Όπου και αν σταθούμε αυτές τις μέρες, ακούμε τα ερωτήματα και απορίες των αδικοχαμένων αδελφών μας που είναι και δικοί μας προβληματισμοί. Γιατί εσείς λένε, που υπηρετείτε καίρια πόστα της κρατικής μηχανής παραμελείτε τα καθήκοντά σας ως έρχονται καταστροφές;
Γιατί καταπατείτε τον όρκο που δώσατε στην πατρίδα; Γιατί προδίδετε αυτούς που σας ψήφισαν και εμπιστεύτηκαν; Γιατί μας αφήσατε αβοήθητους να καούμε και να πνιγούμε; Γιατί κάνετε τον λαό να πονεί και να κλαίει και τους λαούς της γης να διερωτώνται γιατί οι Έλληνες είναι ήωρες και πρώτοι στους πολέμους και τελευταίοι στην ειρήνη;
Αυτές οι απορίες και τα θλιβερά ερωτήματα βασανίζουν όλους μας όπου κι να βρεθούμε. Την περασμένη Κυριακή, 29 Ιουλίου, εκκλησιάστηκα σε ιερό ναό της πόλης μας. Όλο το εκκλησίασμα βουβό και θλιμμένο. Ο προϊστάμενος του ναού ανακοίνωσε πως στο τέλος της θείας λειτουργίας θα γίνει τρισάγιο για τους αδικοχαμένους, απανθρακωμένους και πνιγμένους της Αττικής. Συμπλήρωσε ακόμη πως φεύγοντας μετά την απόλυση, ν’ αφήσει ο καθένας τον οβολόν του στο παγκάρι του ναού για τους πυρόπληκτους.
Μου έκανε εντύπωση πως οι περισσότεροι άφηναν χάρτινα νομίσματα. Ακόμη, πώς ένα παιδάκι που το κρατούσε σφιχτά το χέρι της μάνας του, όταν είδε να ετοιμάζει το χαρτονόμισμα η μάνα του της είπε: “Κι εγώ μανούλα δεν θα βοηθήσω;. Δεν κάηκαν και μικρά παιδιά σαν κι εμένα στις φλόγες;” Η μάνα του έκαμε το χατίρι. Στην παράκληση του παιδιού όσοι είμαστε κοντά και τ’ ακούσαμε ράγισαν οι καρδιές μας κι έτρεξαν τα δάκρυά μας. Πονούν και κλαίνε οι πανέλληνες για την αναπάντεχη τραγωδία.
Ασφαλώς θα πονούν και θα κλαίνε και οι υπεύθυνοι, φοβούμενοι και τις επερχόμενες συνέπειες. Η μεγάλη απορία των Ελλήνων είναι ποιοι πραγματικά φταίνε. Αυτή την απορία έχεται να επιλύσει ανορθόδοξα ο προκλητικός επίσκοπος Καλαβρύτων. Ο Θεός, μας τιμωρεί, είπε, γιατί ψηφίσαμε κι έχουμε άθεους κυβερνήτες. Δυστυχώς όλοι οι φορείς της παιδείας είναι βαριά τραυματισμένοι.
Η οικογένεια, το σχολείο, η κοινωνία, η πολιτεία και η εκκλησία όπου ορισμένοι κλήθηκαν να υπηρετήσουν την Εκκλησία και το πλήρωμά της με το μυστήριο της ιεροσύνης, που είναι σταυρική και μαρτυριακή διακονία. Αυτή τη διακονία εμπνέει το Άγιο Πνεύμα και όχι η εξουσία. Διακονία και αγιασμό ασκεί η Εκκλησία και όχι η εξουσία. Πιστεύει πως ο λαός είναι κυρίαρχος και πηγάζουν απ’ αυτόν τα πάντα. Η Εκκλησία του Χριστού δεν τραυματίζει το λαό με ενοχές και κολάσεις. Τον μαθαίνει να σηκώνεται όταν πέφτει, με τη μετάνοια. Μαθαίνει τον κάθε άνθρωπο να πιστεύει και να δοξάζει τον Θεό.
Να τον αναζητά και να τον καλύπτει αφού ζει μέσα του. Ορισμένοι αθεόφοβοι εκπρόσωποι της Εκκλησίας, γίνονται αιτία να χάνονται ψυχές. Να βλασφημείται το όνομα του Θεού και να πολεμάται η πίστη μας. “Περίμενα τον Θεό Πατέρα και μου σέρβιραν ένα μεγάλο αφεντικό στα παιδικά μου χρόνια” αναφέρει ο Σάρτρ. Η Εκκλησία ταυτίζεται με τον Χριστό και είναι αλήθεια και ελευθερία. Αυτό λέει το Ευαγγέλιο. Αυτό είπε ο Χριστός στους μαθητές του: “Ως εάν θέλει γενέσθαι μέγας εν υμήν έσται υμών διάκονος και ος εαν θέλει υμών γενέσθαι πρώτος έσται πάντων δούλος” (Μαρκ. 10, 42-44).
Οι Τρεις Ιεράρχες που η κοινή εορτή τους, 29 Ιανουαρίου, θεσπίστηκε ως εορτή της παιδείας και των γραμμάτων του έθνους μας, ήλεγξαν με παρρησία τις παρεκτροπές των κληρικών. Ο Μ. Βασίλειος έγραφε στους χωροεπισκόπους: “Εκκαθαρίσατε την Εκκλησία αφού διώξετε τους αναξίους, και του λοιπού εξετάγετε και δέχεσθε μόνον τους αξίους”. Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος δριμύτατα κατακρίνει αναξίους κληρικούς οι οποίοι “ανίητοις χερσί και αμυήτοις ψυχαίς προσέρχονται εις την ιερωσύνην”. Ο αυστηρός έλεγχος του Ιωάννου Χρυσοστόμου κατά των αναξίων κληρικών ήταν η κύρια αιτία των μεγάλων διγμών του. “Τα της Εκκλησίας απσίμαντα, πλους εν νυκτί, πυρσός ουδαμού” (τα πράγματα της Εκκλησία έμειναν χωρίς ποιμένες. Πλέομε τη νύχτα και πουθενά δεν φαίνετια φανάρι) λέει ο Γρηγόριος, ο δε Χρυσόστομος: “Ταρχέτυπα ηφάνισται, διατούτο ουδέ οι νέοι γίγνονται θαυμασταί (τα παραδείγματα έχουν εξαφανιστεί. Γι’ αυτό ούτε οι νέοι έχουν να θαυμάσουν κάποιον).
Όλοι οι φορείς της εθνικής μας παιδείας ασθενούν. Γι’ αυτό και ο ξεπεσμός, τα παθήματα κι οι εθνικές τραγωδίες. Όλα όμως ξεκινούν και θεριεύουν από ηθική κρίση. Από τον παραμερισμό του κώδικα των ηθικών αξιών, που διακονεί η Εκκλησία μας. Οι πατέρες της Εκκλησίας μας και ιδιαίτερα οι Τρεις Ιεράρχες λένε οι πιστοί πρέπει ν’ αγωνίζονται για την εκλογή άξιων κληρικών. Στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, ο κλήρος και ο λαός εξέλεγε τους Επισκούς. Αυτό το άξιο και δημοκρατικό ξεχάστηκε. Ο λαός παραμερίζεται. Τα παρασκήνια, οι συμφωνίες και πιέσεις κάνουν τις εκλογές. Τουλάχιστον οι ιερείς και διάκονοι έπρεπε να έχουν λόγο. Στο σημείο θέλω να καταθέσω προσωπική μαρτυρία.
Οι μακαριστοί πρώην: Αρχ/κος Κρήτης Κυρός Τιμόθεος, Κισσάμου και Σελήνου Κυρός Ειρηναίος και Πέτρας και Χερρρονήσου Κυρός Νεκτάριος, συνήθιζαν προ της εκλογής νέου μητροπολίτη να ερωτούν επίμονα: Τι λένε οι θεολόγοι Κρήτης; Τι λέει ο λαός μας; Ήθελαν προσερχόμενοι στην κόλαση να γνωρίζουν προπαντώς τι θέλει ο λαός.
* Ο Κώστας Χαρ. Νεονάκης είναι επίτιμος σχολικός σύμβουλος των Θεολόγων Κρήτης, πρώην πρόεδρος του Παγκρήτιου Συνδέσμου Θεολόγων και του Συνδέσμου Εφέδρων Αξιωματικών Ν. Ηρακλείου, πρώην γυμνασιάρχης και λυκειάρχης