Η τεχνολογία αντίστροφης ώσμωσης (RO) παράγει πόσιμο νερό υψηλής ποιότητας συνδυάζοντας τις πιο εξελιγμένες σχετικές τεχνολογίες, όπως προφίλτρανση, φίλτρανση και υπερδιήθηση με ημιπερατές μεμβράνες διαπερατότητας μέχρι 0,0001 μ (μικρών) (Εικ. 1). Η τεχνολογία αυτή συνεχώς εξελίσσεται, βελτιώνεται και διαδίδεται και σήμερα είναι η πλέον ασφαλής, αποτελεσματική και οικονομική για την απομάκρυνση σχεδόν του συνόλου των επιβαρυντικών στοιχείων του νερού. Επίσης απολυμαίνει και βελτιώνει την αλκαλικότητα και τη γευστικότητα του παραγόμενου νερού με πολύ σύγχρονες μεθόδους.
Η αφαλάτωση θα μπορούσε να αποτελέσει μια βιώσιμη, αποτελεσματική και οικονομική λύση για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στη χώρα μας και βέβαια στο Ηράκλειο και σε πλείστες άλλες πόλεις της ΝΑ χώρας. Στην Ελλάδα η πρώτη πειραματική μονάδα αφαλάτωσης εγκαταστάθηκε στο νησί της Σύμης το 1964. Σήμερα, οι υπάρχουσες μονάδες ξεπερνούν τις 150, είναι γενικά μικρής δυναμικότητος, με συνολική παραγωγή περίπου 120.000 m3/d. Η σημαντικότερη αύξηση των μονάδων αφαλάτωσης παρουσιάζεται στα νησιά του Αιγαίου, που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα επάρκειας ύδατος και η μεταφορά έχει αποδειχθεί πολύ δαπανηρή (μέχρι και 10 €/m3), με αποτέλεσμα να έχει περιορισθεί στο ελάχιστο (Αγγελάκης, 2023).
Με δεδομένα τα παραπάνω, είναι επιβεβλημένο κάποιοι/ες από την νέα Δημοτική αρχή να ασχοληθούν ενεργά με την απαιτούμενη διασφάλιση της επάρκειας υδροδότησης της πόλης, ιδιαίτερα εν όψει της αύξησης της τουριστικής εισροής επισκεπτών. Γι΄αυτό προτείνεται: (α) Η άμεση επίσκεψη του πρότυπου Εκπαιδευτικού Πάρκου Αφαλάτωσης της ΔΕΥΑ Μαλεβιζίου για επιτόπια ενημέρωση, για τις υφιστάμενες δυνατότητες παραγωγής αφαλατωμένου πόσιμου νερού υψηλής ποιότητας και της επικρατούσες συνθήκες. Και (β) η διασφάλιση υδρευτικού νερού υψηλής ποιότητας με αφαλάτωση υφάλμυρου νερού, είτε από την πηγή του Αλμυρού, είτε εμπλουτισμένων υπόγειων υδατικών πόρων από τον υδροφορέα της Φοινικιάς (Αγγελάκης, 2023). Σημειώνεται ότι όλο και περισσότεροι Ηρακλειώτες, καθημερινά προμηθεύονται πόσιμο νερό άριστης ποιότητας (καλύτερο από οποιοδήποτε άλλο), από το Εκπαιδευτικό Πάρκο Αφαλάτωσης της ΔΕΥΑ Μαλεβιζίου.
Στο Ηράκλειο το πρόβλημα επάρκειας υδρευτικού νερού μπορεί να επιλυθεί εσαεί με μια μονάδα αφαλάτωσης RO στον Αλμυρό, ημερήσιας δυναμικότητας περί τα 20.000 m3/d, δηλαδή περίπου 7,30 εκατ./έτος. Σύμφωνα με ενδεικτικές τιμές όλων των παραμέτρων από άλλες μεσογειακές χώρες, εκτιμάται να είναι κόστους περίπου 7 εκατ. €, με μέσο κόστος παραγωγής του πόσιμου νερού 0,16 €/m3. Μια επίσκεψη στην ΔΕΥΑ Μαλεβιζίου, θα μπορούσε να σας επιλύσει τυχόν αμφιβολία σας για του λόγου το αληθές, συμπεριλαμβανομέ- νων λοιπών δαπανών λειτουργίας και συντήρησης ενός τέτοιου έργου. Τα αναφερόμενα από κάποιους σχετικά με το σημερινό κόστος της αφαλάτωσης με RO αφίστανται της πραγματικότητας. Πιθανόν ισχύανε μέχρι το τέλος του περασμένου αιώνα. Όμως η εξέλιξής της τα τελευταία χρόνια είναι ραγδαία. Τελευταία η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενεργείας στην τεχνολογία της RO αυξάνεται και συνεπάγεται περαιτέρω μείωση του κόστους παραγωγής του αφαλατωμένου νερού.
Τέλος, σημειώνεται ότι τα έργα αφαλάτωσης με RO, όπως έχει αναφερθεί επανειλημμένως, θεωρούνται χαμηλού κόστους, υψηλής απόδοσης, φιλικά στο περιβάλλον και με παραγόμενο προϊόν υψηλής ποιότητας. Είναι κρίμα αυτός ο τόπος με υψηλότατη διαθεσιμότητα μη-συμβατικών υδατικών πόρων να αντιμετωπίζει τόσο σοβαρά προβλήματα ύδρευσης. Πιστεύω ακράδαντα ότι διαθέτει όλα τα απαραίτητα φυσικά, οικονομικά και άλλα απαραίτητα μέσα για να καταστεί μια πόλη πρότυπη.
Βιβλιογραφία: Αγγελάκης, Α. Ν. (2023). Πώς θα μπορούσε ο Δήμος Ηρακλείου να αντιμετωπίσει τις σημερινές και μελλοντικές Υδατικές του ανάγκες. Ρεθεμνιώτικα Νέα, Ρέθυμνον, 28/10/2023, https://rethnea.gr/pos-tha-mporoyse-o-dimos-irakleioy-na-antimetopisei/
*O Ανδρέας Ν. Αγγελάκης είναι επίτιμο μέλος και διακεκριμένο Fellow της Παγκόσμιας Εταιρείας Υδατικών Πόρων