Γυρίζοντας τον χρόνο πίσω κατά ένα ημερολογιακό έτος, θα βρεθούμε στην αρχή της περιπέτειάς μας, που θυμίζει όμως περισσότερο ταινία επιστημονικής φαντασίας παρά αληθινή ιστορία. Το ημερολόγιο έγραφε «26 Φεβρουαρίου 2020», όταν ο ΕΟΔΥ επιβεβαίωνε το πρώτο κρούσμα του κορονοϊού στην Ελλάδα.
Επρόκειτο ουσιαστικά για την «ασθενή μηδέν», μια 38χρονη γυναίκα από την Θεσσαλονίκη, που είχε ταξιδέψει στη Βόρεια Ιταλία. Τότε ακριβώς αρχίσαμε να συνειδητοποιούμε πως κάτι κακό ερχόταν προς το μέρος μας. Μόλις είχαμε «υποδεχτεί» και στη χώρα μας την πανδημία του 21ου αιώνα!
Η παγκόσμια ιστορία άνοιγε ένα καινούριο κεφάλαιο, καταγράφοντας στις μελανές σελίδες της τα πρώτα βασικά χαρακτηριστικά της νέας μεγάλης απειλής. Δόθηκε σε αυτήν η ονομασία «COVID-19», μιας και η εμφάνισή της ουσιαστικά καταγράφηκε στην εκπνοή του 2019, ενώ η επιστημονική ονομασία του ιού που την προκάλεσε είναι «SARS-CoV-2», ο γνωστός «Novel Coronavirus» και κατά κόσμον «Νέος κορονοϊός».
Η εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού μέσα από τη ραγδαία τεχνολογική πρόοδο, έφερε τους ανθρώπους πιο κοντά – με την έννοια της απόστασης βεβαίως – αλλά τους έφερε επίσης πιο κοντά και με τους εχθρούς τους. Έτσι, το κακό μαντάτο για την άφιξη του επικίνδυνου ιού, έφτασε σε κάθε γωνιά της Γης, μετά όμως από τον ιό. Αυτό συμβαίνει μέχρι και σήμερα. Μπροστά πάει ο ιός και ξωπίσω του τρέχουμε εμείς.
Το πρώτο κύμα της πανδημίας το υποδεχτήκαμε μαζί με την απόφαση της κυβέρνησης να «κλειδώσει» μέσα ολόκληρη τη χώρα, για σαράντα πέντε μέρες την περασμένη άνοιξη.
Η απόφαση αυτή της γενικευμένης απαγόρευσης μετακινήσεων, κατέδειξε την έλλειψη εμπιστοσύνης της κυβέρνησης απέναντι σε ένα Δημόσιο Σύστημα Υγείας, που και η ίδια γνώριζε αρκετά καλά, πόσο πολύ είχε υπονομευτεί κατά το παρελθόν από τους φανατικούς αντικρατιστές και που εξακολουθεί βεβαίως να υπονομεύεται ενσυνείδητα μέχρι και σήμερα. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας ήταν όμως ο μεγάλος πρωταγωνιστής αυτής της πρωτόγνωρης υγειονομικής κρίσης.
Άντεξε να σηκώσει ολόκληρο το βάρος στον πόλεμο με την φονική πανδημία και να σταθεί στο πλάι των πολιτών, χάρις στην αυταπάρνηση των ηρώων με τις άσπρες μπλούζες, που το στήριξαν και το στηρίζουν, παρά την τεράστια περιφρόνησή τους από την Πολιτεία.
Σήμερα, ένα χρόνο μετά, βρισκόμαστε μπροστά στο 3ο επιδημικό κύμα, στο 3ο κατά σειρά lockdown και στην συνεχιζόμενη ασφυξία των δημόσιων νοσοκομείων μας, με την κυβέρνηση να μην έχει αξιοποιήσει στο ελάχιστο τον χρόνο που κέρδισε από την πρώτη καραντίνα, προκειμένου να ενισχύσει τις υγειονομικές δομές της χώρας και το προσωπικό τους.
Ο τραγικός απολογισμός της επέλασης του φονικού ιού, μετρά δυόμισι εκατομμύρια νεκρούς συνανθρώπους μας σε όλο τον κόσμο και εξίμισι χιλιάδες θανάτους συμπολιτών μας στη δική μας τη χώρα. Πρόκειται για έναν παγκόσμιο εφιάλτη, που εισέβαλε ξαφνικά στα όνειρά μας πριν από έναν χρόνο και από τότε έχουμε χάσει όλοι τον ύπνο μας.
Μέσα σε αυτό το διάστημα, έχουμε μάθει να ζούμε κάτω από συνθήκες «έκτακτης ανάγκης». Η κανονικότητα, έτσι όπως την ξέραμε μέχρι τώρα, τελεί υπό διαρκή αναστολή. Έχουμε μάθει να κυκλοφορούμε παρέα με τα σκυλιά και τα sms μας. Έχουμε μάθει να σεργιανίζουμε, καθόλου αμέριμνοι πια, ακολουθώντας «ανύποπτες» διαδρομές, παίζοντας «κρυφτό» με τα πρόστιμα της αστυνομίας.
Έχουμε μάθει να φοβόμαστε τους γύρω μας, να τους θεωρούμε όλους ύποπτους και να τους κρατάμε διαρκώς σε απόσταση. Έχουμε μάθει να μην αγγίζουμε, να μην ακουμπάμε ο ένας τον άλλον, ενοχοποιώντας κάθε μορφή ανθρώπινης επαφής. Έχουμε μάθει να επικοινωνούμε, να εργαζόμαστε και να λειτουργούμε μόνο πίσω από την ασφάλεια που μας παρέχουν οι οθόνες μας, και να διατηρούμε πλέον τις σχέσεις μας αποκλειστικά και μόνο εξ’ αποστάσεως.
Έχουμε μάθει να ζούμε αιχμάλωτοι μέσα στα διαμερίσματά μας, ως ελεύθεροι πολιορκημένοι από τον πανίσχυρο ιό. Έχουμε μάθει να συγκατοικούμε με τον φόβο ενώ πληρώνουμε μόνοι μας το νοίκι. Έχουμε μάθει να επιβιώνουμε με επιδόματα και επιστρεπτέες προκαταβολές, χωρίς να βλέπουμε στο μέλλον της οικονομίας μας, όχι μόνο κάποιο φως στο βάθος του τούνελ, αλλά ούτε καν το τούνελ.
Έχουν όμως μάθει δυστυχώς και τα παιδιά μας να συμβιβάζονται κι εκείνα με τα απολύτως απαραίτητα, να αναστέλλουν τις προσδοκίες και τα όνειρά τους μπροστά σε τούτη την αδήριτη ανάγκη. Μπαινοβγαίνουν καθημερινά σε άυλες και ψυχρές ψηφιακές τάξεις, αφήνοντας όμως έξω από αυτές τα συναισθήματά τους, τον αυθορμητισμό και τον νεανικό ενθουσιασμό τους, γιατί δεν αναγνωρίζονται τέτοιου είδους χαρακτηριστικά από τους κωδικούς εισόδου του συστήματος.
Το μόνο που δεν μάθαμε είναι, «σε ποιο ακριβώς σημείο βρισκόμαστε τώρα;». Και δεν αναφέρομαι εδώ βεβαίως μόνο στην πορεία της υγειονομικής κρίσης, αλλά κυρίως στην ανθρωπογεωγραφία της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης που έπονται. Ίσως γιατί πολλοί από εμάς φανταζόμαστε την απάντηση: «Εκεί που ήμασταν πάντα». Στις σχέσεις εξουσίας που μας διαιρούν και μας ενώνουν. Στις σχέσεις εξουσίας που στηρίζονται στην ιδιοκτησία και στο φόβο. Η συνήθεια μπορεί να άμβλυνε τον φόβο, αλλά δεν τον εξαφάνισε. Είναι ακόμα εδώ για να «φυλάει τα έρμα», αλλά και τα απόρθητα «κάστρα» της κάθε εξουσίας.
Μοναδική ακτίνα φωτός μέσα σε όλη αυτή την καταχνιά της πανδημίας, ξεπρόβαλε το εμβόλιο. Η μόνη εγγύηση για τη σωτηρία μας. Παρ’ όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η διάθεσή του στις κοινωνίες, αποτελεί τον κύριο λόγο για να είμαστε αισιόδοξοι.
Η παγκόσμια υγειονομική κρίση έφερε σίγουρα στο προσκήνιο ακραίες κοινωνικές ανισότητες, δοκιμάζοντας τα όρια της ελευθερίας και της δημοκρατίας μας. Δοκίμασε όμως και την αυτοπειθαρχία μας, την υπομονή, τις εσωτερικές μας αντιστάσεις, και την ικανότητά μας να προσαρμοζόμαστε. Ενίσχυσε την αλληλεγγύη μας αλλά και τον κυνισμό μας. Μας προβλημάτισε, μας εξαγρίωσε, μας απογοήτευσε, αλλά και μας αφύπνισε συνάμα. Μας έφερε αντιμέτωπους με την παράνοια, τη βλακεία και την άγνοια.
Το αυτονόητο έχασε την υπόστασή του και ο παραλογισμός απέκτησε χαρακτηριστικά κινήματος.
Η αβεβαιότητα και η πολυπλοκότητα αποτελούν πλέον μόνιμα χαρακτηριστικά της καθημερινότητάς μας. Η πανδημία μας δοκίμασε και θα συνεχίσει απ’ ότι φαίνεται να μας δοκιμάζει για αρκετό καιρό ακόμη. Κανείς δεν ξέρει για πόσο. Κάποιοι ειδικοί «βλέπουν» λέει την ευημερία να επιστρέφει μετά το 2024. Δεν μας είπαν όμως ποιά μέρα και ποια ώρα για να την προϋπαντήσουμε!
Ένα χρόνο με το φόβο. Ένα χρόνο με την απορία. Ένα χρόνο με την απόγνωση. Υπομένουμε, προστατευόμαστε και προστατεύουμε. Δεν έχουμε άλλη επιλογή.
Το τέλος του κόσμου πάντως δεν ήρθε ακόμα. Βρεθήκαμε σε μια δύσκολη συγκυρία και θα πρέπει να την αντιμετωπίσουμε. Για όσο διάστημα χρειαστεί. Είμαστε ακόμα ζωντανοί και αυτό δεν είναι λίγο.
Είναι κάτι περισσότερο από βέβαιο ότι, όλη αυτή η περιπέτεια που βιώνουμε, αργά ή γρήγορα θα φτάσει στο τέλος της. Η πολιτικοποίηση της πανδημίας, αλλά και οι ανθρώπινες σκοπιμότητες, απομακρύνουν δυστυχώς τις πιθανότητες να μάθουμε κάποια μέρα όλη την αλήθεια για την προέλευση του ιού. Εκείνο που έχει αξία είναι, αν θα καταφέρουμε, η μετά COVID εποχή να είναι περισσότερο ανθρώπινη και λιγότερο ανθρωπόμορφη.
https://moschonas.wordpress.com