Όταν γίνει ο τελικός απολογισμός, μετά την αναπάντεχη ακύρωση της καλοκαιρινής σεζόν σε μερικές περιοχές, το σοκ και το δέος της συμφοράς και μετρηθούν τα σπίτια που κάηκαν, τα δέντρα που καταστράφηκαν και οι μικρές ή μεγαλύτερες επιχειρήσεις των ανθρώπων που δραστηριοποιούνταν εκεί, πέρα από την όποια ατμοσφαιρική ρύπανση, και μόλις καθιζήσουν οι γνωστές πολιτικές αντεγκλήσεις, θα δοθεί ο λόγος στην διαχείριση όχι μόνον όσων συντελέστηκαν αλλά και όσων πρέπει να γίνουν σύντομα και συντεταγμένα ώστε να μην βιώσουμε ξανά τα καλοκαιρινά
Όλα αυτά, τη στιγμή που ορισμένα μέρη της πατρίδας μας ετοιμάζονταν για μια διαφορετική ανάσα δροσιάς αφού η περυσινή χρονιά ήταν απογοητευτική, για τους γνωστούς λόγους. Όμως, όπως και να το κάνουμε, οι καταστροφές αυτές υποδηλώνουν την διαταραγμένη σχέση μας με τη φύση, τα δάση και ορισμένους νόμους, γραφτούς και άγραφους, καθώς και στοιχειώδεις συμπεριφορές απέναντί της. Η οικολογία μας είχε προειδοποιήσει εδώ και δεκαετίες για τα μελλούμενα, αλλά εις ώτα μη ακουόντων, πολιτών και πολιτικών.
Όμως, ετούτο το καλοκαίρι μάς σημάδεψε και με ορισμένες διαπιστώσεις και χαρακτηριστικά της πανδημίας του κορονοϊού. Ενώ το εμβόλιο είναι διαθέσιμο σε όλους τους πολίτες και μάλιστα δωρεάν, το ποσοστό των εμβολιασμένων είναι απαράδεκτα χαμηλό και οι αριθμοί των αρνητών των εμβολίων δυστυχώς απίστευτα υψηλό.
Αυτό σημαίνει ξεκάθαρα πως υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι δεν πιστεύουν στην ιστορία των εμβολίων, που δεν γνωρίζουν όσα ευεργετικά πρόσφεραν διαχρονικά στην ανθρωπότητα τη στιγμή που εμβολιάζουν από τη βρεφική ηλικία τα παιδιά τους με εμβόλια για πάνω από δέκα νοσήματα, τα οποία ακριβώς λόγω του εμβολιασμού ανήκουν στο παρελθόν, και μάλιστα τώρα να παρουσιάζονται δημοσίως και να καυχώνται για την συγκεκριμένη αντικοινωνική τους συμπεριφορά.
Και το χειρότερο όλων να βρίσκονται ανάμεσά τους εργαζόμενοι στον υγειονομικό χώρο, οι κατ’ εξοχήν γνώστες της αναγκαιότητας του εμβολιασμού. Ένα άλλο γεγονός που παρατηρήθηκε τους τελευταίους μήνες είναι τα απαράδεκτα υψηλά περιστατικά γυναικοκτονιών και στην ελληνική δυστυχώς κοινωνία, μία ήττα της αφού ακόμα βρίσκεται διάχυτη η νοοτροπία σε ικανό ποσοστό ανδρών για τη χρήση βίας απέναντι στις γυναίκες.
Τα τρία αυτά γεγονότα δεν μας τιμούν αναμφίβολα ως πολίτες ενός κράτους σύγχρονου και ευρωπαϊκού, όπως επιθυμούμε να μας χαρακτηρίζουν και θεωρούν οι άλλοι. Ο καινούργιος υπουργός Πολιτικής Προστασίας, μετά το απαράδεκτο και καταστροφικό σήριαλ της άρνησης της υπουργοποίησης του κ. Αποστολάκη, οφείλει με την πείρα του απ’ όσα δημιούργησε και έβαλε σε εφαρμογή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και με το κύρος που τώρα διαθέτει, να συστήσει τους κατάλληλους μηχανισμούς που θα είναι ικανές να προστατεύουν τις ευένδοτες περιοχές μας από την δραματικά επελαύνουσα κλιματική αλλαγή.
Όμως, πέρα απ’ όλα αυτά, τα παραπάνω απαράδεκτα φαινόμενα σηματοδοτούν την κακή μας σχέση με την συστηματική παιδεία που δρομολογήσαμε ως κράτος και κοινωνία. Μας αφορά ο εαυτός μας και όχι το περιβάλλον, μπορούμε να καταπατάμε νόμους και νόμιμες συμπεριφορές απέναντι σ’ αυτό και να καυχόμαστε, κι όταν κάποια στιγμή επέλθει το κακό ενοχοποιούμε φυσικά το κράτος για τα δεινά.
Τι να προσθέσουμε λοιπόν σε όσα ειπώθηκαν όλα αυτά τα χρόνια μετά από τις συμφορές που βιώσαμε και συνεχίζουμε; Την αδιαφορία μας για το περιβάλλον, την απαξίωση πολλών για την γυναίκα, τον κακώς εννοούμενο ανδρισμό πολλών αντρών; Τι να αναλογισθούμε τώρα μετά τις δεκαπέντε περίπου χιλιάδες συμπολιτών μας που έχασαν τη ζωή τους από την πανδημία πολλοί από τους οποίους θανάτους θα είχαν αποφευχθεί αν ήταν εμβολιασμένοι; Όμως και με τις τρεις συμφορές δεν πρόκειται να απαλλαγούμε εύκολα
. Το αντίθετο, μάλιστα! Θα μείνουν μαζί μας για αρκετό χρονικό διάστημα. Η παραπάνω εικόνα δεν μας τιμά ως κοινωνία. Εάν αφαιρέσουμε για λίγο το θυμικό του νεοέλληνα από το προσκήνιο και το αντικαταστήσουμε με μικρή δόση λογικής, ίσως αλλάξουν κάποια πράγματα και στο εαυτό μας και στο σύνολο. Η αντισυστημικότητα των νέων ηλικιών, οι οποίες επηρεάζονται σφόδρα από το διαδίκτυο και χωρίς να αναπτύσσουν τη προσωπική τους κριτική σκέψη, είναι οιωνός ότι το κακό θα συνεχίσει!
Ο πολίτης στη σημερινή κοινωνία δεν ζει απομονωμένος, αλλά δίπλα στον πλησίον του. Ήδη από τον δέκατο έκτο αιώνα, ο Άγγλος ποιητής John Donne, μας είχε προειδοποιήσει: «Κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί, από μόνος του. Κάθε άνθρωπος είναι ένα κομμάτι ηπείρου, ένα μέρος της στεριάς. Αν ένας σβώλος από χώμα ξεπλυθεί απ’ τη θάλασσα, η Ευρώπη μικραίνει, όπως κι αν ξεπλυθεί ένα ακρωτήριο ή ένα σπίτι φίλων σου ή δικό σου.
Κάθε ανθρώπου ο θάνατος λιγοστεύει εμένα τον ίδιο, γιατί είμαι ένα με την ανθρωπότητα. Κι έτσι ποτέ σου μη στέλνεις να ρωτήσεις για ποιον χτυπά η καμπάνα. Η καμπάνα χτυπάει για σένα»! Ασχέτως αν το πήρε και το χρησιμοποίησε αιώνες αργότερα ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ ως προμετωπίδα στο βιβλίο του “Για ποιον χτυπάει η καμπάνα“ και το έκανε βέβαια ευρύτερα γνωστό.
* Ο Γιώργος Σχορετσανίτης είναι χειρουργός και διευθυντής του χειρουργικού τομέα στο ΠΑΓΝΗ