Ο παγκόσμιος πληθυσμός ξεπέρασε τα 8,00 δισεκατ. τον Νοέμβριο του 2022, από 1,00 δισεκατ. που ήταν το 1800. Δηλαδή, χρειάστηκαν πάνω από διακόσιες χιλιάδες χρόνια ανθρώπινης προϊστορίας και ιστορίας για να φτάσει ο ανθρώπινος πληθυσμός το 1,00 δισεκατ. και μόλις 222 χρόνια για να οκταπλασιαστεί, δηλαδη να αυξηθεί από 1,00 στα 8,06 δισεκατ. (Kight and Lysik, 2022). Σύμφωνα με στοιχεία του Worldmeters (https://www.worldmeters. info/gr/), η εξέλιξη της πορείας του παγκόσμιου πληθυσμού την 7/9/2023 ήταν ώς εξής:
8.059.064.880 Τρέχων παγκόσμιος πληθυσμός
91.738.980 Γεννήσεις φέτος
149.440 Γεννήσεις την 7/9/2023
41.510.060 Θάνατοι φέτος
67.660 Θάνατοι την 7/9/2023
50.228.170 Μεταβολή του πληθυσμού φέτος
Όλες οι μελέτες και προβλέψεις, που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, δείχνουν συνεχή και μάλιστα σημαντική αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού γεγονός, που δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για το πού θα ζουν και υπό ποιες συνθήκες όλοι αυτοί οι άνθρωποι του πλανήτη στο μέλλον. Οι τόποι κατοικίας, η πρόσβαση σε νερό, τροφή, ιατρική περίθαλψη, εκπαίδευση και όλα τα προαπαιτούμενα για αξιοπρεπή και ασφαλή διαβίωση, αποτελούν ζητούμενο που πρέπει να επιλύσουν οι πολιτικοί και ο πολιτισμός.
Στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρωμαϊκή εποχή οι πιο συνηθισμένες αιτίες θανάτου αφορούσαν την έλλειψη αποτελεσματικής υγειονομικής περίθαλψης και γνώσεων γύρω από ασθένειες και κυρίως τους παθογόνους μικροοργανισμούς.
Σε μια αστική κοινωνία χωρίς κεντρικές εγκαταστάσεις επεξεργασίας και κυρίως απολύμανσης του νερού, με ανεπαρκείς ιατρικές γνώσεις και με νερό μολυσμένο από βακτήρια, δεν προκαλούσε καμία έκπληξη το γεγονός ότι το προσδόκιμο ζωής κυμαινόταν σε αρκετά χαμηλά επίπεδα.
Η πραγματική παγκόσμια αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού ανέρχεται σε περίπου 83,00 εκατ. ή 1,10% ετησίως. Ο ΟΗΕ προέβλεψε ότι ο πληθυσμός θα συνεχίσει να αυξάνεται και οι εκτιμήσεις ανεβάζουν τον συνολικό πληθυσμό σε 8,60 δισεκατ. μέχρι τα μέσα του 2030, 9,80 δισεκατ. μέχρι τα μέσα του 2050 και 11,20 δισεκατ. έως το 2100. Ωστόσο, ορισμένοι ακαδημαϊκοί, εκτός των Ηνωμένων Εθνών, αναπτύσσουν διάφορα μοντέλα για την εξέλιξη του παγκόσμιου πληθυσμού και τους παράγοντες, που θα προκαλέσουν καθοδικές πιέσεις στην αύξηση του πληθυσμού. Σε ένα τέτοιο σενάριο, ο πληθυσμός θα κορυφωθεί πριν από το 2100.
Μελέτη που έγινε για τον ΟΗΕ πριν ένα έτος αναφέρει ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα φτάσει τα 9,70 δισεκατ. έως το 2050 και θα αυξηθεί στα 10,40 δισεκατ. έως το 2100. Οι εκτιμήσεις του ΟΗΕ πριν από μια δεκαετία υποδείκνυαν ότι ο πληθυσμός θα έφτανε τα 11,00 δισεκατ. το 2100. Μια νέα μελέτη της μη κυβερνητικής οργάνωσης The Club of Rome, αναφέρει ότι θα υπάρξει αρχικά μια μικρή αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού και ότι θα ακολουθήσει ραγδαία μείωση.
Σύμφωνα με αυτή τη μελέτη τις τρεις επόμενες δεκαετίες, ο πληθυσμός της Γης θα αυξηθεί κατά μόλις 600 εκατ. φτάνοντας τα 8,60 δισεκατ. και στη συνέχεια θα ακολουθήσει δραστική μείωση, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός να συρρικνωθεί κατά 2,00 δισεκατ. και να φτάσει τα 6.00 δισεκατ.
Η μείωση αυτή ακούγεται σε πρώτο επίπεδο καλό νέο για τα περιβαλλοντικά προβλήματα, που επιφέρει η ανθρώπινη παρουσία και δραστηριότητα στον πλανήτη, αλλά παρόλα αυτά οι συγγραφείς της μελέτης τονίζουν ότι αυτή η μείωση του πληθυσμού μάλλον δεν θα συνοδευτεί από κάποια αξιοσημείωτα περιβαλλοντικά οφέλη.
Σημειώνουν επίσης ότι η πτώση του πληθυσμού θα κάνει την ανθρωπότητα γηραιότερη στο σύνολό της και θα μειώσει το ποσοστό των ατόμων σε ηλικία εργασίας, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο τους νέους για τη χρηματοδότηση της υγειονομικής περίθαλψης και των συντάξεων τους. Δηλαδή, μέχρι το 2100 θα υπάρξουν σημαντικές μεταβολές στην εξέλιξη του παγκόσμιου πληθυσμού με το χειρότερο σενάριο να εστιάζεται στην ακολουθούμενη τελευταία τάση, που θα επιφέρει καταστροφικά αποτελέσματα.
Για τον πλανήτη του μέλλοντος διαφαίνονται μεταξύ άλλων: (α) Κορεσμός του και φυσικά αδυναμία επιβίωσης του. (β) Επικράτηση παγκοσμίως του μουσουλμανισμού έναντι των άλλων θρησκειών. Και (γ) αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης νερού κατά 20-25 % από αυτή των τελευταίων χρόνων μέχρι το 2050. Επίσης, υπολογίζεται ότι ένα δισεκατομμύριο επιπλέον άνθρωποι θα προστεθούν σε εκείνους, που ζουν υπό συνθήκες εξαιρετικά υψηλού υδατικού στρες. Τέλος, η πιθανότητα εξεύρεσης υδατικών πόρων σε άλλο πλανήτη και η μετανάστευση σε αυτόν μου φαίνεται ότι αποτελεί μια εξωπραγματική προοπτική.
*O Ανδρέας Ν. Αγγελάκης είναι επίτιμο μέλος και διακεκριμένο Fellow της Παγκόσμιας Εταιρείας Υδατικών Πόρων.
Βιβλιογραφία
Kight, S. W. and Lysik, T. (2022). The human race at 8 billion. Axios, https://www.axios.com/2022/11/14 global-population-8-billion- data-world-humans-un