Η γραφή του μυθιστορήματος είναι απαιτητική τέχνη και, αν εξαιρέσουμε το Ν. Καζαντζάκη, ελάχιστοι Έλληνες πεζογράφοι έχουν σπάσει το φράγμα της γλώσσας μας. Αν είναι δίκαιο ή άδικο δεν μπορώ να πω. Ίσως φταίει η ιδιομορφία της γλώσσας μας, που με μακροχρόνιο αγώνα, επιτέλους, φαίνεται ότι έχουμε κατακτήσει. Λαμπρό παράδειγμα είναι η Ρέα Γαλανάκη με μια πορεία αξιοθαύμαστη.
Ήταν ευχάριστη έκπληξη για μένα η ανάγνωση του μυθιστορήματος «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ» του Γιώργου Παπαδάκη από τις εκδόσεις ΕΣΤΙΑ που κέρδισε άξια το 2019 το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος και αποδόθηκε θεατρικά σε σκηνοθεσία της Ρίας Μεντηλίδου. Με λιτά μέσα και ευρηματικό τρόπο, αφού τρεις ηθοποιοί μοιράστηκαν εναλλακτικά όλους τους ρόλους. Το ρόλο του ταχυδρόμου απέδωσε ο Θοδωρής Θεοδωρίδης με επάρκεια και άνεση.
Ο μύθος του «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ» τοποθετείται σε κάποιο ορεινό χωριό του Μυλοποτάμου στη δεκαετία του ’50 και η αφήγηση είναι πρωτοπρόσωπη, όπως αποτυπώθηκε στο ημερολόγιο του ήρωα, που εμπιστεύτηκε στο δεσμοφύλακά του, παρακαλώντας να ταφεί στο χώμα με μια πέτρα απ’ τα βουνά του, χωρίς όνομα, μόνο με μια λέξη «ταχυδρόμος» και δίχως λάθη παρακαλώ.
Επιφανειακά θα το χαρακτηρίζαμε ως ηθογραφία, αφού δίδονται με ακρίβεια αρκετά στοιχεία της δεκαετίας του ’50 από τα ορεινά χωριά. Η προξενήτρα, οι μαυροπουκαμισάδες αδελφοί της νύφης και η εποχή, όπου ο ταχυδρόμος ήταν η σύνδεση με τον έξω κόσμο. Η μεγάλη αρετή του είναι η γραφή. Μια ώριμη γλώσσα που ισορροπεί και η σκιαγραφία των προσώπων που κινούνται ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι, στη σιωπή και το λόγο.
Ο ήρωάς μας, στο δεύτερο κυρίως μέρος, έχει αρκετά στοιχεία από τον «ΞΕΝΟ» του Καμύ που ανακρίνεται και καταδικάζεται παραμένοντας αδιάφορος στον κόσμο του, χωρίς να υπερασπίζεται τον εαυτό του και κρύβοντας το εσωτερικό του δράμα.
Ένα μικρό δείγμα γραφής μόνο, αφού μια ευρύτερη παρουσίαση δεν επιτρέπει ο χώρος. «Εκείνη η αναθεματισμένη σιωπή θα έφταιγε. Που σιωπούσαμε. Που δεν είχαμε αρκετές λέξεις ανάμεσα σε παύσεις. Πιστεύαμε τότε πως οι λέξεις φτιάχνουν την πραγματικότητα, πως χωρίς λέξεις δεν μπορούν να συνυπάρχουν οι άνθρωποι».
Φέτος κυκλοφόρησε επίσης από την ΕΣΤΙΑ ένα νέο μυθιστόρημα του Γιώργου Παπαδάκη με τίτλο «ΑΤΑΚΤΟ ΑΙΜΑ». Είναι πλουσιότερο και πολυπρόσωπο. Η δράση του απλώνεται από την επανάσταση του 1897 στην Κρήτη ως τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι ήρωές του αγωνίζονται να κερδίσουν την εσωτερική και εξωτερική ελευθερία και, την επιβίωση και την οικονομική άνοδο. Πρωταγωνιστές δυο νέα παιδιά που μπαίνουν στον αγώνα για να πάρουν πίσω το αδικοχαμένο αίμα των γονέων τους.
Ο χρόνος της αφήγησης κυλά, άλλοτε πυκνά και ονειρικά για να επιτρέψει στο συγγραφέα να διαγράψει τον εσωτερικό κόσμο των ηρώων του, άλλοτε προχωρεί με άλματα αναγκαία για να αποτυπωθούν οι αλλαγές που συμβαίνουν στο κοινωνικό περιβάλλον.
Μια παρουσίαση αποτελεί πάντοτε απλή πρόταση για ανάγνωση. Δεν είναι καν κριτική και αισθητική αποτίμηση. Ο Γιώργος Παπαδάκης αναμφισβήτητα διαθέτει όλα τα στοιχεία ενός πεζογράφου που ξέρει καλά να χειρίζεται τη γραφή, να γοητεύει και να τέρπει. Αρκετά στοιχεία από τον Πρεβελάκη και τον Καζαντζάκη ενσωματώνονται οργανικά στα έργα του. Ο χειρισμός του μύθου και η πλοκή έχουν αξιοποιήσει τις κατακτήσεις της σύγχρονης πεζογραφίας. Έχει ήδη βρει ένα δικό του ύφος. Είμαι βέβαιος ότι θα συνεχίσει και ίσως, αν μεταφραστεί και σε άλλες γλώσσες, θα μπορέσει να επιτύχει την ευρύτερη αναγνώριση.