Όταν αναφερόμαστε στη διεύρυνση της ΕΕ με την Ουκρανία όσοι γνωρίζουν διαδικασίες και πολιτικές γελούν πικρά, γνωρίζοντες τι σημαίνει να βάλεις τους Ουκρανούς στο παιχνίδι των κοινοτικών κονδυλίων. Για λόγους που δε σχετίζονται κατ ευθείαν με τη ρωσοουκρανική σύρραξη, άνθρωποι που αποδεδειγμένα έχουν ταχθεί στο πλευρό της ενωμένης Ευρώπης λένε μακριά από το ενδεχόμενο να μπει η Ουκρανία στην ΕΕ.
Ήδη κλαίνε τη διασπάθιση και το γλέντι που φαίνεται να έχει γίνει με τα 50 δισ. ευρώ για δήθεν βοήθεια στον ουκρανικό λαό και στις κακουχίες του πολέμου. Μια συνοπτική απεικόνιση θα επιχειρήσουμε στις γραμμές που ακολουθούν.
Στο συμβούλιο εξωτερικών υποθέσεων της ΕΕ που έλαβε χώρα στις 11 Δεκεμβρίου 2023, ο Ύπατος Εκπρόσωπος επιβεβαίωσε ότι έχει ήδη ξεκινήσει τον διάλογο και τις διαβουλεύσεις εμπειρογνωμόνων με την Ουκρανία σχετικά με τις μελλοντικές δεσμεύσεις στον τομέα της ασφάλειας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να παράσχει η ΕΕ, όχι μόνο επιχειρησιακή στρατιωτική στήριξη στην Ουκρανία, αλλά και να εργαστεί για μια προβλέψιμη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση.
Στο μεταξύ στις 14 και 15 (Πέμπτη και την Παρασκευή) Δεκεμβρίου 2023 συνέρχεται η τελευταία σύνοδος κορυφής της ΕΕ για το 2023. Η ατζέντα περιλαμβάνει την Ουκρανία, τη Μέση Ανατολή, τη διεύρυνση και την αναθεώρηση του προϋπολογισμού της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής βοήθειας ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ για το Κίεβο1. Δηλαδή οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα συνεδριάσουν για 2 πολέμους, με πλήρη τα σφάλματα στις αποφάσεις του πρόσφατου παρελθόντος, αλλά βέβαια, θα πουν και 2 λέξεις και για τις άλλες χώρες υπό ένταξη και τέλος θα σκεφτούν, τι θα κάνουν και με τα δεινοπαθούντα οικονομικά της Ένωσης, που εμφανίζονται εξαιρετικά ανίκανοι τόσο να διαχειριστούν, όσο και να προστατεύσουν.
Ας πάρουμε το παράδειγμα της Ουκρανίας. Τα χρήματα που διατίθενται για τη στήριξη της Ουκρανίας δεν παρακολουθούνται και δεν ελέγχονται επαρκώς, λένε οι αρμόδιοι στις εκθέσεις και στα έγγραφα αξιολόγησης που δημοσιοποιούνται. Ουσιαστικά δε ελέγχονται και δεν παρακολουθούνται, αλλά χορηγούνται και δεν υπάρχει συνέχεια για το που πάνε και τι στόχους εξυπηρετούν. Τι εκφράζουν, τι εξυπηρετούν κανείς δεν ξέρει και κανείς δε λέει κάτι σχετικό.
Αν τώρα ισχύσει η πρόταση του ύπατου εκπρόσωπου Ζοζέπ Μπορέλ για μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, αυτό σημαίνει παγίωση του λάθους της ΕΕ να μην επιχειρήσει μέσω της διπλωματικής οδού τη λύση του σοβαρού αυτού προβλήματος. Δεν έχουν συνειδητοποιήσει οι πολίτες της Ευρώπης ότι τα κεφάλαια που οδεύουν στο πιθάρι δίχως πάτο της Ουκρανίας ισοδυναμεί με τις ετήσιες δαπάνες κοινωνικού χαρακτήρα, περιφερειακού και συνοχής και της εφαρμογής και άλλων κοινοτικών πολιτικών.
Αρχίζουν να το καταλαβαίνουν οι Ευρωπαίοι και προσθέτουμε και τους Αμερικάνους που δεν έχουν πλέον κονδύλια προς διάθεση στην Ουκρανία και θα προσπαθήσουν να πείσουν τον Ζελένσκι να συμβιβαστεί με τους Ρώσους, που δεν πρόκειται να πισωπατήσουν ούτε μια σπιθαμή από τα κατακτηθέντα στη διένεξη αυτή.
Στο πρόσωπο του αμφιλεγόμενου Ούγγρου πρωθυπουργού οι δήθεν διπλωμάτες της Ευρώπης βλέπουν την ευκαιρία δημιουργίας αδιεξόδου, μιας και ο άνθρωπος αυτός έχει εκφράσει την αντίθεσή του στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία – μια απόφαση που απαιτεί ομοφωνία.
Έτσι, και το Ευρωκοινοβούλιο βρήκε την ευκαιρία να καλυφθεί πίσω από την προστασία των κονδυλίων της ΕΕ για να μιλήσει για την πρόληψη και την ανάκτηση περιπτώσεων απάτης.
Αυτό αναφέρεται σε δελτίο τύπου της 05-12-2023 και δίνεται ο τόνος στον μεγάλο κίνδυνο για τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ που ενέχει ο νεποτισμός που χρησιμοποιείται κατά την προμήθεια κονδυλίων της ΕΕ2. Στο σχετικό κείμενο που εγκρίθηκε ο λόγος αφορά τα χρήματα που διατίθενται για την απάντηση της Ευρώπης στην επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, κονδύλια που δεν παρακολουθούνται και δεν ελέγχονται επαρκώς. Αντίθετα, εκ του ρόλου της, η Επιτροπή έπρεπε να διενεργεί διεξοδικότερους ελέγχους για να διασφαλίσει ότι τα κονδύλια της ΕΕ καταλήγουν σε εκείνους που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.
Αν διαπιστώσουμε όπως φαίνεται, ότι η εξασφάλιση νέας οικονομικής βοήθειας από την Ευρώπη είναι κρίσιμη, καθώς αυξάνονται οι αμφιβολίες για τη μελλοντική υποστήριξη των ΗΠΑ στο Κίεβο, το οποίο βασίζεται στη δυτική οικονομική βοήθεια για τον πόλεμό του με τη Ρωσία, αυτό θα ισοδυναμεί με χαριστική βολή κατά των μηχανισμών προστασίας του ευρωπαϊκού οικονομικού μοντέλου.
Ήδη το μοντέλο αυτό δεινοπαθεί αφού οι πολιτικές βάσης δεν εξυπηρετούνται όπως ορίζουν οι Συνθήκες. Σε προηγούμενα σημειώματά μας έχουμε αναφερθεί διεξοδικά στους κινδύνους επανεθνικοποίησης της ΚΓΠ, σε βάρος των αγροτών μας, αλλά και των Ευρωπαίων καταναλωτών.
Έχουμε στηλιτεύσει τη λάθος πορεία της Ευρώπης, που οδήγησε στην ενεργειακή ένδεια, στον αυξημένο πληθωρισμό και στην άνοδο νέων στρωμάτων νεόπτωχων Ευρωπαίων σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Σε αντίθεση προς τις Συνθήκες, σε αντίθεση προς την ευρωπαϊκή ιδέα, μόνο σε όφελος των ασχολουμένων με τους πολέμους.
Άνθρωποι που θεωρούν λανθασμένη την ευρωπαϊκή πορεία, έχουν αναπτύξει έναν σκεπτικισμό που τον αντιπαραβάλουν με τις ζοφερές προοπτικές, και δίνουν την ευκαιρία σε ορισμένους διπλωμάτες των Βρυξελλών να πιστεύουν ότι το μπλοκ θα αποφύγει το χειρότερο σενάριο και θα εκπληρώσει ορισμένες από τις υποσχέσεις που δόθηκαν στην Ουκρανία.
Είναι οι περίεργες λύσεις συμβιβασμού που βρίσκονται όταν τα πράγματα δυσκολεύουν εντελώς και φτάνουν στα αδιέξοδα.
Και εδώ αξίζει να μνημονεύσουμε μια ανακοίνωση της Κομισιόν που λέει ότι η απόφαση να χορηγηθεί καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην ΕΕ δημιούργησε μια ισχυρή μεταρρυθμιστική δυναμική, παρά τον συνεχιζόμενο πόλεμο, με ισχυρή υποστήριξη από τον λαό της Ουκρανίας3.
Μπορεί να μη μας πείθει η φράση που ακολουθεί ότι «Η Ουκρανία έχει κάνει θετικά βήματα σε μια ευρύτερη και συστημική προσπάθεια αντιμετώπισης της επιρροής των ολιγαρχών». Αλλά φαίνεται ότι όντως υπάρχει ισχυρή διαφθορά στη χώρα αυτή.
1https://euobserver.com/agenda/157798?utm_source=euobs&utm_medium=email
2 https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20231204IPR15632/protection-of-eu-funds-eu-should-do-more-to-detect-prevent-and-recover-frauds
3 https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/%20en/ip_23_5633