Ο Γιώργος Σεφέρης σημάδεψε τα γράμματά μας στον 20ό αιώνα, όχι μόνο με το ποιητικό του έργο, αλλά και με το δοκιμιακό που καλλιέργησε εξίσου. Διέθετε, επίσης, ποιητική και πολιτική ηθική. Είναι ευχάριστο ότι έχουν γραφεί αξιόλογες μελέτες, έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και εξακολουθεί να φωτίζει με το αγγελικό φως την πορεία μας. Είχε βαθιά μέσα του την αίσθηση του τραγικού.
Για να επιτύχει στον αγώνα του και να κατακτήσει τον ποιητικό του βηματισμό μελέτησε και γονιμοποιήθηκε απ’ το έργο όλων των μεγάλων δημιουργών και, επειδή πίστευε ότι δεν υπάρχει παρθενογένεση στην τέχνη, αξιοποίησε τα διδάγματά τους δημιουργικά κατακτώντας το δικό του ύφος. Με τη Γενιά του ’30, στην οποία υπήρξε πρωταγωνιστής η γλώσσα μας βρίσκει επιτέλους την εκφραστική της δύναμη.
Κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις ΕΛΚΥΣΤΗΣ η μελέτη της Federica Ambroso «Από το σκοτεινό δάσος στο εκατόφυλλο ρόδο». Η Federica Ambroso γεννήθηκε στην Ιταλία, είναι φιλόλογος, υποψήφια διδάκτορας και συνεργάστηκε με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Έχει ασχοληθεί με μεταφράσεις και έχει εξειδικευθεί στη Συγκριτική Λογοτεχνία. Στη μελέτη της αυτή έχει εξαντλητικά διερευνήσει τη σχέση και την επίδραση του Δάντη στην ποίηση του Σεφέρη και ιδιαίτερα στο μυθιστόρημά του «Έξι νύχτες στην Ακρόπολη».
Είναι ένα μυθιστόρημα που εκδόθηκε μετά το θάνατο του ποιητή. Είχε ξεκινήσει να το γράφει μετά τις σπουδές του στο Παρίσι, αλλά το επεξεργάστηκε και το άφησε ολοκληρωμένο τη δεκαετία του 50. Κάποιες αναφορές για τη σχέση του Δάντη και του μυθιστορήματος του Σεφέρη υπήρξαν και προηγουμένως με κορυφαία εκείνη του Άρη Μαραγκόπουλου που αξιοποίησε η μελετήτρια.
Η μελέτη της Federica Ambroso είναι συστηματική, εξαντλητική και συγκεντρώνει όλα τα παράλληλα χωρία από τη «Θεία Κωμωδία» και το συνολικό έργο του Σεφέρη, ο οποίος είχε μιλήσει στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στα 700 χρόνια από τη γέννηση του Δάντη, το 1966, όπου φαίνεται πόσο καλά γνώριζε τον Δάντη, που σήμερα μαζί με τον Όμηρο και το Σαίξπηρ προσδιορίζουν το μύθο του δυτικού ανθρώπου.
Αν η «Θεία Κωμωδία» είναι μια ποίηση που υπερβαίνει τη θεολογική παράδοση και τελικά εκφράζει την ανθρώπινη επώδυνη πορεία προς την κατάκτηση του Υψηλού, και ο Σεφέρης διακρίνεται από την αγωνία και την ελπίδα ότι λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα και να δούμε τις αμυγδαλιές ν’ ανθίζουν. Βοηθός μας και ελπίδα μας είναι πάντα μια Βεατρίκη που ως ιδανική αγαπημένη μπορεί να μας οδηγήσει στο θεϊκό βάθρο, γιατί ο έρωτας κόβει τον καιρό στα δυο και τον αποσβολώνει.
Οδηγός, φυσικά στην Κόλαση και το Καθαρτήριο για τον Δάντη είναι ο Βιργίλιος. Εμείς, αν θελήσουμε να ταξιδέψουμε σ’ αυτό το σκοτεινό δάσος δεν έχουμε παρά να διαλέξουμε τον δικό μας αγαπημένο ποιητή ως σηματωρό και κήρυκα. Αρκεί τα φτερά του να είναι μεγάλα και δυνατά. Ευτυχώς υπάρχουν αρκετοί.
Ο τίτλος της μελέτης με τις μεταφορές «σκοτεινό δάσος» και «εκατόφυλλο ρόδο», σηματοδοτούν αυτή την πορεία από το σκοτάδι στο φως. Το ρόδο συχνά χρησιμοποιείται για να εκφραστεί η τέλεια ομορφιά.
Παρόμοιες μελέτες βοηθούν πάντα τον αναγνώστη να κατανοήσει πόσο επώδυνη είναι συχνά η δημιουργία. Γι αυτό στο σκοτεινό δάσος της ζωής έχουμε ανάγκη να επιστρέφουμε στο έργο αγαπημένων ποιητών που αναγκάζουν τη γλώσσα να γίνει φάρος και να δείξει ότι η ζωή είναι «μέγα καλό και πρώτο» και αξίζει να τη χαιρόμαστε υπερβαίνοντας την καθημερινή ανάγκη.