Γεωργίου Κων. Αποστολάκη, «Εκκλησιαστικό δίκαιο, νομοθεσία, νομολογία κ.λπ. του Πατριαρχείου Ιεροσολύομων” μετά των επισήμων αποφάσεων της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Κρήτης έτους 2016, Ηράκλειο Κρήτης 2017.
Αυτή την ονομασία φέρει το νέο καλαίσθητο πόνημα του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, που κυκλοφόρησε πρόσφατα ο κ. Γεώργιος Κων. Αποστολάκης, Επίτιμος Γραμματέας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής της Εκκλησίας της Κρήτης.
Ο κ. Γεώργιος Κων. Αποστολάκης, όχι μόνο υπηρέτησε ευδόκιμα επί 35ετία την Εκκλησία της Κρήτης ως Γενικός Γραμματέας Διοίκησης της Μοναστηριακής Περιουσίας Αυτής, συγγράφοντας κατά την διάρκεια της υπηρεσίας του και Τόμους Εκκλησιαστικού Δικαίου, με την ευλογία πάντοτε της Εκκλησίας μας, αλλά και σήμερα ως συνταξιούχος, γνώστης των εκκλησιαστικών πραγμάτων γενικότερα και ειδικότερα γνώστης της Εκκλησιαστικής Νομοθεσίας συνεχίζει να τροφοδοτεί την Εκκλησία ως Θεσμό, αλλά και όλους εμάς, ως πλήρωμα και ιδιαίτερα τον νομικό κόσμο, με μία σειρά νέων πονημάτων Εκκλησιαστικού Δικαίου και όχι μόνον.
Από το 1993, που κυκλοφόρησε το πρώτο του έργο Εκκλησιαστικής Νομοθεσίας που αναφέρεται στην Εκκλησία της Κρήτης, και μέχρι σήμερα, πλούτισε τη βιβλιογραφία της Εκκλησιαστικής Νομοθεσίας με έξι (6) χρήσιμους, πρωτότυπους και λίαν ενδιαφέροντες τόμους εκκλησιαστικής νομοθεσίας.
Στο πλαίσιο αυτό έκανε ουσιαστικά κοινωνό τον νομικό κόσμο της χώρας μας ενός αντικειμένου λιγότερου γνωστού, λίγο περιθωριακού και ουσιαστικά ανέγγιχτου από την πλειοψηφία των νομικών της χώρας. Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι ο κ. Γεώργιος Αποστολάκης, με τις γνώσεις του, την εμπειρία του, την επιμονή του και την αγάπη του προς την Εκκλησία της Κρήτης, την οποία και ευγνωμονεί, κατάφερε πέντε σημαντικά πράγματα:
Πρώτο: Συνέβαλε, ώστε να ανδρωθεί ο ιδιαίτερος νομικός κλάδος του Εκκλησιαστικού Δικαίου στη χώρα μας.
Δεύτερο: ΄Εκανε περισσότερο γνωστούς – κατά το δυνατόν – τους ισχύοντες Νόμους και τη νομολογία του Εκκλησιαστικού Δικαίου πρώτα στους κληρικούς και συνάμα στον νομικό κόσμο και σε ένα ευρύτερο κοινό.
Τρίτο: ΄Εδωσε έναυσμα στους ιστορικούς και ιδιαίτερα στους ασχολούμενους με την εκκλησιαστική Ιστορία να έχουν εύκαιρο σε πρώτη ζήτηση και συστηματοποιημένο όλο το προηγούμενο θεσμικό και νομικό πλαίσιο του θεσμού της Εκκλησίας σε ένα σημαντικό μέρος της Ορθόδοξης Εκκλησίας ανά τον κόσμο.
Τέταρτο: Κάλυψε με τις νομικές γνώσεις Εκκλησιαστικού Δικαίου, την εμπειρία του και την ευαισθησία του περί την Ορθοδοξία όλο το Ελληνορθόδοξο φάσμα και
Πέμπτο: Εδωσε τη δυνατότητα στους εκκλησιαστικούς ηγέτες, αλλά και στον υπόλοιπο κλήρο και εκκλησιαστικούς γενικά υπαλλήλους να ενημερώνονται άμεσα για την ισχύουσα εκκλησιαστική νομοθεσία και να πλατύνουν τα όρια της αποδοχής από τους πιστούς στον ισχυρά ταλανιζόμενο σύγχρονο κόσμο.
Από το έτος 1993 που κυκλοφόρησε το πρώτο του έργο και μέχρι σήμερα, επί 25 περίπου συνεχή έτη, μας έχει προσφέρει τα παρακάτω νομικά συγγράμματα – αναφέρομαι δε – με δύο λόγια στο καθένα από αυτά:
1) «Εκκλησιαστική νομοθεσία Κρήτης», Ηράκλειο 1993, σελ. 299.
Περιέχει το ισχύον Δίκαιο της Εκκλησίας Κρήτης και ορισμένες διατάξεις της Εκκλησίας της Ελλάδος που έχουν ισχύ και εφαρμογή και στην Εκκλησία της Κρήτης.
2) «Βασικαί διατάξεις εκκλησιαστικού κανονικού δικαίου και νομολογία (Ελλάδος, Κρήτης, Δωδεκανήσων, Αγίου ΄Ορους, Κύπρου και Αλλοδαπής» Ηράκλειο 2006, σελ. 1.070.
Περιλαμβάνει βασικές διατάξεις της Ααυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ελλάδος, της Κύπρου, της Ημιαυτονόμου Εκκλησίας της Κρήτης, των Επαρχιών του Οικουμενικού Πατριαρχείου στα Δωδεκάνησα, του Αγίου ΄Ορους, επίσης περιέχει διάφορα κείμενα μεγίστης ιστορικής σημασίας και ενδιαφέροντος, όπως ο Πατριαρχικός και Συνοδικός Τόμος του 1850, οι Πατριαρχικές και Συνοδικές Πράξεις των ετών 1866, 1882 και 1928, καθώς και διατάξεις του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών, του Συμβουλίου των Ευρωπαικών Εκκλησιών, του Χάρτου των Ηνωμένων Εθνών, της Ευρωπαϊκής Σύμβασης της Ρώμης κ.ά.
3) “Διατάξεις, καταστατικά, κανονισμοί, λόγια κ.λπ., της Εκκλησίας της Κρήτης”, Ηράκλειο 2011, σελ. 615.
Περιλαμβάνει κυρίως το Εσωτερικό Δίκαιο της Εκκλησίας της Κρήτης, δηλαδή τα καταστατικά, τους κανονισμούς διαφόρων ιερών μονών και ησυχαστηρίων, ενοριακών πνευματικών κέντρων, γηροκομείων, κατασκηνώσεων, εκκλησιαστικών ιδρυμάτων, των ιερών μητροπόλεων της Εκκλησίας της Κρήτης, καθώς και νομολογία. Σε σχετικό άρθρο του συγγραφέα, και για πρώτη φορά, περιέχει την εκτίμηση της μοναστηριακής, αγροτικής και δασικής περιουσίας της Εκκλησίας Ελλάδος και της Εκκλησίας της Κρήτης.
4) “Δίκαιο, θείοι και ιεροί κανόνες του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας», Ηράκλειο 2013, σελ. 223. Ο τόμος αυτός περιέχει τις ισχύουσες διατάξεις και νομολογία Ανωτάτων Δικαστηρίων σε διάφορα θέματα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, καθώς και τους θείους και ιερούς κανόνες της εν Καρθαγένη Συνόδου και των Πατέρων του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας μετά της μετάφρασης αυτών.
5) “Εκκλησία Ελλάδος, νεώτερη εκκλησιαστική νομοθεσία, νομολογία και εσωτερικό δίκαιο» Ηράκλειο 2015, σελ. 920.
Με το πρόσφατο αυτό έργο του συγγραφέα συμπληρώνεται ο προηγούμενος 2ος Τόμος, έτους 2006, αφού παρατίθενται όλοι οι εκδοθέντες νόμοι και ισχύοντες στην Εκκλησία της Ελλάδας από του έτους 2006 έως την 31-12-2014, καθώς και μέρος του Εσωτερικού Δικαίου της Εκκλησίας της Ελλάδας και Νομολογία αυτής.
Φέτος ο κ. Γεώργιος Αποστολάκης μάς παραδίδει το έκτο κατά σειρά πόνημα με τον τίτλο:
«Εκκλησιαστικό δίκαιο, νομοθεσία, δίκαιο, νομολογία κ.λπ. του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων – μετά των επισήμων κειμένων της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου Κρήτης, έτους 2016”, Ηράκλειο 2017, σελ. 623.
Το έργο τούτο, εκδόθηκε πρόσφατα, το 2017, από τις Γραφικές Τέχνες «ΤΥΠΟΚΡΕΤΑ» ΚΑΖΑΝΑΚΗ, σε ένα λαμπρό, καλαίσθητο και με άριστο περιεχόμενο τόμο, που αριθμεί 623 σελίδες.
Στην αρχή του τόμου δημοσιεύονται όλοι οι επίσκοποι και πατριάρχες των Ιεροσολύμων από τον ιδρυτή της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων Αγιο Ιάκωβο τον Αδελφόθεο, 33μ.Χ., μέχρι τον τελευταίο Προκαθήμενο Μακαριώτατο Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ.κ. ΘΕΟΦΙΛΟ Γ΄(2005 – σήμερα).
Στη συνέχεια, μετά τον πρόλογο του συγγραφέα, το έργο δομείται σε τέσσερα βασικά μέρη, ως ακολούθως:
Στο πρώτο μέρος περιέχονται κείμενα και διατάξεις του Εσωτερικού Δικαίου του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων από τον Κανονισμό του Ρωμαϊκού Πατριαρχείου του έτους 1875 έως τον ισχύοντα Καταστατικό Χάρτη, ήτοι τον Ιορδανικό Νόμο του έτους 1958.
Στο δεύτερο μέρος εμπεριέχονται σαράντα δύο (42) νόμοι- διατάξεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας, οι περισσότεροι των οποίων έχουν εφαρμογή και αναφέρονται και στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, όπως θέματα εκκλησιαστικής εκπαίδευσης, κοινωφελών ιδρυμάτων, καταστατικού του Ελληνικού Συνδέσμου του Παναγίου Τάφου, αποφάσεις της UNESKO για την Ιερά Μονή Σινά κ.ά.
Στο τρίτο μέρος περιλαμβάνονται σαράντα μία (41) τελεσίδικες αποφάσεις ανωτάτων δικαστηρίων ημεδαπών και αλλοδαπών, οι οποίες θεωρούνται νομολογία και είναι λίαν ενδιαφέρουσες για το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και για όλη την Ορθοδοξία.
Στο τέταρτο μέρος περιέχονται τα επίσημα κείμενα της Εγκυκλίου, του Μηνύματος και των εξι (6) Αποφάσεων της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Κρήτης, Κανονισμός Οργανώσεως και λειτουργίας της Συνόδου και το Ανακοινωθέν της Ιεράς Συνάξεως των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών εις Σαμπεζύ τον Ιανουάριο του 2016.
Το όλον έργο δομείται κατά τρόπον πρόσφορο για κάθε ενδιαφερόμενο αναγνώστη, ιδιαίτερα δε για τους προκαθημένους των Εκκλησιών, αρχιερείς, κληρικούς αλλά και για τους νομικούς και δικαστικούς λειτουργούς.
Η διάταξη των περιεχομένων είναι λίαν κατατοπιστική για τον ερευνητή των νομικών κειμένων με απόλυτη και εξακριβωμένη καταγραφή των νόμων, των διατάξεων και των σχετικών αποφάσεων όλων των θεσμικών οργάνων που εμπλέκονται στη σχετική εκκλησιαστική νομοθεσία.
Το πόνημα του κ. Αποστολάκη δύναται να χρησιμεύσει όχι μόνο στον εκκλησιαστικό και νομικό χώρο με την επιστημονική του ορθότητα, αλλά και σε κάθε άνθρωπο που είναι φιλομαθής, φιλέρευνος, φιλίστορας, πιστός στην Ορθοδοξία και ρέκτης της δια βίου μάθησης.
Συγχαίρω από καρδίας τον κ. Γεώργιο Αποστολάκη για αυτό το νέο του βιβλίο και εύχομαι να συνεχίσει το ευλογημένο τούτο έργο του και με υγεία και την ιδία όρεξη και αγάπη να μας προσφέρει σύντομα και άλλους χρήσιμους τέτοιους καρπούς Εκκλησιαστικού Δικαίου.
* Ο Κωστής Σπυρ. Μαστρογιαννάκης είναι φιλολόγος, πρώην λυκειάρχης