«Ρέκβιεμ για μια δημοκρατία» του Τομά Κανταλούμπ, εκδόσεις Πόλις, μετάφραση Δημήτρης Δημακόπουλος, Γαλλία, 2021, σελ. 544
Ο δημοσιογράφος και πολεμικός ανταποκριτής Τομά Κανταλούμπ, απόφοιτος του Ινστιτούτου Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού, μας προσφέρει το πρώτο του πολυβραβευμένο ιστορικοπολιτικό νουάρ μυθιστόρημα “Ρέκβιεμ για μια δημοκρατία”. Landerneau Polar, Calibre 47, Sang d’ encre, Anguille sous Roche, Mystere de la Critique και Βραβείο Αναγνωστών 20 Minutes/Quais du Polar, μερικά από τα αξιόλογα βραβεία με τα οποία έχει τιμηθεί.
Παρίσι. Σεπτέμβριος του 1959. Ενώ η Αλγερία διεκδικεί την ανεξαρτησία της, ο αντίκτυπος του πολέμου είναι αισθητός στην μητροπολιτική Γαλλία. Ένας μετριοπαθής Αλγερινός δικηγόρος, υπερασπιστής μελών του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος FLN βρίσκεται άγρια δολοφονημένος μαζί με τη γυναίκα του, τα δύο του παιδιά και τον μικρότερο αδερφό του.
Η αστυνομία υποστηρίζει ότι πρόκειται για ξεκαθάρισμα λογαριασμών στο εσωτερικό του FLN. Ουσιαστικά όμως η δολοφονία του νομικού έχει διαταχθεί από υψηλόβαθμα κλιμάκιά της. Προκειμένου να συγκαλυφθεί η υπόθεση, ανατίθεται η έρευνα στον άπειρο νεαρό αστυνομικό Λυκ Μπλανσάρ.
Παράλληλα, ο Γάλλος πατέρας της συζύγου του δικηγόρου, τραπεζίτης και πρώην ηγετικό στέλεχος της γαλλικής Αντίστασης κατά των Γερμανών, ζητά από τον Κορσικανό παλιό σύντροφό του Αντουάν Καρεγκά, διακινητή ηρωίνης και μέλος του υπόκοσμου, να βρει τον δολοφόνο. Τέλος, ο στρατευμένος απ’ την αστυνομία πληρωμένος φονιάς και πρώην δωσίλογος Σείριος Βολκστρομ επιδιώκει και εκείνος να ανακαλύψει πού κρύβεται ο δολοφόνος για να τον σκοτώσει.
Τα κεφάλαια εναλλάσσονται μέσα από την αφηγηματική οπτική των τριών αυτών βασικών ηρώων συνθέτοντας ένα βιβλίο γεμάτο αγωνία, δράση και ανατροπές. Αλλά και υπαρκτά επώνυμα πρόσωπα παρελαύνουν μέσα στο πεζογράφημα όπως ο Άλφρεντ Χίτσκοκ, ο Αλαίν Ντελόν, ο εκδότης Γκαλιμάρ, ο Φρανσουά Μιτεράν, ο Ζαν-Μαρί Λεπέν. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στον διευθυντή της αστυνομίας του Παρισιού Μωρίς Παπόν, συνεργάτη της φιλογερμανικής κυβέρνησης του Βισύ, υπεύθυνου για των εκτοπισμό των Γάλλων Εβραίων στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Ντροπιαστικό για τη χώρα το γεγονός ότι συνέχισε την καριέρα του μέχρι το 1998, όπου και καταδικάστηκε τελικά από τη Γαλλική δικαιοσύνη. Έτσι, ο συγγραφέας μέσα από την μετάπλαση αυτού του ιστορικού προσώπου σε μυθιστορηματικό χαρακτήρα, εξετάζει το αν επετεύχθη τελικά η αποναζιστικοποίηση της γαλλικής κοινωνίας στις πρώτες μεταπολεμικές κυβερνήσεις, όταν είναι γνωστό ότι πλήθος δωσίλογων παρέμειναν σε θέσεις κλειδιά.
Ο πεζογράφος καταφέρνει μέσα από ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα να παραδώσει μαθήματα ιστορίας αφού γίνονται αναφορές σε γεγονότα ορόσημα που έλαβαν χώρα από το 1959 έως το 1962 όπως η σφαγή των Αλγερινών διαδηλωτών στο Παρίσι, στις 17 Οκτωβρίου 1961, αποτέλεσμα του έντονου ρατσισμού που επικρατούσε τότε. Ακόμη παρατίθενται οι τρομοκρατικές επιθέσεις των Αλγερινών αυτονομιστών που έσπερναν το φόβο στον γαλλικό πληθυσμό αλλά και οι εφάμιλλες της ακροδεξιάς ΟΑΣ ενάντια στην κυβέρνηση του Σαρλ ντε Γκωλ.
Οι πρωταγωνιστές, κάθε άλλο πάρα χάρτινοι, συνηθισμένοι, κοινότοποι. Βλέπουμε λοιπόν τον ιδεαλιστή αστυνομικό Λυκ Μπλανσάρ να ερωτεύεται μία φοιτήτρια, θύμα βιασμού. Ο δε τυχοδιώκτης Αντουάν Καρεγκά είναι ζευγάρι με πρώην πόρνη, ενώ ο μάτσο μονόχειρας Σείριος Βολκστρομ αποδεικνύεται ομοφυλόφιλος. Παράλληλα το πεδίο δράσης τοποθετείται από τις ακριβές συνοικίες στα άθλια προάστια και από τα κυβερνητικά μέγαρα στους ίδιους τους δρόμους του πολυτάραχου Παρισιού.
Όμως το μεγάλο ερώτημα που εναγωνίως ζητιέται να απαντηθεί είναι το γιατί διεπράχθη το συγκεκριμένο έγκλημα κατά του δικηγόρου και της οικογένειάς του. Το τέλος αποζημιώνει και τον πιο δύσπιστο αναγνώστη και όπως είναι φυσικό επόμενο, συνδέεται άμεσα με τα σκοτεινά πολιτικά παιχνίδια που έλαβαν χώρα εκείνη την εποχή.