Οι κοινωνικοί επιστήμονες συνήθως διαφωνούν μεταξύ τους και σπάνια – πολύ σπάνια – ομονοούν. Μια από τις σπάνιες αυτές περιπτώσεις της ομοθυμίας τους είναι τα οφέλη που έχει ο καθένας από εμάς αλλά και ολόκληρη μια κοινότητα αλλά και εν τέλει η ανθρωπότητα από τον εθελοντισμό.
Και συμφωνούν στο ότι ο εθελοντισμός είναι η κοινωνική εκείνη συμπεριφορά όπου το άτομο χωρίς κίνητρο ανταμοιβής –τουλάχιστον υλικής – προσφέρει τις γνώσεις του, την πείρα του και εν τέλει το πολύτιμο αγαθό που είναι ο χρόνος του για έναν ανώτερο κοινωφελή σκοπό είτε μόνος του είτε στα πλαίσια οργανωμένης ομάδας ή φορέα.
Στην ουσία δηλαδή ο εθελοντισμός αντισταθμίζει την τάση που φαίνεται να επικρατεί στις σύγχρονες κοινωνίες όπου όλα κρίνονται και αξιολογούνται σύμφωνα με την χρηματική αξία. Αποδεικνύει λοιπόν με λόγια, έργα και πράξεις ότι το να υπηρετείς κάτι χωρίς να προσδοκάς να ενθυλακώσεις χρήμα, είναι ευγενές από μόνο του εκτός από χρήσιμο.
Πολλές ομάδες ανθρώπων στην πόλη μας με περισσή διακριτικότητα είναι αλήθεια – γιατί είναι και αυτό κάτι που τους διακρίνει – ασχολούνται με τον εθελοντισμό, προσφέροντας πολύτιμη χείρα βοηθείας στον Δήμο, στην Περιφέρεια, σε φορείς, σε μοναχικούς, πληγωμένους ανθρώπους που χωρίς την βοήθεια των εθελοντών θα ήταν όλα πιο δύσκολα γι’ αυτούς.
Οι τομείς της παρέμβασης των εθελοντών είναι πλείστοι και αφορούν κυρίως όμως θέματα όπως η υποστήριξη κακοποιημένων γυναικών, εγκαταλελειμμένων παιδιών, υποστήριξη προσφύγων και μεταναστών, καταπολέμηση της φτώχειας, βοήθεια σε άτομα με αναπηρίες, ανθρώπινα δικαιώματα κ.ά.
Ο πολιτιστικός εθελοντισμός επίσης είναι μια από τις μορφές που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια με μεγάλη επιτυχία, παράγοντας αξιοσημείωτο έργο.
Υπάρχουν οφέλη από τον εθελοντισμό; Πολλά και διάφορα και είναι όλα σημαντικά. Κάνεις νέες γνωριμίες, από τις οποίες μπορεί να προκύψουν μεγάλες φιλίες, δυνατότητα να ανταλλάξεις απόψεις και ιδέες, να αποκτήσεις εμπειρίες. Και σίγουρα ο εθελοντισμός σε κάνει εν τέλει καλύτερο άνθρωπο.
Μπορεί ο εθελοντισμός να επιλύσει τα πολυσύνθετα προβλήματα των σύγχρονων κοινωνιών; Όχι ασφαλώς! Αποτελεί σίγουρα όμως ένα μοχλό πίεσης προς τις κυβερνήσεις των κρατών καθώς και σε άλλους δομημένους φορείς ώστε να αλλάξουν πολιτικές σε ζωτικά θέματα.
Για τους πολίτες είναι από τους πιο ενεργούς τρόπους παρέμβασης στο κοινωνικό γίγνεσθαι που αναπτύσσεται πέρα από κάθε είδους σκοπιμότητες. Θα μπορούσαμε δε να ισχυριστούμε ότι οι ενεργοί και ευαισθητοποιημένοι πολίτες αποτελούν την ελπίδα για σημαντικές αλλαγές γύρω μας.
Κλείνοντας θα ήθελα να αναφερθώ στην ομάδα εθελοντών που ασχολείται με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης στο πλαίσιο του μη κερδοσκοπικού Συλλόγου «Οι φίλοι του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης». Η προσπάθεια που γίνεται είναι σημαντική, αναγνωρισμένη από το Πανεπιστήμιο Κρήτης στο οποίο ανήκει το Μουσείο, μιας και τους έχει αναθέσει τα τελευταία χρόνια την εξ ολοκλήρου οικονομική διαχείριση του Μουσείου.
* Ο Γιώργης Ελ. Αεράκης είναι πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης