Ιούλιος του 1936. Ήδη η καλοκαιρινή ζέστη έχει κάνει έντονη την εμφάνισή της στην πόλη μας. Οι βραδινές αποδράσεις στο Μεγάλο Κάστρο είναι συγχνές. Το Μπεντενάκι κάθε βράδυ γεμίζει απ ό κόσμο που γυρεύει λίγη δροσιά. Ο καραγκιοζομπαίκτης Παπανικολάου εξακολουθεί να παίζει στο καφενείο του Αλέκου.
Πρόκειται για τον παππού του λογίου φίλου δημοσίογράφου Αλέκου Ανδρικάκη, ο οποίος διατηρούσε καφενείο στην περιοχή της Ηλεκτρικής, το σημερινό χώρο του μουσείου της Φυσικής Ιστορίας. Τις παραστάσεις αυτές παρακολουθούσε αρκετός κόσμος. Οι νοικοκυρές σκέφτονται τα δικά τους και έχουν μεγάλη στεναχώρια με την έντονη λειψυδρία. Προπαντός εκείνες που στις αυλές τους δεν έχουν πηγάδι.
Πράγματι ήταν μοναδικές εκείνες οι αυλές του Μεγάλου Κάστρου. Σωστός παάδεισος τέτοιες μέρες με τα τόσα πολύχρωμα λουλούδια τους και τα διάφορα δέντρα, ειδικά όταν άνοιγε εκείνη η μεγάλη αυλόπορτα. Έτσι όπως μας τις περιγράφει η Μαρίκα Φρέρη στο βιβλίο της με τίτλο: Το κάστρο μας! “Από τη μεγάλη ξώπορτα έμπαινες στην τετράγωνη αυλή, τη στρωμένη με βοτσαλάκια του γυαλού μαγλυνά και πολύχρωμα, βαλμένα με τέχνη περισσή.
Γύρω-γύρω είχε ψηλά κτιστά παρτέρια, γεμάτα δειλινά πολύχρωμα, γεράνια και σε μια γωνία χαμηλές μπανανιές που σκίαζαν ένα όμορφο πηγάδι με πλουμιστή σιδερένια σβίγα με κρεμασμένο το γυαλιστερό του κουβά”.
Έτσι με τέτοια ζέστη τα κυνικά καύματα εντείνονται περισσότερον και κάθε μέρα. Το μυαλό του κόσμου κοντεύει να φυράξει από την ανυπόφορη ζέστη. Στην θαυμάσια πλαζ της τρυπητής εξακολουθεί κόσμος πολύς να συχνάζει και να κολυμπά σε μια θάλασσα που κάθε άλλο παρά καθαρή είναι.
Η τιμή των ζαρζαβατικών αντί να χαμηλώνει, ολοένα και ανεβαίνει. Γεμάτοι από κόσμο τις βραδινές ώρες είναι οι κινηματογράφοι της πόλης μας, όπως του Πουλακάκη, το Αλκαζάρ και το κοσμικόν. Έχουμε και τα διεθνή νέα που απασχολούν τους Καστρινούς. Η διάσκεψη του Μοντραί δεν πηγαίνει καλά και ενδεχομένως να προκύψουν καινούριες φασαρίες από αυτή τη διάσκεψη.
Επίσης η χιτλερική Γερμανία ολοένα και στρέφει κατακτητικά τα βλέμματά της στο Ντάντσιγκ και πολλοί είναι εκείνοι που λένε ότι θα κάνει κάποιο νέο πραξικόπημα. Και ίσως αυτοί δεν έπεσαν έξω! Ας έρθουμε όμως στα καθημερινά τα καστρινά… Στο προάστιο του Μασταμπά λειτουργεί το δροσοστόλιστο εξοχικό κέντρο “τα πευκάκια” Κάτω από τη διεύθυνση του Ηλία Βουρεξάκη και την διεύθυνση της κουζίνας από την Αγάπη Βουρεξάκη, υπάρχουν μεζέδες της ώρα πάντοτε εκλεκτοί, υπάρχουν επίσης τα εκλεκτότερα κρασιά, ωραιότατα φρούτα εποχής, μπύρα, σαμπάνια και βερμούτ.
Και όλα αυτά χάρη στον συντονισμό και στην προθυμία του προσωπικού της επιχείρησης. Και μέσα σ’ όλα αυτά ο οδοντίατρος Σταύρος Ν. Λογιάδης, ειδοποιεί την πελατεία του, ότι επανέκαμψε εκ του ταξιδίου του και θα δέχεται 8.330π.μ. -12.30μ.μ. και 4.00μ.μ. έως 7.00μ.μ. Δηλώνοντας βέβαια και το τριψήφιο τηλέφωνό του, για κάθε ραντεβού ενδιαφερόμενου που είναι το 433.
Τέτοιες μέρες… πολλοί είναι περιηγητές (έτσι έλεγαν του τουρίστες) που επισκέπτονται την πόλη μας. Το ενδιαφέρον τους εστιάζεται στην επίσκεψη των διαφόρων αρχαιοτήτων.
Πολλοί δρόμοι του Ηρακλείου που είχαν καταστραφεί διορθώνονται. Πλήθος εργατικά χέρια που δεν είχαν εργασία τώρα έχουν βρει απασχόληση. Η αγορά ολοένα και γεμίζει με νοστιμότατα φρούτα εποχής. Τα καρπούζια έχουν την τιμητική τους και η τιμή τους αναλόγως είναι αρκετά προσιτή.
Και η τιμή των σταφυλιών καθημερινά χαμηλώνει. Η παραλία της Τρυπητής ολοένα και προτιμάται από τους κολυμβητές αν και κρίνεται απαραίτητη η ίδρυση μιας πλαζ για τις ανάγκες των κατοίκων. Επίσης αναγκαίο είναι και το κατάβρεγμα των οδών της πόλης με τους αντίστοιχους καταβρεκτήρες.
Ο μεγάλος καταβρεκτήρας θα καταβρέχει: Την λεωφόρο Καλοκαιρινού μέχρι την Χανιόπορτα, την πλατεία Ελευθερίας, των πλατεία Δασκαλογιάννη, την οδό Σμύρνης, Μαλλίων, τα ιχθυοπωλεία, τις οδούς Κόσμων, Χάνδακος, Επιμενίδου, Βύρωνος, το εργοστάσιο Τζωρτζάκη, την λεωφόρο Μποφώρ, Νόελ, την περιοχή από τη Σταφιδική μέχρι το Πανάνειο και το εργοστάσιο Χατζηδάκη.
Ο μικρός καταβρεκτήρας: τους συνοικισμούς Ατσαλένιου, Χρυσοστόμου, Πόρου μέχρι της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου, Κατσαμπά μέχρι αγροκηπίου, τους παρόδους της Χανιόπορτας και την περιοχή του περιφερειακού νεκροταφείου Χρυσοπηγής μέχρι την εκκλησία της Παναγίας. Βέβαια η εποχή του καλοκαιριού η εποχή του καλοκαιριού με τις αφόρητες ζέστες δεν είναι και ότι το καλύτερο, αφού κάνει τη ζωή μας δύσκολη.
Ιδρώτας, ζέστη και πολλά έντομα, σίγουρα δεν είναι και ό,τι καλύτερο. Ένα δροσερό μπάνιο με σαπούνι “ΤΕΛΕΙΟΝ” από το σαπωνοποιείο του Νικολάου Κεχαγιαδάκη σίγουρα θα μας δροσίσει. Σ’ αυτό μας προτρέπει και η καταχώρηση της εφημερίδας “Ελευθέρα σκέψις” η οποία έβγαινε εκείνη την περίοδο: “Εις το σαπωνοποιείον “ΤΕΛΕΙΟΝ” Νικ. Κεχαγιαδάκη θα βρήτε τα καλύτερα και ευθηνότερα σαπούνια βραβευθέντα ΕΠΑΝΕΙΛΗΜΜΕΝΩΣ εις διεθνείς εκθέσεις”.
Μια άλλη καταχώρηση της ίδιας εφημερίδας μας γνωστοποιεί την δύναμη αυτή την τόσο ευεργετική και αποτελεσματική που έχει το εντομοκτόνο “ΟΞΑΛ”. Πιο συγκεκριμένα: “Το Νέον εντομοκτόνον “ΟΞΑΛ” εξολοθρεύει μυίγες, κουνούπια, κορηούς, κατσαρίδες, τη στεγόμυια του δαγκείου και όλα τα έντομα. Είναι ηγγυημένης αποτελεσματικότητος.
Πωλείται εις χύμα και εις φιάλας εις όλα τα φαρμακεία και παντοπωλεία! Ανώνυμος ελληνική εταιρεία χημικών προϊόντων και λιπασμάτων. Αντιπρόσωπος εν Ηρακλείω ΘΕΟΔ. Ι. Κουφάκης”. Με αφορμή τα παραπάνω, γυρίζω στα παιδικά μου χρόνια, αναπολώ κάποια μεσημέρια του καλοκαιριού, που η μητέρα μου έπρεπε να με βάλει οπωσδήποτε να κοιμηθώ για να μη γυρίζω όπως έλεγε, ο Θεός να τη συγχωρέσει, “σαν του παπά τον σκύλο”.
Θυμάμαι ολόκληρη ιεροτελεστία αφού πρώτα σφουγγάριζε το δάπεδο του δωματίου για να κρατάει δροσιά, έβαζε στο παράθυρο ένα σεντόνι να σκιάσει ο χώρος και ψέκαζε με εκείνες τις γνωστές τρόμπες τον χώρο με υγρό φλιτ, του οποίου η οσμή δεν ήταν και τόσο ευχάριστη, ούτε πιστεύω η παρουσία του εξασφάλιζε τους όρους της υγιεινής.
Άλλες εποχές, άλλοι καιροί, άλλες συνήθειες!…. Και φυσικά άλλη η ομορφιά για εκείνα τα παιδικά και ανέμελα καλοκαίρια που έχουν πια περάσει, αλλά οι θύμησες και οι αναμνήσεις πάντα μας συντροφεύουν!