Ο δὲ μὴ δυνάμενος κοινωνεῖν ἢ μηδὲν δεόμενος δι’ αὐτάρκειαν οὐδὲν μέρος πόλεως, ὥστε ἢ θηρίον ἢ θεός. Εκείνος δηλαδή που δεν έχει σχέση με την κοινωνία και δεν έχει ανάγκη από τίποτα, δηλαδή έχει απόλυτη επάρκεια, δεν μπορεί να είναι μέρος της πόλεως, γιατί θα πρέπει να είναι ή θεριό ή θεός.
Αν και ο φιλοσοφημένος αποφθεγματικός και οδηγητικός αυτός λόγος του Αριστοτέλη αποτελεί βασικό κανόνα, εμείς θα ασχοληθούμε με την εξαίρεση του κανόνα. Και εξαίρεση του κανόνα αποτελεί ο γνωστός γιατρός κ. Γιώργος Σχορετσανίτης, αφού δεν είναι ούτε θηρίο, ούτε Θεός, ούτε οικονομικά ασφαλώς αυτοδύναμος, αφού ξέρω ότι κινείται μακριά από υλόφρονες αντιλήψεις. Είναι όμως ένα έντονα κοινωνικοποιημένο άτομο, αποτελεί κύτταρο της κοινωνίας, συμμετέχει στα κοινωνικά δρώμενα και τους καθημερινούς προβληματισμούς, δίνοντας τις απόψεις του και τις κατά περίπτωση υποδείξεις του.
Τον ευχαριστώ γιατί επέλεξε τη μετριότητά μου και συμμετέχει στην ομάδα των παρουσιαστών, προκειμένου να καταθέσει δείγμα απόψεων για το σημαντικό και ασύνορο έργο του.
Και τα λόγια μου αυτά δεν έχουν σκοπό να αναλύσουν και να φωτίσουν το πολύπλευρό έργο του, αλλά να τον τιμήσω στο βαθμό που οι δυνάμεις μου στο επιτρέπουν, ανταποδίδοντας έτσι εκείνο που όλοι μας του οφείλουμε.
Η επιτυχημένη χειρουργική ιατρική του ιδιότητα δεν τον εμποδίζει να εκφράσει τις απόψεις του στον καθημερινό, περιοδικό ή ηλεκτρονικό Τύπο.
Είναι εκείνος ο “τα ασθενή θεραπεύων και τα ελλίποντα αναπληρών”. Τοποθετεί δίπλα από το χειρουργικό νυστέρι τον κάλαμο, και είναι έτσι ωφέλιμος στον ανθρώπινο πόνο και τις δυσκολίες της ζωής. Με την ίδια επιστημονική δεξιότητα που χειρίζεται το νυστέρι, χρησιμοποιεί και τον κάλαμο. Η πύλη εξόδου από το χειρουργικό του θάλαμο τον οδηγεί κατ’ ευθείαν σε μια άλλη δημιουργική απασχόληση. Ο εαυτός του δεν ησυχάζει. Η πέννα του δεν καταλογερεύει.
Η επιθυμία του Σεφέρη, τώρα γυρεύω λίγη ησυχία, θα μου ‘φτανε μια καλύβα σ’ ένα λόφο ή σε μια ακρογιαλιά, δεν τον εκφράζει. Φίλεργος και επίπονος, με ευαισθησία και ευρύτητα, με το χάρισμα της διεισδυτικότητας και ακριβολογίας, ξέρει μεταξύ των άλλων να μεθοδεύει και να διαχειρίζεται σωστά το χρόνο του, χωρίς να τον καταναλώνει σε σκοπούς αλλότριους και ανωφελείς. Προσπαθεί και εισπράττει γνώση και εμπειρίες και δημιουργεί το ανάλογο αποθεματικό, το οποίο μετουσιώνει σε δροσερή αφήγηση.
Η ευθύτητα των θεμάτων τα οποία πραγματεύεται, η εμβρίθεια των γνώσεών του, ο τρόπος με τον οποίο συνεργάζεται με τα θέματά του, που πέφτουν στο δόκανο της ερευνητικής του αναζήτησης, όλα αυτά συντελούν στην έκδοση βιβλίων εξαιρετικής εμφάνισης και χρησιμότητας.
Τα κείμενά του δεν χαρακτηρίζονται από μετεωρισμούς, αλλά από πιστή και ακριβή απόδοση των γεγονότων, των καταστάσεων και των περιστατικών που συναντά. Όλα αυτά τα αγγίζει με σεβασμό, υπευθυνότητα και με την ανάλογη φωτογραφική τεκμηρίωση, φίλος της πληρότητας καθώς είναι.
Τα θέματά του έχουν πολύ ενδιαφέρον. Ανταποκρίνεται τόσο στις προκλήσεις της επιστήμης του, όσο και στις προκλήσεις της κοινωνίας, καθώς και απόμακρων λαών και χωρών. Με δύο αξιόλογες εκδόσεις «Η Ιατρική του Ισλάμ και τα ιστορικά στοιχεία» και άλλα παραλειπόμενα της εξέλιξης της ανατομίας, προσφέρει τον βαρύ οβολό του στην επιστήμη που θεραπεύει και ολόψυχα υπηρετεί.
Ακολουθώντας τη συμβουλή που κάποιος Αιγύπτιος σοφός έδωσε στο Νίκο Καζαντζάκη “μακάριος ο άνθρωπος, που είδε το πιο πολύ νερό στη ζωή του” ταξιδεύει σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Η Εσθονία, το Βιετνάμ και άλλες χώρες της ανατολικής και κεντρικής Ασίας δεν διαφεύγουν της προσοχής του. Το προϊόν των ταξιδιωτικών του εντυπώσεων με το πλούσιο θεματολογικό του περιεχόμενο, πολύ γρήγορα παίρνει τη μορφή βιβλίου.
Αισθάνεται έτσι διπλή την ικανοποίηση του ταξιδιού, γιατί γνωρίζει τα αξιοθέατα, την Ιστορία και άλλα στοιχεία των λαών και της χώρας τους και γιατί όλα αυτά ξεδιπλώνονται σε βιβλία διαφόρων μεγεθών.
Γίνεται έτσι ένας μεστωμένος και αποκαλυπτικός λόγος.
Η ευρύτητα των θεμάτων πραγματεύεται, η επάρκεια των γνώσεων του, οι θεματικοί άξονες γύρω από τους οποίους κινείται και η κατά μέτωπο αντιμετώπισή τους, δείχνουν τον άνετο και λογοτεχνικά άρτιο τρόπο γραφής που διαθέτει ο κ. Σχορετσανίτης. Ο λόγος του είναι επαρκώς τεκμηριωμένος, η γλώσσα του γλαφυρή, στοιχεία που προκαλούν το ενδιαφέρον και τη συμμετοχή του αναγνώστη.
Θα ήταν παράλειψη αν αγνοούσαμε την αισθητική συμβολή των εκδόσεων Βήτα και Πανός, οι οποίες φροντίζουν για την καλλιτεχνική επιμέλεια και την άρτια εμφάνιση των βιβλίων.
Για του λόγου το αληθές, θα προσπαθήσω ένα μικρό άγγιγμα στο βιβλίο του “Μικρές εξομολογήσεις στις αγωνίες της εποχής” που είναι μια σειρά επίκαιρων άρθρων στην τοπική εφημερίδα Πατρίς. Τα ερεθίσματα που δέχεται από το χώρο της λογοτεχνίας, των τεχνών και της κοινωνίας, δεν τον αφήνουν αδιάφορο. Υποστηρίζει την αξία του βιβλίου και αναρωτιέται μαζί με άλλους γιατί οι Έλληνες δεν επιστρέφουν στο βιβλίο, στην ανάγνωση κλασικών κειμένων και παραμένουν αντίθετα καθηλωμένοι σε τηλεοπτικούς δέκτες, που παρουσιάζουν ειδήσεις και εκπομπές αμφίβολης ποιότητας και πιστότητας.
Μια μεγάλη σειρά άρθρων του φιλοξενούνται στην “Πατρίδα” και σχολιάζουν με ευθύτητα και ενδιαφέρον την επικαιρότητα. Ένα από τα πολλά άρθρα που δημοσιεύει, είναι το περί της ατιμωρησίας των πολιτικών, απόσπασμα του οποίου διαβάζουμε:
“Το πολιτικό σύστημα τα κατάφερε καλά, χρησιμοποιώντας τεχνηέντως κάποιους περίεργους και καλά φυλαγμένους στα συρτάρια νόμους, που είχαν ήδη καταρτιστεί από παμπόνηρους νομομαθείς πολιτικούς, ογκόλιθους της νομικής επιστήμης και της δημοκρατίας, όπως αποκαλούνται ειρωνικά σήμερα. Οι νόμοι αυτοί ψηφίζονται εν μια νυκτί από το ελληνικό κοινοβούλιο, με αποτέλεσμα οι υπεύθυνοι πολιτικοί να μένουν στο απυρόβλητο με τη σφραγίδα του νόμου. Λέξεις και φράσεις όπως το αδίκημα παραγράφτηκε, μας πρόσφεραν τις σχετικές δικαιολογίες, που αγγίζουν βεβαίως κυριολεκτικά τα όρια του γελοίου”.
Για την ελληνική διανόηση και την ποιότητά της, λέει μεταξύ των άλλων: “Αυτόματα αγείρεται και το ερώτημα, που ακριβώς είναι αυτή η αποκαλούμενη διανόηση, ποιοι είναι επιτέλους οι άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών; Είναι όλοι αυτοί, που το όνομά τους κυριαρχεί σε εξώφυλλα πολυσέλιδων βιβλίων, θεατρικές παραστάσεις, δίσκους ακτίνας ή κάπου αλλού; Ερωτήματα δύσκολα πράγματι, γιατί το καθένα απ’ αυτά προϋποθέτει την απάντηση κάποιων άλλων πρωθύστερων”.
Τα βιβλία, για να μην σας κουράσω περισσότερο, του κ. Σχορετσανίτη ανήκουν στην κατηγορία των βιβλίων που ανοίγονται με λαχτάρα και κλείνονται με κέρδος, γιατί είναι προϊόντα σκληρής έρευνας, επίπονης προσπάθειας και ανύστακτης εργασίας.
Τελειώνοντας, αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω τον συγγραφέα για την ανεκτίμητη προσφορά του κι εσάς για την προσοχή που μου αφιερώσατε.
Τα βιβλία του εύχομαι να σας φανούν χρήσιμα και ως γιατρός να είναι αχρείαστος.
* Ο Γ. Παναγιωτάκης είναι συγγραφέας, ιστορικός, ερευνητής.
Το κείμενό του είναι η τοποθέτησή του στην εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Γ. Σχορετσανίτη