Το Σύνταγμα, ο θεμέλιος λίθος του δημοκρατικού μας κράτους (άρθρα 26 παρ.2, 103 ιδίως παρ.1 κ.α.) καθορίζει ως πρωταρχικό σκοπό της δημόσιας διοίκησης, την εξυπηρέτηση των δημόσιων αναγκών και του δημόσιου συμφέροντος. Παρ’ όλα αυτά ο μηχανισμός της δημόσιας διοίκησης στην Ελλάδα εμφανίζει διαχρονικά τεράστια προβλήματα και σοβαρές παθογένειες, σε τέτοιο βαθμό που τον καθιστούν δυσλειτουργικό αλλά και αναποτελεσματικό.
Η εικόνα της δημόσιας διοίκησης και λειτουργίας παρουσιάζει ανακολουθία, ασυνέχεια και μη ανταπόκριση στις ολοένα και πιο απαιτητικές μεγάλες, σύγχρονες ανάγκες. Η πολυνομία ή πολυπλοκότητα, η δυσκαμψία, η ευθυνοφοβία, η σύγχυση αρμοδιοτήτων, η μη τήρηση των προθεσμιών που ορίζονται από το νόμο, η βραδεία εξέλιξη του τρόπου διεκπεραίωσης, το παρωχημένο και συχνά μεταβαλλόμενο νομικό πλαίσιο, η εν γένει βραδεία εξέλιξη και υλοποίηση του κρατικού έργου, η μη αποτελεσματική διαχείριση των υλικών και άυλων πόρων, αποτελούν κάποια από τα βασικά χαρακτηριστικά προβλήματα της δημόσιας διοίκησης.
Βασικό στοιχείο της δυσχέρειας στη δημόσια διοίκηση και λειτουργία, αποτελεί η ίδια η συγκρότηση του δημόσιο-υπαλληλικού σώματος (άρθρα 103 & 104). Οι «οργανισμοί» και οι «Εσωτερικοί Κανονισμοί» που θεσπίζονται δεν αποτυπώνουν με σαφήνεια τη δομή, τη σχέση μεταξύ των μονάδων, τις λειτουργίες που αυτές επιτελούν, τα καθήκοντα και τα προσόντα που απαιτούνται για την κάθε «οργανική θέση» αλλά και το σύστημα σταδιοδρομίας.
Η έλλειψη δε ικανής στρατηγικής, συγκεκριμένης στοχοθεσίας, αλλά και η συνεχή μεταβολή των συστημάτων οργάνωσης και λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης και στελέχωσης του κράτους, δυσχεραίνουν ακόμα περισσότερο την υφιστάμενη κατάσταση, καθιστώντας άμεση και επιτακτική την ανάγκη μεταβολής αυτής της κατάστασης.
Η υιοθέτηση προτάσεων επίλυσης των προβλημάτων τόσο με παρεμβάσεις που είναι άμεσα εφικτές στο πλαίσιο του ισχύοντος νομοθετικού καθεστώτος, όσο όμως και με παρεμβάσεις που προϋποθέτουν σημαντικές θεσμικές αλλαγές κρίνονται απαραίτητες έτσι ώστε να αρθούν οι χρόνιες παθογένειες και τα προβλήματα και να επιχειρηθεί κατά τρόπο ουσιαστικό ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης προς όφελος των πολιτών.
*Ο Βαγγέλης Παπαδάκης
είναι νοσηλευτής-οικονομολόγος,
προέδρος ΕΝΕ ΚΡΗΤΗΣ