισμών θα χορηγηθούν τα προβλεπόμενα ποσά σε έργα επενδύσεων κάθε φορέα (ιδιωτών ή δημοσίου συμφέροντος) που θα υποβάλλει πρόταση. Έτσι αναμένεται να κινηθούν οι στρατηγικές επενδύσεις που εξετάζουμε στο παρόν σημείωμα, μέσω του ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ «ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ» (ΜΣΕ).
Ο μηχανισμός αυτός ήδη προικοδοτήθηκε με ένα σημαντικό κονδύλι που φθάνει τα 2.877 εκατ. €. Υπενθυμίζουμε ότι το πρόγραμμα αυτό είναι στη διάθεση καθενός Ευρωπαίου, άρα και Έλληνα πολίτη που διαθέτει ένα υλοποιήσιμο επενδυτικό σχέδιο.
Οι δράσεις που θα κάνουν χρήση του ΤΑΜΕΙΟΥ InvestEU προγραμματίζεται να απορροφήσουν 340 εκατ. € , εξαιρετικά μειωμένου σε σχέση με τα ποσά που δεσμεύθηκαν το 2022.
Το ποσόν των περίπου 340 εκατ. € προορίζεται να καλύψει το κόστος εγγύησης της Ένωσης η οποία παρέχεται στο πλαίσιο του «Ταμείου InvestEU» για χρηματοδοτικές και επενδυτικές πράξεις που διενεργούνται για τη στήριξη των εσωτερικών πολιτικών της Ένωσης.
Καλύπτουν επίσης το κόστος ενός συμβουλευτικού υποστηρικτικού μηχανισμού για τη στήριξη της ανάπτυξης έργων που προσφέρονται για επενδύσεις και την πρόσβαση σε χρηματοδότηση, καθώς και για την παροχή σχετικής ανάπτυξης ικανοτήτων («συμβουλευτικός κόμβος InvestEU»). Τέλος, καλύπτει επίσης το κόστος μιας βάσης δεδομένων που διασφαλίζει την προβολή έργων για τα οποία οι οικείοι φορείς υλοποίησης αναζητούν χρηματοδότηση και η οποία παρέχει στους επενδυτές πληροφορίες σχετικά με τις επενδυτικές ευκαιρίες («πύλη InvestEU»).
Το τρίτο σκέλος δράσεων που συμπυκνώνεται σ’ ένα πρόγραμμα που αναμένεται να βοηθήσει τις επιχειρήσεις και κυρίως τις ΜΜΕ, αλλά και όλες τις δημόσιες υπηρεσίες, αφορά το πρόγραμμα «ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΥΡΩΠΗ». Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να ενεργοποιηθούν άμεσα, ώστε να μη χάνονται ευκαιρίες υποβολής προτάσεων. Πρόκειται για το τρίτο πρόγραμμα του κεφαλαίου που αφορά τις Ευρωπαϊκές Στρατηγικές Επενδύσεις και αναφέρεται στο Οι πιστώσεις που έχουν τεθεί στη διάθεση των ενδιαφερομένων για το ερχόμενο έτος ανέρχονται σε 1,290 δις €, μόνο για το ερχόμενο έτος 2023, κατά 70 εκατ. €, περίπου περισσότερα απ ό,τι το περσινό κομμάτι πόρων.
Οι δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν αφορούν το σύνολο της ζωής των επιχειρήσεων της ΕΕ από τη γεωργία μέχρι τους πλέον αναπτυγμένους τεχνολογικούς τομείς. Οι δαπάνες εστιάζονται στην ενίσχυση των δυνατοτήτων της Ευρώπης στην υπολογιστική υψηλών επιδόσεων, την τεχνητή νοημοσύνη, την κυβερνοασφάλεια και τις προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες, την ανάπτυξη και εφαρμογή τεχνολογιών ημιαγωγών και κβαντικών τεχνολογιών αιχμής και επόμενης γενιάς, καθώς και στη διασφάλιση της ευρείας χρήσης τους σε ολόκληρη την οικονομία και την κοινωνία.
Τέλος, οι δυο δράσεις που υποβοηθούν την προσπάθεια των ευρωπαϊκών στρατηγικών επενδύσεων χρηματοδοτούνται με 42 εκατ. € οι Δαπάνες διοικητικής στήριξης της ομάδας και 199 εκατ. € οι Αποκεντρωμένοι οργανισμοί.
Το βασικό θεσμικό πλαίσιο θα αναλύσουμε στο επόμενο σημείωμά μας, που θα περιλαμβάνει κατ’ αρχήν ορισμένα στοιχεία της Εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) 2021/173 της Επιτροπής, της 12ης Φεβρουαρίου 2021, για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον, του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού για την Υγεία και τον Ψηφιακό τομέα, του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού Έρευνας, του Εκτελεστικού Οργανισμού για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας και τις ΜΜΕ, του Εκτελεστικού Οργανισμού του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας και του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού Εκπαίδευσης και Πολιτισμού και για την κατάργηση των παλαιότερων εκτελεστικών αποφάσεων που δεν έχουν πλέον εφαρμογή.
Θα αναφερθούμε όμως και με πιο ολοκληρωμένο τρόπο στο θεσμικό πλαίσιο, γιατί πιστεύουμε ότι ο τρόπος που είναι θεμελιωμένο επιτρέπει σε μελλοντικούς επενδυτές να διαβλέψουν ευκολότερα το συμφέρον και πως αυτό προστατεύεται, μέσα από τις διατάξεις κάθε νομοθετήματος.