Αρχές της δεκαετίας του ΄30 και η πόλη μας, όπως και ολόκληρο το νησί μας, παρουσιάζει σημάδια ανάκαμψης.
Δεν ήταν και εύκολο πράγμα για μια πόλη και έναν λαό ολόκληρο να συνέλθουν τόσο εύκολα, αφού ήταν τόσο έντονα και νωπά τα σημάδια ενός εξαντλητικού πολέμου αλλά και της μεγαλύτερης τραγωδίας που έζησε ποτέ ο Ελληνισμός, της Μικρασιατικής καταστροφής.
Πολύπαθοι και ταλαιπωρημένοι οι συνάνθρωποί μας, οι πρόσφυγες, έρχονται και αναζητούν βοήθεια και προστασία. Ξεριζωμένοι και ξεσπιτωμένοι προσπαθούν να δημιουργήσουν το δικό τους σπιτικό.
Υπομένουν το δικό τους δράμα και ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες σε χώρους υγρούς και ανήλιαγους, σε παράγκες και σε τενεκεδομαχαλάδες, έχοντας όμως πάντα ψιλά το κεφάλι. Οι ντόπιοι αρχίζουν να τους αγκαλιάζουν, να τους στηρίζουν και να ενσωματώνονται μαζί τους.
Τους καλοδέχονται στις διάφορες εορταστικές εκδηλώσεις και έχουν πολλά να πάρουν απ’ αυτούς, αφού πολλά έχουν μεταφέρει από τις προγονικές τους εστίες. Αρχοντιά, πολιτισμός, τεχνική κατάρτιση, εμπειρίες και γνώσεις σε θέματα καλλιέργειας της γης, τους συνοδεύουν.
Ημέρες αποκριάς, ημέρες χαράς και γλεντιού για το Μεγάλο Κάστρο. Από την αρχή του Τριωδίου και κυρίως από την Τσικνοπέμπτη μέχρι και την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς η πόλη μας γιορτάζει.
Πολλές οι χορευτικές συγκεντρώσεις, πολλά τα κέντρα διασκέδασης. Στους χορούς υπήρχε μια διαβάθμιση ανάλογα με την κοινωνική θέση των συμμετεχόντων. Έτσι έχουμε τους επίσημους, τους ημιεπίσημους και τους ανεπίσημους χορούς.
Υπεύθυνοι για την διοργάνωση των πρώτων ήταν τα διάφορα σωματεία και η λέσχη Ηρακλείου. Σ’ αυτούς συμμετείχαν μόνο προσκεκλημένοι και η επίσημη αμφίεσή τους ήταν σμόκιν και φράκο για τους κυρίους και έξωμες μακριές και συνήθως απαστράπτουσες τουαλέτες για τις κυρίες.
Στην περίπτωση αυτή αν και το κέφι στην αρχή ήταν τυποποιημένο, στη συνέχεια τα πράγματα έπαιρναν άλλη τροπή και οι συμμετέχοντες και συμμετέχουσες έδειχναν, όπως πραγματικά πρέπει να φέρονται, και όπως οι μέρες το καλούν.
Σχετικά με τους ημιεπίσημους χορούς, διοργανώνονταν από διάφορα σωματεία για λόγους ενίσχυσης. Η προσέλευση του κοινού στους χορούς αυτούς ήταν πιο ελαστική και οι συμμετέχοντες εξασφάλιζαν την παρουσία τους με εισιτήριο.
Όσο για την ένδυση τα πράγματα ήταν πιο χαλαρά. Μαύρο κουστούμι για τους άνδρες ή κουστούμι σκούρου χρώματος με άσπρο πουκάμισο και για τις γυναίκες μια απλή τουαλέτα ή κάποιο απογευματινό φόρεμα.
Εδώ το κέφι ήταν πιο έντονο και πιο ζωηρό. Τέλος οι ανεπίσημοι χοροί γίνονταν στα διάφορα χοροδιδασκαλεία με ζωντάνια και μοναδικό κέφι, παρόλο που τα εδέσματα ήταν πιο λιτά και δεν είχαν καμία σχέση με τα εδέσματα των δύο προαναφερόμενων χορευτικών εκδηλώσεων.
Ποιοι ήταν όμως οι χώροι διασκέδασης στο παλιό Ηράκλειο; Που βρίσκονταν; Τι ρόλο έπαιζαν οι κινηματογράφοι εκείνης της εποχής; Στη σημερινή στοά Τσιλένη, εκεί που σήμερα είναι το Ιατρικό Κρήτης ήταν ο κινηματογράφος «Του Πουλακάκη» ο οποίος ονομάσθηκε αργότερα «Ηλέκτρα».
Ο συγκεκριμένος χώρος χρησιμοποιήθηκε ως χώρος διασκέδασης, όπως και ο κινηματογράφος «Αγλαΐα» αργότερα ονομάσθηκε «Απόλλων» απέναντι από τα σημερινά δικαστήρια.
Επίσης ο κινηματογράφος «Μινώα» εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η Βασιλική του Αγίου Μάρκου. Στους προαναφερόμενους χώρους γινόταν κάποια διοργάνωση ώστε να είναι κατάλληλοι για τις χορευτικές εκδηλώσεις.
Άλλες αίθουσες ήταν:
Η αίθουσα «Ντορέ» του Μανόλη Αγγελιδάκη, «Εθνικό» στην οδό Δικαιοσύνης, εκεί όπου είναι σήμερα το πολυκατάστημα «Μπέρσκα» Bershka, το χοροδιδασκαλείο του Τριανταφυλλάκη στην οδό στρατηγού Πεζανού στη σημερινή φαρμακαποθήκη στο ισόγειο δίπλα από την αρχιεπισκοπή Κρήτης, το καζίνο του Ροΐδη προς το τέλος της οδού Χάνδακος, η λέσχη Ηρακλείου στο μέγαρο Φυτάκη, το Μαξίμ στην παλιά αγροτική Τράπεζα στην οδό Καλοκαιρινού, το λαϊκό χοροδιδασκαλείο του Καραΐσκου δίπλα στη φάμπρικα του Ανωγειανάκη στην Αγία Τριάδα, η πίστα πατινάζ στη συμβολή των οδών Ακαδημίας και Θερίσου (στο σημερινό κατάστημα Χαλκιαδάκη), όπου οι νέοι μάθαιναν διάφορες χορευτικές κινήσεις, τα Βαλκάνια κοντά στην εκκλησία της Ανάληψης και τόσες άλλες εστίες χορού, κεφιού και διασκέδασης που πιθανόν να μου διαφεύγουν Τέτοιες μέρες… πολλοί επώνυμοι καλλιτέχνες κατέβαιναν από την Αθήνα στην πόλη μας όπως ο Νίκος Γούναρης, η Σεβάς Χανούμ, ο Κλέων Τριανταφύλλου (ο γνωστός Αττίκ), η Ζωζώ Σαπουτζάκη και άλλοι. Το 1953, προκειμένου η διοργάνωση των αποκριάτικων εκδηλώσεων να είναι όσο το δυνατόν πιο άρτια, ιδρύεται η Κ.Ε.Κ.Τ.Ε. (Κεντρική Επιτροπή Καστρινών Τουριστικών Εορτών), όπου πρωτοστατούν επώνυμοι Ηρακλειώτες όπως ο Μανόλης Πατεράκης, ο Φέφος Περδικογιάννης, ο Βουσβούνης, ο Τζανάκης, η Χρυσούλα Μπουρλώτου και άλλοι.
Τέτοιες μέρες στο Μεγάλο Κάστρο… Τότε που οι Καστρινοί διασκέδαζαν με τον μοναδικό τους τρόπο! Ενωμένοι και αδελφωμένοι, μασκαρεμένοι και αμασκάρωτοι, πλούσιοι και φτωχοί, μικροί και μεγάλοι, άνδρες, γυναίκες και παιδιά.
Μια περίοδος χαράς και κεφιού που κρατούσε όλο το Τριώδειο. Μια όαση ανάπαυλας και εκτόνωσης στις δύσκολες και σκληρές αλλά όμορφες και ρομαντικές εποχές, που δεν έπαυσαν να μας διδάσκουν και να μας αποδεικνύουν τη δική τους ξεχωριστή ομορφιά, εκπέμποντας τη μοναδική τους νοσταλγία!